مینا محمدزاده

 

دبیر شورای عالی مناطق آزاد و ویژه اقتصادی کشور مدعی شد که نمایشگاه مناطق آزاد مشهد، ۲۰۰ هزار میلیارد تومان سرمایه جذب کرده است!

حجت عبدالملکی، در توئیتی نوشت: «به فضل الهی دومین نمایشگاه معرفی بسته‌های سرمایه‌گذاری و توانمندی‌های صادراتی مناطق آزاد و ویژه اقتصادی در مشهد مقدس برگزار شد.  ۲۷ منطقه آزاد و ویژه شرکت‌کننده ضمن تمرین کار تیمی و شبکه‌ای، موفق به جذب سرمایه‌گذاری بالغ بر ۲۰۰ هزار میلیارد تومان (۴ برابر نمایشگاه اول) شدند.»

او همچنین در آیین رونمایی از ۷۰۰ بسته سرمایه‌گذاری در افتتاحیه این نمایشگاه، گزارشی از عملکرد مناطق آزاد ارائه کرد و ضمن تشریح راهبردها، سیاست‌ها و برنامه‌های دبیرخانه، گفت: در تلاش هستیم که مناطق آزاد و ویژه اقتصادی کشور به بهشت سرمایه‌گذاری تبدیل شوند.

این آمار بی‌حساب‌وکتاب که مرزهای دستاوردسازی را به‌کلی جابه‌جا کرده! از سوی عبدالملکی درحالی اعلام شده که همزمان با برگزاری نمایشگاه، مشهد به دلیل ریزگردها و آلودگی مفرط هوا و با هشدار برای تمامی گروه‌های سنی تعطیل شد و به احتمال قوی او و مشاورین کاربلدش نتوانسته‌اند این ۷۰۰ بسته سرمایه‌گذاری بی‌نظیر را که مدعی ابداع آن هستند؛ به سرمایه‌گذاران مشهد به خوبی معرفی کنند.

نمایشگاه «پردستاورد»! عبدالملکی در حالی از سه‌شنبه 27 تا جمعه 30 تیر در مشهد و تنها چند ماه بعد از نمایشگاه مناطق آزاد در تهران برگزار شد که سوال می‌شد هزینه‌های میلیاردی برای این نمایشگاه چه خروجی‌ای خواهد داشت جز اینکه تنها ریخت و پاش از بودجه دبیرخانه است؟

عبدالمالکی نمی‌داند میلیون و میلیارد چند صفر دارد!

محمد مهاجرى، فعال سیاسی در واکنش به این اظهارات شاذ در توئیتر نوشت: «آقای حجت عبدالملکی رئیس سازمان مناطق آزاد می‌گوید، ۲۰۰ هزارمیلیارد تومان سرمایه خارجی فقط در یک نمایشگاه جذب شده! ایشان نه آن موقع که گفت با یک میلیون تومان می‌توان شغل ایجاد کرد، می‌دانست میلیون چند تا صفر دارد، نه الان می‌داند ۲۰۰ هزارمیلیارد چندتا صفر دارد!»

ادعای  عبدالملکی مبنی بر جذب 200 هزار میلیارد تومان سرمایه در نمایشگاه مشهد که مرزهای دستاوردسازی را به‌کلی جابه‌جا کرده! درحالی اعلام شده که همزمان با برگزاری نمایشگاه، مشهد به دلیل ریزگردها و آلودگی مفرط هوا تعطیل شد و به احتمال قوی او و مشاورین کاربلدش نتوانسته‌اند ۷۰۰ بسته سرمایه‌گذاری بی‌نظیر خود را به سرمایه‌گذاران مشهد معرفی کنند

هیرش سعیدیان، روزنامه‌نگار  نیز نوشت: «خیلی‌ها ادعای دولت در مورد جذب ۴ میلیارد دلار  سرمایه خارجی در کل کشور را نادرست خواندند. حالا حجت عبدالملکی می‌گوید سرمایه خارجی جذب شده فقط در مناطق آزاد آن هم طی ۴ روز نمایشگاه حدود ۴ میلیارد دلار است. به شعور مردم احترام نمی‌گذارید، لااقل کمی برای خودتان شخصیت قائل باشید.»

