کارشناس بازارهای مالی با تأکید بر ضرورت حراج دائمی سکه در مرکز مبادله:
عرضه‌های مقطعی بانک مرکزی حباب ایجاد می‌کند
رامتین موثق
بعد از اعلام نتایج اولیه انتخابات مجلس، قیمت کالاهای سرمایه‌ای نظیر دلار و سکه طلا دستخوش تغییر شد و طبق آخرین آمار سکه امامی به 34 میلیون و 450 هزار تومان رسید و افزایش قیمت 1.32 درصدی را تجربه کرد. در این شرایط است که امروز حراج سکه در مرکز مبادله آغاز می‌شود.
به گزارش تسنیم، طبق اعلام بانک مرکزی از ۱۳ اسفندماه، حراج ربع سکه ضرب ۸۶ در مرکز مبادله ارز و طلای ایران آغاز می‌شود. در این مرحله از حراج سکه مرکز مبادله؛ ربع سکه‌های طلای با ضرب سال 1386 عرضه می‌شود و زمان عرضه سکه‌های بدون تاریخ بانک مرکزی، متعاقبا و با هماهنگی بانک مرکزی اعلام خواهد شد. هر متقاضی مجاز به ثبت سفارش حداکثر 5 قطعه است.
با شروع این روند، برخی فعالان بازار نظیر رئیس اتحادیه طلا و جواهر شیراز اعلام کردند که هم اکنون سکه در بازار کم است و بانک مرکزی نیز سکه‌ای در بازار عرضه نمی‌کند و به همین علت تقاضا در بازار زیاد شده است؛ اما با عرضه سکه در مرکز مبادله ایران تقاضای مردم پاسخ داده می‌شود به طوری که قیمت‌ها نیز تغییر می‌کند.
اما این روش‌ها که چندان هم بدیع و تازه نیستند چقدر می‌توانند موثر باشند؟
حباب سکه تعجب‌برانگیز است
یک کارشناس بازارهای مالی در گفت‌وگو با «توسعه ایرانی» با اشاره به اینکه طلا جنس نقدی است و قسمت عمده ارزش طلا ناشی از محتوای طلا است، عنوان کرد: حباب و اختلاف قیمت‌هایی به این بزرگی در طلا جای تعجب دارد.
میثم رادپور افزود: سکه شدن طلا چندان تفاوتی در ارزش آن ایجاد نمی‌کند و حتی اساسا اختلاف شمش با طلای آب شده هم زیاد است. یعنی قبل از اینکه پروسه‌ای روی طلا آغاز شود، قسمت عمده ارزش در همان‌جا ایجاد شده است.
او با تاکید بر اینکه حباب‌هایی که در بازار سکه ما وجود دارد تعجب‌برانگیز است، بیان کرد: در عموم دنیا برای کالاهای چون طلا نه قائل به تخفیف‌اند و نه قائل به گران‌فروشی زیرا طلا جنسی شبیه پول است و تخفیف روی آن معنی ندارد. همچنین کمابیش می‌بینیم که بانک‌های مرکزی نزدیک به نرخ انس جهانی طلا معامله می‌کنند یعنی حتی بازیگران بزرگ بازار با همان قیمتی معامله می‌کنند که مورد اطلاع همه است.
این کارشناس به انحصاری بودن سکه در دست بانک مرکزی اشاره کرد و گفت: در کشور ما شمش عموما حباب نداشته و سکه طلا حباب دارد. سکه طلا حتی زمانی حباب منفی داشت و زیرقیمت بود و تقریبا یک دهه است که هیچ‌گاه زیر قیمت نرفته. زمانی که حباب منفی داشت، سکه را آب می‌کردند و تبدیل به شمش می‌شد و از این فرصت استفاده می‌کردند که بازار را به تعادل برسانند. اما زمانی که قیمت سکه بالا است و حباب وجود دارد، چاره‌ای نیست زیرا تنها و تنها می‌توان با ضرب غیرقانونی بازار را به تعادل رساند.
کارشناس بازارهای مالی: به دلیل شرایط کشور که نوسانات و ریسک‌های سیاسی زیادی دارد، هجوم برای خرید کالاهای پوشش‌دهنده ریسک مثل سکه طلا بالاست و اگر بانک مرکزی سطح ذخایر جدی نداشته باشد یا بخواهد این ذخایر را حفظ کند و عرضه نکند؛ باعث بروز حباب 40 درصدی می‌شود. حال آنکه اگر بانک مرکزی وظیفه عرضه را به عهده می‌گیرد باید حراج سکه را دائمی کند
رادپور تصریح کرد: یعنی نهادی جز بانک مرکزی باید سکه ضرب کند که این کار غیرقانونی است و ریسک‌های خود را دارد. هرچند سکه‌ای که توسط مرجعی غیر از بانک مرکزی ضرب شده، در بازار وجود دارد اما هنوز حجمش آنقدری نبوده که این افزایش جدید قیمت سکه نسبت به قیمت ذاتیش را توضیح دهد.
عمده سرمایه‌گذاری طلا در قالب سکه است
او درباره علت ایجاد حباب سکه در بازار طلای ایران اظهار کرد: علت حباب این بوده است که برخلاف بسیاری از کشورهای دیگر، شرکت‌های تسویه و شمش‌سازی در کشور ما فعال نیستند.
