رامتین موثق

در بودجه سال 1404 بنزین نقش پررنگی داشت. کاهش منابع درنظر گرفته شده برای واردات بنزین این شایعه را ایجاد کرد که دولت در پی گران کردن بنزین برای کنترل مصرف است. اما بنزین معمولی تنها وجه بنزینی بودجه نبود و در بودجه امسال مشخص شده است که نرخ سوخت هواپیما هم باید آزادسازی شود.

آنطور که شواهد نشان می دهد از ابتدای فروردین ۱۴۰۴، قیمت سوخت هواپیما در ایران به طور چشمگیری افزایش یافته و این موضوع نگرانی‌های زیادی را برای مسافران و شرکت‌های هواپیمایی به همراه داشته است. در همین رابطه بر اساس بخشنامه شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی، نرخ هر لیتر سوخت هواپیما برای شرکت‌های داخلی  از ۶۰۰ تومان به ۱۱۰,۰۳۰ ریال (معادل ۱۱ هزار و ۳ تومان) بدون احتساب مالیات بر ارزش افزوده افزایش یافته است. با احتساب مالیات بر ارزش افزوده، این مبلغ به حدود ۱۴,۳۰۰ تومان در هر لیتر می‌رسد.

عضو هیات مدیره کانون موسسات حمل‌ونقل ایران: گرانی بنزین هواپیما امکان استفاده از حمل‌ونقل هوایی را بیشتر از جامعه می‌گیرد. در مقایسه حمل‌ونقل هوایی و جاده‌ای باید دید ضایعات انسانی، استهلاک خودرو، مصرف سوخت و ... چقدر است و بعد می‌بینیم که اصلا ضایعات انسانی هواپیما با حمل‌ونقل جاده‌ای قابل مقایسه نیست. همین ایام عید حدود ۱۲ هزار کشته در جاده‌ها دادیم؛ تازه این آمار جزء کسانی که بعدا در بیمارستان درگذشتند را شامل نمی‌شود

هزینه هر ساعت صندلی پرواز به بیش از ۵۵٠ هزار تومان رسید!

در این زمینه، مقصود اسعدی سامانی، دبیر انجمن شرکت‌های هواپیمایی به خبرآنلاین اعلام کرد که بر اساس بررسی‌های انجام شده، قیمت بلیت‌های هواپیما در ایام نوروز ۱۴۰۴ در اکثر موارد پایین‌تر از سقف نرخ تعیین شده توسط شرکت‌ها بوده است.

او همچنین افزود: در نوروز امسال، پروازها بدون هیچ گونه مشکل خاصی و با ایمنی کامل انجام شد. مسافران در این ایام از نظر دسترسی به بلیت، برخلاف سال‌های گذشته با هیچ مشکلی مواجه نشدند و بلیت‌ها به راحتی از طریق وب‌سایت‌های شرکت‌ها، سایت‌های اینترنتی و دفاتر خدمات مسافرتی عرضه می‌شد. طبق بررسی‌ها، قیمت بلیت‌ها در بیشتر موارد پایین‌تر از سقف نرخ تعیین شده ارائه گردید.

اسعدی سامانی بیان کرد که در سال‌های گذشته، زمان انتظار برای دریافت بلیت در ایام نوروز بسیار طولانی بود، اما امسال با اجرای آزادسازی نرخ‌ها، هیچ مشکلی در این زمینه مشاهده نشد. این مقام صنفی با اشاره به افزایش جزئی استقبال از پروازهای داخلی در نوروز امسال، تأکید کرد که در پروازهای خارجی به دلیل نوسانات نرخ ارز، کاهش تعداد مسافران را تجربه کردیم.

دبیر انجمن شرکت‌های هواپیمایی عنوان کرد که این وضعیت منجر به افزایش هزینه هر ساعت صندلی پرواز به بیش از ۵۵٠ هزار تومان شده است. همچنین، افزایش دستمزد نیروی انسانی و تغییر در محاسبه نرخ ارز برای ترخیص قطعات و تجهیزات هواپیما از ابتدای سال جاری بر افزایش نرخ بلیت تأثیرگذار خواهد بود. با این حال، شرکت‌های هواپیمایی تا کنون به ارائه نرخ‌ها بر اساس رویه قبلی 

ادامه داده‌اند.

او همچنین اشاره کرد که بیش از نیمی از شرکت‌های هواپیمایی در کشور خصوصی هستند، به همین دلیل بخش زیادی از جابه‌جایی مسافران بر عهده این شرکت‌های خصوصی است که نشان‌دهنده نقش مردم در این صنعت است.

