سوریه نگاه دست دومی به شرکت‌های ایرانی دارد

دبیر انجمن صادرکنندگان خدمات فنی و مهندسی اظهار کرد: سوری‌ها به دنبال این هستند که ایران را به میزان منابع آورده خودش برای حضور در پروژه‌، محدود کنند و این باعث یک نوع نگاه رانتیر در ساختار فنی و مهندسی سوریه شده و یک نگاه دست دومی به شرکت‌های ایرانی ‌ محسوب می‌‌شود.

بهمن صالحی جاوید در گفت‌وگو با ایلنا درباره سفر اخیر هیات دولت به سوریه و مطالبه افزایش صادرات خدمات فنی و مهندسی به این کشور و وضعیت شرکت‌های ایرانی در این کشور اظهار داشت: سوریه جزو بازارهای دو تا سه دهه اخیر شرکت‌های صادرکننده خدمات فنی و مهندسی بوده اما به دلایل امنیتی حضور شرکت‌های ایرانی در بازار سوریه دچار نوسان شد. شرایط سیاسی است که می‌تواند استقبال و اقبال از سوی شرکت‌های خصوصی در سوریه را تعین کند و با توجه به موازنه‌ای که در سوریه برقرار است ایران یکی از نقش آفرینان در آن حوزه محسوب می‌شود، اما شاید بتوان گفت توقع نداریم شرکت‌های صادرکننده خدمات فنی و مهندسی بیش از قدرت ایران در این کشور سهمی برای پروژه‌ها داشته باشد اما به نظر می‌رسد به اندازه‌ای که از حضور ایران برای حفظ امنیت سوریه استقبال می‌کنند از حضور شرکت‌های خدمات فنی و مهندسی ایرانی برای مشارکت در پروژه‌ها یا ارائه تسهیلات به آنها استقبال نمی‌کنند.

دبیر انجمن صادرکنندگان خدمات فنی و مهندسی با بیان اینکه دلیل اینکه شرکت‌های ایران هم علاقه‌ای به حضور در بازار سوریه ندارند و نگاه روسیه به شرکت‌های کشورمان است، گفت: این نگاه و موضع درباره شرکت‌های ایرانی ارتباطی به مسائل تحریمی ایران ندارد بلکه موضوع مناسبات سیاسی است. در مناسبات سیاسی سوریه، در کنار ایران کشورهایی از جمله روسیه و کشورهای غربی و چین هم حضور دارد اما آن درجه‌ای از کیفیتی که به شرکت‌های کشورهای غربی و روسی داده می‌شود به شرکت‌های ایرانی داده نمی‌شود و تحمل شرکت‌های ایرانی به این جهت است که از منابع ایران بهره‌ ببرند.

صالحی جاوید افزود: نظام مهندسی سوریه با نظام مهندسی عراق تفاوت‌هایی دارد که البته موضوع منفی نیست چراکه از استانداردهای بالاتری برخوردار است اما شرکت‌های ایرانی هیچ منعی برای رقابت حتی با رقبای دست اول مانند کشورهای اروپایی ندارند. از این رو خوشحال هستیم در سوریه استانداردهای بالاتری به اجرا می‌شود.      

وی با بیان اینکه در حال حاضر شرکت‌های روسی حضور پررنگ در بازار سوریه دارند و بعد از آن شرکت‌های اروپایی در این بازار حضور پررنگ دارند و همچنین شاهد آن هستیم که شرکت‌های ترکیه هم حضور جدی پیدا می‌کنند، گفت: البته به طور سنتی تعدادی شرکت‌ ایرانی در سوریه مشغول به فعالیت هستند و نسبتا روابط سنتی خوبی با سوری‌ها برقرار کرده‌اند اما قطعا سهم شرکت‌های ایرانی در سوریه می‌تواند بیشتر از این باشد.

دبیر انجمن صادرکنندگان خدمات فنی و مهندسی ادامه داد: شرکت‌های اروپایی و روسی در فعالیت‌های انبوه‌سازی حضور ندارند بلکه در حوزه فنی و تکنیکال از جمله کارخانه‌سازی، راه‌سازی، نیروگاه، پالایشگاهی و ... فعال هستند. در حوزه انبوه‌سازی و ساختمان از انجایی که مباحث امنیتی مطرح بود و همچنین در چند سال گذشته این حوزه حتی برای سرمایه‌گذاری شرکت سوری هم مقرون به صرفه نبوده، کمتر شرکتی ورود کرده اما اخیرا شرکت‌های ترکیه که در این حوزه از چابکی خوبی برخوردار هستند به این بازار وارد شده‌اند. حتی شرکت‌های انبوه‌سازی ترک به بازار ایران هم که شرکت‌های خوب و قدری در کشورمان فعال هستند، نفوذ کرده‌اند. این در حالی است که در کشورهایی مانند چین و روسیه به سختی می‌توانند پروژه بگیرند ‌و اساسا این کشورها بازار هدف ایران محسوب نمی‌شوند چراکه به دلیل شرکت‌های داخلی به شرکت‌های خارجی پروژه نمی‌دهند.

صالحی جاوید درباره حضور شرکت‌های ایرانی در کشور آذربایجان با توجه به تنش‌های اخیر ایجاد شده، اظهار داشت: در آذربایجان شرکت‌های ایرانی حضور سنتی داشتند و دارند اما پس از به روی کار آمدن الهام علی‌اف شاهد تغییر رویکردها بودیم. حیدر علی اف وفاداری نسبی به جمهوری اسلامی ایران داشت و در موضوعاتی خود را متعهد به حفظ منافع دو کشور می‌دانست اما الهام این تعهد را احساس نمی‌کند و از همان ابتدای به روی کار آمدن با چرخش‌های سیاسی این کشور ریسک حضور شرکت‌های ایرانی را ‌در آذربایجان بالا برد و دارایی و سرمایه شرکت‌های ایرانی در این کشور کمتر شد.   

وی ادامه داد: در مدت اخیر هر چند شنیده شده که ایرانی‌ها از پروژه‌های آذربایجان به دلیل تنش‌های سیاسی خارج شده‌اند، اما تنش‌های سیاسی هنوز منجر به لغو همکاری با شرکت‌های ایرانی‌ها نشده‌ است. البته باید توجه داشت که آذربایجان تلاش دارد که تنش‌ها را با ایران در یک نقطه تعادلی حفظ کند چراکه را هم از نظر استراتژی و هم اقتصادی نمی‌تواند به تنش‌ها ادامه دهد؛ به ویژه اینکه ایران با روسیه رابطه نزدیکی برقرار کرده و اگر تنش‌ها را ادامه دهد اقتصادش محدود به ترکیه می‌شود و ترکیه هم آن آذربایجان را خیلی قبول ندارد.