مجادله جدید بر سر تداوم تک‌روی نتانیاهو

رامین پرتو

آنچه در عرصه سیاسی و میدانی پرونده غزه در حال رخ دادن است، به نوعی این پیام را مخابره می‌کند که بنیامین نتانیاهو، به عنوان گرداننده این پرونده و مسبب وضعیت فعلی در اسرائیل، به دنبال آن است که بتواند یک سناریوی جدید را به نفع خود رقم بزند که در بطن آن بدون شک بحران جدیدی نهفته است. در این راستا او با انحلال کابینه جنگ عملاً تمام تصمیم‌گیری‌ها را به سمت خود کانالیزه کرده و حالا نتانیاهو با تمام انتقادهایی که به وی وارد است، باید در مورد آینده پرونده غزه شخصاً و در برخی از اوقات به کمک کابینه ائتلافی که متشکل از راستگرایان است، به نتیجه و خروجی نهایی برسد. در این میان البته رفتارهای وی به سمت و سویی رفته که نوعی از رادیکالیسم عریان را برای همگان تداعی می‌کند و حالا کار به جایی رسیده که او یک تنه مقابل کاخ‌سفید ایستاده و حتی در حال عملیاتی کردن حمله جدید خود به مقامات ایالات متحده است.  

نتانیاهو به دنبال دریافت تسلیحات جدید از آمریکا برای شکل‌دهی حملات جدید و گسترده به حزب‌الله لبنان است تا جبهه جدیدی را در مرزهای شمالی باز کند و فشارهای داخلی را به نفع خود کاهش دهد و در قدرت بماند

نمونه علنی و بارز این موضوع را می توان در روزهای اخیر به وضوح ملاحظه کرد که مبنای آن سخنان تند نتانیاهو علیه آمریکا بود. نخست‌وزیر اسرائیل سه‌شنبه گذشته در ویدئویی که به زبان انگلیسی در آن صحبت می‌کرد، گفت غیرقابل تصور است که دولت بایدن در چند ماه گذشته، تسلیحات و مهمات خود را از اسرائیل دریغ کرده باشد. او در بخش دیگری از سخنان خود به این موضوع اشاره کرد که اگر این روند ادامه پیدا کند و ایالات متحده تحت رهبری تیم بایدن اقدام به ارسال تسلیحات به تل‌آویو نکنند، هر اتفاقی که در حوزه میدانی رخ دهد بدون شک مسبب آن واشنگتن خواهد بود. با وجود آنکه دفتر نتانیاهو تاکنون هیچ واکنشی در مورد این ویدئو از خود نشان نداده و حتی بیانیه‌ای هم در این راستا صادر نکرده، اما واقعیت این است که در ایالات متحده تمام مقامات تیم بایدن و کسانی که در کنار آن در کاخ‌سفید اوضاع را رصد می‌کنند، از این اظهارات نتانیاهو شوکه شده‌اند! 

در همین راستا کارین ژان پیر، سخنگوی مطبوعاتی کاخ سفید خاطرنشان کرد که از زمان آغاز جنگ تنها ارسال یک محموله تسلیحاتی به اسرائیل متوقف شده است، در حالی که میلیاردها دلار سلاح بدون مانع و طی هشت ماه گذشته به تل‌آویو تحویل شده است. او همچنین اظهار کرد که «ما واقعاً نمی‌دانیم بنیامین نتانیاهو در مورد چه چیزی صحبت می‌کند و اساساً برای کاخ‌سفید مفهوم نیست که او در این شرایط به دنبال چه چیزی است. این در حالیست که برخی از منابع و مقامات واشنگتن به آکسیوس اعلام کرده‌اند که تیم بایدن در جلسات خصوصی از ناسپاسی نتانیاهو عصبانی و شوکه شده‌اند و برخی از مقامات آمریکایی که ویدئو نتانیاهو را تماشا کردند، گفته‌اند که نخست‌وزیر اسرائیل عملاً «نامتعادل» به نظر می‌رسد. عصبانیت واشنگتن تا جایی پیش رفته که به گفته مقامات آمریکایی، کاخ سفید در نهایت تصمیم گرفت نشست سطح بالای آمریکا و اسرائیل درباره ایران و لبنان را که قرار بود روز پنج‌شنبه (دو روز پیش) برگزار شود، لغو کند.