رضا رشیدپور، مجری تلویزیون که از قضا در منطقه آزاد کیش هم رفت‌وآمد و کسب و کار دارد نیز در همین راستا توئیت‌ زد: «هنوز از خوشحالی خوابم نبرده. نمایشگاه 3 روزه در مشهد بیش از 4 میلیارد دلار سرمایه برای مناطق آزاد جذب کرده. توجه کنید که هزینه احداث برج خلیفه 5/1میلیارد دلار بوده. یعنی اندازه ساخت سه تا برج خلیفه. فقط پرسشم این است که چرا نمایشگاه مناطق آزاد در مشهد برگزار شده؟»

سرمایه‌گذاری نیازمند زیرساخت است؛  نه کاتالوگ‌های بیشمار 

سرمایه‌گذاری نیازمند زیرساخت است که در مناطق آزاد ایران به تصدیق سرمایه‌گذاران و کارشناسان اقتصادی این زیرساخت‌ها مهیا نیست و با صرف احصای پروژه‌های مناطق آزاد و یا تهیه کاتالوگ نمی‌توان سرمایه‌گذار جذب کرد. مناطق آزاد درگیر مقررات دست‌وپاگیر است و سامانه‌های اطلاعات اقتصادی مناطق آزاد، به شکل کاملی به سامانه‌های ملی متصل نیست، همچنین نسبت به سال‌های گذشته محدودیت‌های حوزه وارداتی موجب شده مناطق آزاد جذابیت وارداتی نداشته باشند. نکته حائز اهمیت دیگر اینکه شاخص‌ترین مزیت این مناطق یعنی معافیت مالیاتی عملاً از سال ۱۳۹۰ به بعد با دخالت مستقیم و فراقانونی سازمان امور مالیاتی مخدوش شده و به جرأت می‌توان گفت از بین رفته است.

یک کارشناس اقتصادی در همین راستا با بیان اینکه اطلاعات عملکردی در مناطق آزاد شفاف نیست، گفت: «برای سرمایه‌گذاری خیلی نمی‌توان روی مناطق آزاد کشور حساب کرد؛ من اگر می‌خواهم وارد بازاری شوم باید اطلاعات عملکردی رقبا، اطلاعات صنایع پیشین، پسین، قیمت‌ها، هزینه‌ها، اطلاعاتی که در واقع برای من سرمایه‌گذار می‌تواند در کسب و کار تعیین‌کننده باشد داشته باشم که متأسفانه ما در این حوزه شاخص خوبی نداریم.»

حسام محمدی‌فر در گفت‌وگو با اقتصاد۲۴ خاطرنشان کرد: «من در اینجا که نشسته‌ام روی اینترنت می‌توانم شاخص‌های عملکردی مناطق آزاد ترکیه و آمریکا را ببینم، ولی در مورد مناطق آزاد ایران خودمان متأسفانه دسترسی کافی وجود ندارد و این شفافیت یکی از پاشنه آشیل‌های مناطق آزاد است اگر این الزامات رعایت نشود و تأمین نشود، طبیعتاً سرمایه‌گذار خارجی نمی‌آید.»

رویای جهانی شدن  با صادرات یک درصدی!

گرچه از قدیم گفته‌اند آرزو بر جوانان عیب نیست، اما این مدیر جوان و دست‌پرورده دانشگاه امام صادق ظاهرا آرزوهای دست‌نیافتنی بسیاری در سر دارد؛ به طوری‌که چهارشنبه شب در برنامه تلویزیونی «صف اول» گفت که به دنبال جهانی کردن مناطق آزاد و ویژه اقتصادی ایران است. 

دبیر شورای عالی مناطق آزاد کشور ادامه داد:  با ۱۲ کشور در حال مذاکره‌ایم و با ۴ کشور عمان، سوریه، ازبکستان و قزاقستان به تفاهم رسیدیم. در طول ۱۸ ماه اول دولت سیزدهم مناطق آزاد و ویژه اقتصادی ۳۰ میلیارد دلار ارز غیرنفتی برای کشور تامین کردند.

این جهانی شدن درحالی است که معاون پژوهشی و آموزش مرکز پژوهش‌های توسعه و آینده‌نگری ایران، صادرات کشور از مناطق آزاد را تنها یک درصد اعلام کرده است.

محمد ولی روزبهان با اشاره به عملکرد مناطق آزاد به اقتصاد 24 گفت: با وجود تمام تلاش‌ها، در مجموع، مناطق آزاد در ایران با اهداف خود فاصله دارد. به عنوان مثال در شاخص صادرات، ۷۵ درصد صادرات چین از مناطق آزاد این کشور اتفاق افتاده است، اما این رقم در ایران ۱ درصد است، همچنین سهم مناطق آزاد در شاخص سرمایه‌گذاری خارجی در ایران نزدیک به ۱۰ درصد است که این رقم با پیش‌بینی‌ها فاصله زیادی دارد.

سودای رساندن کیش به جمع ۵۰ شهر برتر دنیا!

اظهارات شاذ و بلندپروازانه عبدالملکی البته که به همین جا ختم نمی‌شود. او روزی به دنبال جهانی کردن مناطق آزاد و ویژه اقتصادی ایران است و فردایش در سودای رساندن کیش به جمع ۵۰ شهر برتر دنیا در حوزه بهبود فضای کسب و کار! 

