حل تنش آبی در کرمان به چه قیمتی؟

کاهش نزولات جوی و خشکسالی‌های پی‌در‌پی در چند دهه اخیر علاوه‌بر بحران کمبود آب شرب در استان کرمان تبعات اقتصادی و اجتماعی متعددی را نیز در این منطقه برجای گذاشته است. به طوری که چند سالی است که شهرستان کرمان در فصل تابستان با بحران کمبود آب شرب دست و پنجه نرم می‌کند و به گفته مسئولان در صورت تامین نشدن منبع آبی پایدار، این شهرستان در آینده نزدیک شاهد قطعی گسترده آب خواهد بود. به همین منظور از سال ۹۳ پروژه انتقال آب به کرمان از سد صفارود شهرستان رابر در فاصله ۱۸۰ کیلومتری جنوب غرب مرکز استان آغاز شد.

پروژه‌ای که مخالفان زیادی داشت. مهمترین مخالفت با اجرا و ادامه این طرح را اهالی جنوب کرمان ابراز کردند، دلیل آن هم این است که مهمترین منبع تامین آب رودخانه هلیل‌رود در جنوب استان از کوه‌های شهرستان رابر و سد صفارود است.

کارزاری برای نجات هلیل‌رود و تالاب جازموریان

کار به آنجا کشید که به تازگی فعالان محیط‌زیست برای نجات هلیل‌رود و تالاب بین‌المللی جازموریان، اقدام به دادخواهی از رئیس قوه قضاییه کرده و از مردم و کنشگران خواسته‌اند این دادنامه را به شکل الکترونیکی امضا کنند.

در این کارزار که در آدرس  (www.karzar.net/halil-river-campaign) قرار دارد و تاکنون حدود 30 هزار امضا جمع کرده و همچنان در حال جمع‌آوری امضاست؛ کنشگران تاکید کرده‌اند پیش از آنکه خسارات جبران‌ناپذیر به بیت‌المال، محیط‌زیست و اقتصاد مردم وارد شود، دادستان شهر کرمان، شورای حفظ حقوق بیت‌المال و مسئولین قضایی، به‌‌صورت ویژه به موضوع رسیدگی کرده و چنانچه غیرکارشناسی بودن آن محرز شد، دستور توقف اجرای تونل انتقال آب و سد صفارود صادر شود.

در بخش‌هایی از این نامه خطاب یه رئیس قوه قضائیه آمده است: «زندگی بیش از یک میلیون نفر از مردم حوزه هلیل‌رود و جازموریان در دو استان کرمان و سیستان‌ و‌ بلوچستان از راه کشاورزی و دامپروری می‌گذرد و با تولید بیش از پنج میلیون تن محصولات کشاورزی خارج از فصل، تعادل قیمت بازار مصرف کشور را برقرار می‌کند. آب آشامیدنی و کشاورزی مردم این منطقه از رودخانه ۴۰۰ کیلومتری هلیل‌رود تأمین می‌شود.

در طول سالیان گذشته با ساخت سدهای جیرفت، بافت و ۲۴ بند خاکی بر روی آن، بیش از ۳۰۰ میلیون متر مکعب از آب هلیل‌رود در سدهای یادشده ذخیره شده و در نتیجه تالاب بین‌المللی جازموریان که بزرگترین تالاب آب شیرین کشور و منبع تغذیه آب‌های زیرزمینی است، خشک شده و بنا به اظهار خانم ابتکار، رئیس وقت سازمان محیط‌زیست کشور، ۲۵ درصد از ریزگردهای کشور از این تالاب برمی‌خیزد. پس از خشکسالی‌‌های ناشی از سدسازی و فروکش کردن سطح آبهای زیر زمینی و تغییرات اقلیمی، بسیاری از مردم این مناطق، به ناچار مجبور به کوچ به دیگر مناطق شده‌اند اما چند سالی است که صاحبان صنایع فولاد و مس و پتروشیمی و گردشگری در کرمان، که افراد متنفذی از هر دو جناح اصلاح‌طلب و اصولگرا در کشور هستند، قصد ساخت کارخانه‌های مس، فولاد بوتیا، پتروشیمی فجر و مجتمع‌های گردشگری در هفت‌باغ و کویر کرمان را دارند و برای تأمین آب مورد نیاز این صنایع پرمصرف آب، کمبود آب آشامیدنی شهر کرمان را بهانه کرده و بدون طرح مطالعاتی و پیوست‌‌های زیست‌محیطی و اجتماعی، در حال اجرای پروژه انتقال آب سرشاخه‌‌های هلیل‌رود به کرمان هستند». در ادامه این نامه آمده است: «ده‌ها کارشناس و فعال محیط‌زیست در رسانه‌ها و شبکه‌های تلویزیونی، اجرای این پروژه را خیانت جبرا‌ن‌‌ناپذیر به محیط‌زیست نسل‌های آینده دانستند اما مجریان این پروژه همچنان بر تصمیم خود ایستادگی کرده و به خواسته بحق مردم حوزه هلیل‌رود و جازموریان که خواستار تشکیل کمیته حقیقت‌یاب مستقل برای بررسی کارشناسی و ارزیابی آثار زیست‌محیطی و اجتماعی و امنیتی اجرای این پروژه بر روی حوزه مبدأ شدند، توجهی نکردند؛ این خواسته بارها از زبان ائمه جمعه، نمایندگان مجلس و فرزندان دانشگاهی و نخبه این حوزه در تریبون‌ها و رسانه‌ها تکرار شد اما هیچ‌گونه پاسخ مثبتی ندادند».