تبعات سخنان اخیر نتانیاهو که در یک ویدئوی جدید بیان شده چنان وخیم است که حالا احتمال اینکه سخنرانی آتی وی در کنگره آمریکا لغو شود، تا حد زیادی افزایش پیدا کرده و حتی دیپلمات‌های آمریکا هم به دنبال تحت فشار قرار دادن وی از سوی واشنگتن هستند

کسب قدرت داخلی؟

آنچه به عنوان یک سوال بسیار مهم در این میان مطرح شده این است که اساساً چرا نتانیاهو در این بازه زمانی دست به چنین اقدامی زده و هدف او از این مسائل چیست؟ بسیاری از مقامات آمریکایی که درباره این ماجرا با رسانه‌ها مصاحبه کرده‌اند، بر این عقیده هستند که نتانیاهو در وهله اول کسب امتیازات سیاسی در داخل را از این طریق دنبال می‌کند. برخی از مقامات آمریکایی حدس می‌زنند که اظهارات نتانیاهو ممکن است بخشی از رقابت برای کسب اعتبار عمومی با یوآو گالانت، وزیر جنگ اسرائیل باشد که انتظار می‌رود هفته آینده به واشنگتن سفر کند تا درباره راه‌های آزادسازی محموله تسلیحات متوقف شده گفت‌وگو و رایزنی کند. در این راستا روز گذشته (جمعه) بنیامین نتانیاهو، در پلتفرم ایکس نوشت: «آماده پذیرش هرگونه انتقاد شخصی در ازای دریافت مهمات مورد نیاز اسرائیل از ایالات متحده هستیم». این موضع وی به خوبی نشان می‌دهد که او اساساً قرار نیست در این وضعیت بحرانی اسرائیل از افکار رادیکال خود عقب‌نشینی کند. این اظهارات نه تنها نتوانست زهرِ ویدئوی منتشر شده از سوی وی را خنثی کند بلکه در نهایت باعث شد تا بسیاری از مقامات و دیپلمات‌های اسرائیلی علیه وی موضع‌گیری کنند. به عنوان مثال جان کربی، سخنگوی شورای امنیت ملی کاخ سفید پنجشنبه گذشته در نشست هفتگی خود با خبرنگاران در مورد این رفتار نتانیاهو اعلام کرد که «مشخصا نمی‌دانستیم که چنین ویدیویی قرار است منتشر شود و به زعم ما این ویدیو گیج‌کننده و ناامیدکننده بوده است». همچنین ییکی دیان، دیپلمات سابق اسرائیل در آمریکا هم اظهار کرده که هیچ اعتمادی میان دولت بایدن در آمریکا و نتانیاهو وجود ندارد و آمریکایی‌ها معتقدند که نتانیاهو ترجیح می‌دهد ترامپ در انتخابات پیروز شود. او معتقد است که اسرائیل نیازمند کمک آمریکایی‌ها در هر موضوعی خواهد بود و تصمیم کاخ سفید مبنی بر لغو نشست کمیته اقدام راهبردی آمریکا و اسرائیل که قرار بود اخیراً برگزار شود نشان می‌دهد که واشنگتن از اقدامات و سخنان نتانیاهو و تیم وی بسیار خشمگین است. اما تبعات سخنان نتانیاهو به اینجا ختم نمی‌شود بلکه حالا احتمال اینکه سخنرانی آتی وی در کنگره آمریکا لغو شود، تا حد زیادی افزایش پیدا کرده است. در این راستا مارتین اندیک، سفیر سابق آمریکا در اراضی اشغالی اعلام کرده که سران کنگره آمریکا باید دعوت خود از «بنیامین نتانیاهو» برای سخنرانی در کنگره را لغو کنند و اگر او از ایالات متحده در این خصوص عذرخواهی نکند نباید بگذارند که وی در قوه مقنن آمریکا سخنرانی کنند. او معتقد است نخست‌وزیر اسرائیل بر اساس دروغی که ساخته، به آمریکا حمله می‌کند و باید به آن پاسخ دهد و حتی از منظر سیاسی مجازات شود. با تمام این تفاسیر باید متوجه بود که منابع اسرائیل اعلام کرده‌اند که آنتونی بلینکن، وزیر امور خارجه ایالات متحده خطاب به نخست‌وزیر رژیم اسرائیل متعهد شده که محدودیت‌های ارسال سلاح به تل‌آویو را لغو خواهد کرد. این در حالیست که بسیاری دیگر معتقدند که نتانیاهو به دنبال دریافت تسلیحات جدید از آمریکا برای شکل‌دهی حملات جدید و گسترده به حزب‌الله لبنان است تا بتواند جبهه جدیدی را در مرزهای شمالی باز کند تا بتواند فشارهای داخلی را به نفع خود کم کند و در قدرت بماند. حال باید دید خروجی این نزاع تسلیحاتی چه خواهد بود!