عبدالملکی در دیدار با سرمایه‌گذاران و کارآفرینان مشهد در حاشیه نمایشگاه موصوفِ پردستاورد و سرمایه‌ساز! مدعی شد: «در حال حاضر ایران در رتبه ۱۲۷ از لحاظ فضای کسب و کار در دنیا قرار دارد و با توجه به آغاز برنامه‌های بهبود فضای کسب و کار، خیلی زود مناطق آزاد ما ازجمله جزیره کیش به نمایندگی از کشور به جمع ۵۰ کشور اول دنیا به لحاظ شاخص‌های ارزیابی مورد تأیید بانک جهانی خواهند رسید.»

هفته گذشته قرار بود گزارش عملکرد عبدالملکی زیر ذره‌بین کمیسیون صنایع و معادن قرار بگیرد البته بدیهی است درصورت عدم رضایت کمیسیون از گزارش عملکرد جناب دبیر هم باز اتفاق خاصی برای او نخواهد افتاد؛ احتمالا همچون تجربه وزارت کار استعفا می‌دهد و در جایگاه مناسب دیگری مستقر شده و به طرح ایده‌های خلاقانه و آمارساز‌ی‌های خارق‌العاده می‌پردازد

اما در شرایطی که سرمایه‌گذاران فعلی و فعالان اقتصادی در مناطق آزاد از وضعیت کسب و کار ناراضی‌اند، آیا مناطق آزاد ایران خیلی زود به جمع ۵۰ کشور اول دنیا وارد خواهد شد؟

دبیر سندیکای صاحبان صنایع کیش با بیان اینکه ناقوس مرگ مناطق آزاد به صدا درآمده و باید الرحمان آن را بخوانیم، در پاسخ به این سوال می‌گوید: پروژه پیوستن مناطق آزاد ایران به ۵۰ کشور برتر دنیا همان داستان ایجاد شغل با یک میلیون تومان است.  

احمد کتابفروش در گفت‌وگو با اقتصاد ۲۴ می‌افزاید: به نظر من رتبه مناطق آزاد و به ویژه کیش از لحاظ فضای کسب و کار پایین‌تر از 127 است و نه تنها هیچ چشم انداز مثبتی در ارتباط با بهبود فضای کسب و کار در مناطق آزاد دیده نمی‌شود، بلکه عملا با یک خودتحریمی و یک خودزنی در رابطه با مناطق آزاد به واسطه نهادی که متولی اداره مناطق آزاد است (بخوانید وزارت اقتصاد) روبروییم.  

به گفته این فعال اقتصادی، هیچ تلاشی ازسوی این دبیرخانه در عمل برای حفظ مزیت‌های مناطق آزاد وجود ندارد و به عبارتی همه سرِ کاریم!

کتابفروش خاطرنشان کرد: ما هیچ سرمایه‌گذار جدیدی در مناطق آزاد به ویژه کیش نمی‌بینیم. پای سرمایه‌گذاران قدیمی نیز در گِل مانده و نمی‌دانند چگونه فرار کنند.

وزیر اقتصاد: نارضایتی زیادی 

از مناطق آزاد به گوش می‌رسد

نارضایتی از عملکرد و وعده‌های تحقق‌ناپذیر عبدالملکی به وزارت کار محدود نمی‌شود، گزارش کار او در مناطق آزاد نیز چنگی به دل نمی‌زند  وزیر اقتصاد جمعه گذشته در اختتامیه دومین نمایشگاه رونمایی بسته‌های سرمایه‌گذاری و توانمندی‌های صادراتی مناطق آزاد و ویژه اقتصادی در مشهد، گفت: نارضایتی زیادی به گوش می‌رسد که فرایند‌ها در داخل مناطق آزاد روان و سهل نیست و گاه با هزینه و زمانبر است.

احسان خاندوزی تصریح کرد: مصادیق بسیار زیادی وجود دارد که بررسی‌ها داخل منطقه انجام می‌شود، اما دریافت مجوز‌ها، پروژه‌ها را ماه‌ها و سال‌ها به تاخیر می‌اندازد و با وجود داشتن قانون و مصوبات داخل هیات وزیران، وقتی وارد حوزه اجرا می‌شویم مشکل وجود دارد.

نارضایتی‌ها مدتی است از عبدالملکی بالا گرفته، هفته گذشته هم قرار بود گزارش عملکرد او زیر ذره‌بین کمیسیون صنایع و معادن قرار بگیرد و اعضای این کمیسیون  26 تیرماه خبر دادند که گزارش عملکرد دبیر شورای عالی مناطق آزاد تجاری را بررسی می‌کنند.

البته بدیهی است درصورت عدم رضایت کمیسیون از گزارش عملکرد عبدالملکی هم باز اتفاق خاصی برای جناب دبیر نخواهد افتاد؛ احتمالا همچون تجربه وزارت کار استعفا می‌دهد و در جایگاه مناسب دیگری مستقر شده و به طرح ایده‌های خلاقانه و آمارساز‌ی‌های خارق‌العاده می‌پردازد.