در صورتی قیمت سوخت می‌تواند به قیمت آزاد حساب شود که دولت سوبسید تخفیف 30 تا 40 درصدی بلیت کارمندان دولت و خانواده‌هایشان را به ایرلاین‌ها پرداخت کند 

مسافران خارجی و ایرانی از دست می‌روند

عضو هیات مدیره کانون موسسات حمل‌ونقل ایران در گفت‌وگو با «توسعه ایرانی»، درباره افزایش قیمت بنزین هواپیما اظهار کرد: برای صنعت هوایی ایران، به دلیل اینکه سوخت ارزانی داشت، یک فضای کاری به وجود آمده بود.

مسعود دانشمند با بیان اینکه فضای این صنعت خیلی هم رقابتی نبود، افزود: فرض کنید قیمت بلیت تهران تا دبی هواپیمایی ماهان که سوخت ارزان می‌گرفت، حدود 15 تا 20 درصد با ایرلاین امارات فرق داشت اما اکنون که هر دو هواپیمایی سوخت گران دریافت می‌کنند، قیمت بلیت ماهان هم با امارات یک اندازه می‌شود در صورتی که الان بین 1 تا 1.5 میلیون تومان با هم فرق دارند. بنابراین شرکت‌های حمل‌ونقل داخلی مسافرین خارجی خود را از دست می‌دهند به دلیل اینکه با نزدیکی قیمت، ایرلاین امارات سرویس بهتری می‌دهد و مسافران از ایرلاین‌های کشورهای خارجی استفاده می‌کنند.

او درباره تاثیر گرانی سوخت هواپیما بر پروازهای داخلی هم تصریح کرد که پروازهای داخلی هم آنقدر گران می‌شون   د که مسافران آنها هم از دست می‌رود.

بنزین گران زمینه سود ایرلاین‌ها را

 از بین می‌برد

این فعال صنعت حمل‌ونقل یادآور شد: برگردیم به قبل از انقلاب و زمان تاسیس هواپیمایی هما؛ در آن زمان غیر از اینکه به هواپیمایی‌ها سوخت ارزان می‌دادیم، همچنین برای بلیت کارمندان دولت و خانواده‌هایشان 30 تا 40 درصد تخفیف درنظر گرفته می‌شد. این کار برای این بود که مسافر جذب شود، از پان‌امریکن و لوفت‌هانزا بگذرد و سوار هواپیمایی هما شود.

دانشمند ادامه داد: در آن زمان برای بلیت‌ها 40 درصد تخفیف درنظر گرفته می‌شد و بنزین هم ارزان بود تا ایرلاین‌ها بتوانند سرپا باشند و سرویس بدهند اما بعد از انقلاب این تخفیف 40 درصدی برداشته شد و تعداد هواپیما هم کم شد اما در عوض به تعداد مسافران افزوده شده است. برای همین است که در طول سالیان هواپیمایی‌های مختلف تاسیس می‌کنند به صورتی که ۳۰ استان داریم اما ۴۰ هواپیمایی فعال! این اتفاق برای این افتاده است که با سوخت ارزان زمینه سود برای هواپیمایی‌ها وجود داشت.

مسعود دانشمند در گفت‌وگو با «توسعه ایرانی»: قیمت بلیت تهران تا دبی هواپیمایی ماهان که سوخت ارزان می‌گرفت، حدود 15 تا 20 درصد با ایرلاین امارات فرق داشت اما اکنون که هر دو هواپیمایی سوخت گران دریافت می‌کنند، قیمت بلیت ماهان هم با امارات یک اندازه می‌شود در صورتی که الان بین 1 تا 1.5 میلیون تومان با هم فرق دارند. بنابراین شرکت‌های حمل‌ونقل داخلی مسافرین داخلی و خارجی خود را از دست می‌دهند

او تاکید کرد: اکنون که قیمت سوخت هواپیما چندین برابر شده است، زمینه سود ایرلاین‌ها از بین می‌رود و این ایرلاین‌هایی که عمدتا هواپیماهای استیجاری دارند، آنها را پس می‌دهند.

این کارشناس با عنوان اینکه چیزی در این گرانی به وجود نمی‌آید، پیشنهاد کرد: باید برگردیم به همان فرمول‌های قدیمی‌ یعنی برای خانواده‌های کارمندهای دولت تخفیف قائل شویم تا هواپیمایی‌های ما پر از مسافر شوند. هواپیمایی که زیر ۷۰ درصد اشغال صندلی در هر پروازی داشته باشد، زیان می‎کند و باید به ۹۵ درصد اشغال صندلی در هر پرواز برسیم تا هواپیمایی به سودآوری برسد و خدمات هم ارائه کند.