این کارشناس طلا و ارز ادامه داد: این شرکت‌ها به مردم طلا را در قالب شمش عرضه می‌کنند اما در کشور ما شمش همچنان رواج ندارد زیرا این شرکت‌ها توسعه پیدا نکرده‌اند. یکی از علل این عدم رواج به دلیل قوانین و مقررات طلا است و حتی کارگاه‌های طلاسازی که از مالیات معاف هستند و فرار مالیاتی دارند، گوی سبقت را از شرکت‌های شمش‌سازی ربوده‌اند.
رادپور انحصاری بودن سکه در دست بانک مرکزی را عامل دیگر ایجاد حباب دانست و بیان کرد: سکه چون انحصارش در دست بانک مرکزی است، در زمان‌هایی که بانک مرکزی عرضه‌های بزرگ و حتی حراج سکه داشت، شاهد این جابه‌جایی قیمت نبودیم.
او ادامه داد: سال ۹۱ سکه حبابی گرفت که ۴ هزارتومان بالای قیمت بود و بهمنی مدعی شد با سکه‌ای که عرضه کردیم این حباب از بین رفت و کمر حباب را شکستیم. آن زمان حباب ۲ درصد بود اما اکنون ۴۰ درصد حباب داریم. آن زمان بانک مرکزی به عنوان تنها ضرب‌کننده قانونی سکه طلا، عرضه می‌کرد اما چون در کشور ما شمش رواج پیدا نکرده و مردم سکه را بیشتر می‌شناسند و به آن اعتماد بیشتری برای سرمایه‌گذاری دارند، تقاضای سرمایه‌گذاری طلا خود را در قالب سکه بروز می‌دهد و چون بانک مرکزی به مدت طولانی عرضه نمی‌کند، این حباب در بازار باقی می‌ماند.
میثم رادپور در گفت‌وگو با «توسعه ایرانی»: بانک مرکزی برخلاف بخش خصوصی انگیزه‌های بازار را نمی‌شناسد و به همین دلیل شکاف بزرگی در بازار ایجاد می‌کند و ممکن است حباب ایجاد شده از بین نرود. در صورتی که که بخش خصوصی هرگز اجازه نمی‌داد چنین حباب ۴۰ درصدی اتفاق بیافتد و از فرصت‌ها و آربیتراژ کمال استفاده را می‌کرد
تنها حباب کاهش پیدا می‌کند
این کارشناس درباره اثرگذاری حراج سکه در مرکز مبادله عنوان کرد: تا زمانی که عرضه‌های بانک مرکزی تداوم نداشته باشد، این حباب ماندگار می‌شود.
رادپور اضافه کرد: اکنون که بانک مرکزی عرضه می‌کند، اگر عرضه‌ها تداوم داشته باشد، قطعا باید به کاهش قیمت سکه منجر شود زیرا سکه بالای قیمت ذاتی است.
او تاکید کرد: البته آن چیزی که کاهش پیدا می‌کند، حباب سکه است، یعنی آن مقدار که فراتر از قیمت ذاتی آن است، نه خود قیمت ذاتی که با توجه به قیمت انس جهانی تعریف می‌شود. اگر این عرضه‌ها بزرگ و مداوم باشد، انتظار داریم که حباب از بین برود. این کارشناس بازارهای مالی خاطرنشان کرد: اما اگر بانک مرکزی چنین وظیفه‌ای را به عهده می‌گیرد باید حراج را دائم بگذارد اما متاسفانه به دلیل شرایط کشور که نوسانات و ریسک‌های سیاسی زیادی دارد، هجوم برای خرید کالاهایی که پوشش‌دهنده ریسک است بالاست و اگر بانک مرکزی سطح ذخایر جدی نداشته باشد یا بخواهد این ذخایر را حفظ کند و عرضه نکند، باعث چنین حبابی می‌شود.
رادپور تصریح کرد: اتفاقی که ما بارها شاهد بودیم، عرضه‌های بزرگ مقطعی بوده است و ناگهان این عرضه‌ها به صورت جدی متوقف شده است در صورتی که اگر متوقف نمی‌شد، حبابی هم وجود نداشت.
چرا بانک مرکزی متولی است؟
او در ادامه در پاسخ به این پرسش که «چرا نهادی مثل بانک مرکزی چنین وظیفه‌ای عهده‌دار شده است؟»، اذعان کرد: بانک مرکزی می‌توانست ضرب سکه را عهده‌دار نشود و به شرکت‌های خصوصی بسپارد.
این کارشناس اضافه کرد: به جای آنکه بانک مرکزی مرجع تولید طلا و در واقع مقصد عمده سرمایه‌گذاری‌های طلا در کشور باشد؛ بخش خصوصی انجام دهد؛ یعنی به شرکت‌های شمش‌سازی واگذار شود. او با اشاره به سکه‌های پارسیان، تاکید کرد: بانک مرکزی برخلاف بخش خصوصی انگیزه‌های بازار را نمی‌شناسد و به همین دلیل شکاف بزرگی در بازار ایجاد می‌کند و ممکن است حباب ایجاد شده از بین نرود.
رادپور در پایان خاطرنشان کرد: بخش خصوصی هرگز اجازه نمی‌داد چنین حباب ۴۰ درصدی اتفاق بیافتد و از فرصت‌ها و آربیتراژ کمال استفاده را می‌کرد. یعنی بخش خصوصی خود فروشنده می‌شد و این حباب را دائم کنترل می‌کرد.
دیدگاه تان را بنویسید