ماهیت FATF اشتباه در کشور فهم شده است

رئیس سابق بانک مرکزی معتقد است نوعی اشتباه در برداشت از FATF مانع حل این موضوع در ساختار سیاسی کشور شده است.

محمدحسین عادلی در گفت‌وگو با خبرآنلاین، درباره‌ی پرونده FATF گفت: واقعیت این است که بسیاری از مسائل در کشور ما سیاست‌زده می‌شوند. علت سیاست‌زدگی نیز دو عامل است. متاسفانه گروه‌های سیاسی از هر موضوعی می‌خواهند برای زدن رقیب استفاده کنند و در این مسیر کاری ندارند که این برخورد چه تبعاتی به همراه دارد.

او با اشاره به اینکه چنین رفتاری از خصوصیات کشورهای جهان سومی است، گفت: در این ساختارها شیوه‌های رقابت مبتنی بر تیشه به ریشه زدن و از میان برداشتن است. البته موضوع دیگری هم در این‌جا موثر است، این‌که منافعی اقتصادی ایجاد می‌شود و این منافع از به ثمر رسیدن موضوعات و بررسی ان در چارچوب اصلی‌اش پیشگیری می‌کند.

این دیپلمات سابق در توضیح مطلب ادامه داد: FATF استانداردهای لازم برای جلوگیری از تراکنش مالی توسط پولشویان و فعالان حوزه‌ی مواد مخدر و قاچاقچی‌ها و تامین کنندگان مالی تروریسم و تامین کنندگان سلاح‌های کشتار جمعی را تدوین می‌کند. در حقیقت این استانداردها با این هدف تدوین می‌شوند که کشورها مانع از این فعالیت‌ها شوند.

عادلی اظهار کرد: این در حالی است که عده‌ای تصور می‌کنند FATF تراکنش‌های هر کشور را بررسی می‌کند. اصلا این طور نیست. FATF از هر کشور می‌خواهد واحد اطلاعات مالی یا نهادی ملی ایجاد کنند. در این قالب مقرر است تراکنش‌های مشکوک در بانک‌ها و موسسات مالی رصد شود و اگر سوء‌ظنی پیش آمد به نهاد مالی ایجاد شده گزارش شود تا از سوی همین نهاد داخلی مورد بررسی قرار گیرد. اگر تشخیص جرم داده شود، موضوع به قوه قضاییه همان کشور گزارش خواهد شد. در حقیقت در کنار ایجاد واحد اطلاعات مالی‌، خود بانک‌ها هم استانداردهایی را برقرار می‌کنند تا تراکنش‌های مشکوک را رصد کنند.

او تاکید کرد: به هیچ روی FATF تراکنش‌ها را بررسی نمی‌کند. فقط استانداردها را فقط می‌کند تا ببیند برای کارهای پولشویی و کارهای خلاف مقررات جرم انگاری لازم صورت گرفته یا خیر. در حقیقت گزارش‌های FATF دلالت بر این دارد که آیا مقررات و چارچوب نظارتی کافی وجود دارد یا خیر و در این قالب تشخیص می‌دهد کشوری کم خطر است یا پرخطر. این تصور و گزاره اشتباه است. ممکن است یک عده بدانند که واقعیت چیست و عده‌ای هم ندانند. آن‌ها که می‌دانند و حرف اشتباه می‌زنند، شاید اغراض دیگری داشته باشند. به هر حال تمام کشورهایی که عضو اف‌ای‌تی‌اف هستند هم کسانی را دارند که بخواهند در خفا به ان‌ها پول بدهند. از عربستان سعودی و ترکیه گرفته تا خود امریکا. حتی روسیه و چین و سوریه زمان بشار اسد و یمن چرا عضو این کنوانسیون شده‌اند؟ این ها هیچ کسی را ندارند؟ موضوع این است که همان طور که اشاره شد FATF تراکنش‌ها را بررسی نمی‌کند و تنها به استانداردهای موجود در کشورها نگاه می‌کند.  

رئیس کل اسبق بانک مرکزی بیان کرد: حالا افراد زیادی از این مساله دچار نگرانی شدند که اگر این استانداردها در بانک‌های ایرانی جاری و ساری شود، ممکن است بانک‌ها کلیه داد و ستدهای خلاف مقررات را کشف کنند. بالاخره طبق اظهارات رسمی مقامات روزانه حدود بیست میلیون لیتر بنزین به صورت قاچاق از ایران خارج می‌شود . قاچاق گندم و دارو هم جریان دارد و بسیاری موارد دیگر. این‌ها گروه‌های سازمان‌یافته‌ای هستند که اگر قرار باشد استانداردهای بانکداری در کشور ارتقا پیدا کند، لو می‌روند.

عادلی تصریح کرد: ما در شرایط فعلی تحت تحریم آمریکا هستیم. البته تحریم فراملیتی امریکا غیرقانونی است اما وجود دارد. کشورها از ترس امریکا ما را مشمول تحریم کرده‌اند اما چون خود ما هم استانداردها را رعایت نمی‌کنیم مورد قبول موسسات مالی بین‌المللی‌ای که نمی‌خواهند با آمریکا کار کنند،  هم نیستیم.