 حدود ۸۵ درصد حمل بار و تجارت جهانی ایران با کشتی انجام می‌شود و از حدود ۱۵ درصد باقی‌مانده، حدود ۱۲ درصد با کامیون و حدود ۲ تا 2.5 درصد هم با قطار جابه‌جا می‌شود و زیر نیم درصد حمل بار ایران با هواپیما است بنابراین افزایش قیمت سوخت هواپیما خیلی روی هزینه حمل بار اثرگذار نیست

گرفتن امکان حمل‌ونقل امن‌تر از مردم

دانشمند با تصریح اینکه گرانی بنزین هواپیما امکان استفاده از حمل‌ونقل هوایی را بیشتر از جامعه می‌گیرد، عنوان کرد: برای مقایسه این حمل‌ونقل زمینی و هوایی باید یک آمار تهیه کنیم که مبین کیلومتری باشد که با هواپیما جابجا می‌شود در مقایسه با نفر کیلومتری که در جاده جابجا می‌شود.

او افزود: باید در این مقایسه دید که ضایعات انسانی، استهلاک خودرو، مصرف سوخت و ... چقدر است و بعد می‌بینیم که اصلا ضایعات انسانی هواپیما با حمل‌ونقل جاده‌ای قابل مقایسه نیست. همین ایام عید چیزی نزدیک به ۱۲ هزار کشته دادیم در جاده‌ها؛ تازه این ۱۲ هزار نفر کسانی هستند که در جاده کشته شدند و آنهایی نیستند که بعدا در بیمارستان درگذشتند. 

به اعتقاد این کارشناس صنعت حمل‌ونقل، اگر هم قرار باشد دولت بنزین هواپیما را گران کند، باید سوبسید تخفیف 30 تا 40 درصدی بلیت کارمندان دولت و خانواده‌هایشان را به ایرلاین‌ها بدهد و در این صورت قیمت سوخت می‌تواند به قیمت آزاد حساب شود.

بلیت هواپیما باید در فضای رقابتی باشد

دانشمند در ادامه، درباره قیمت‌گذاری‌های دستوری در صنعت هواپیمایی گفت: اکنون هم قیمت سوخت هواپیما دستوری نیست. پالایشگاه قیمت سوخت را مشخص می‌فروشد و همه می‌خرند پس این نحوه دستوری نیست و قیمت‌گذاری دولتی برای همه است.

او تصریح کرد: اما بلیت هواپیما باید در فضای رقابتی باشد. پرواز برای برخی ساعت‌ها گرانتر و برخی ارزان‌تر است. مثلا پرواز ۷ صبح تهران تا دبی گران است اما ۱۱ شب آن ارزانتر است و ۲۰ درصد فرق دارد. همچنین در هواپیمایی‌های داخلی هم باید همین باشد. برای مثال پرواز 6 صبح تهران تا بندرعباس باید گرانتر از ۱۱ شب باشد زیرا اگر کسی 6 صبح پرواز کند تا 8 صبح به بندرعباس می‌رسد و می‌تواند به کارهایش برسد اما اگر 11 شب را انتخاب کند باید یک شب تا صبح صبر کند تا به کارهای فردایش برسد.

این تحلیلگر مسائل اقتصادی بیان کرد: باید اجازه داد قیمت بلیت را مکانیسم بازار مشخص کند اما قیمت سوخت، حقوق پرسنل، هزینه‌های فرودگاهی و غیره بحث و تعرفه‌های خود را دارد.

نیم درصد حمل بار ما هوایی است!

دانشمند درباره تاثیر گرانی بنزین هواپیما بر مزیت ایران در تجارت جهانی اظهار کرد: گرانی سوخت هواپیما بیشتر در بخش مسافری تاثیر می‌گذارد و خیلی روی بار اثر ندارد.

او درباره این تاثیر نپذیرفتن توضیح داد: حدود ۸۵ درصد حمل بار و تجارت جهانی ایران با کشتی انجام می‌شود و از حدود ۱۵ درصد باقی‌مانده، حدود ۱۲ درصد با کامیون و حدود ۲ تا 2.5 درصد هم با قطار جابجا می‌شود و زیر نیم درصد حمل بار ایران با هواپیما است بنابراین افزایش قیمت سوخت هواپیما خیلی روی هزینه حمل بار اثرگذار نیست.