گرانی گسترده حمل‌ونقل در راه است؟

احتمال سه نرخی شدن بنزین بار دیگر مطرح شد. این تصمیم یعنی افرادی که می‌خواهند بیش از سهمیه 160 لیتری در ماه، بنزین دریافت کنند، باید بنزین را با قیمت بالاتری بخرند. این در حالی است مصرف سوخت بسیاری از خودروها بیش از 160 لیتر در ماه است و این موضوع می‌تواند هزینه کالا و خدمات ارائه‌شده توسط آن خودروها را 

بالا ببرد.

به گزارش تجارت‌نیوز، با روی کار آمدن دولت چهاردهم و شروع راهکارهای قیمتی در مورد ناترازی‌ها و بحران‌های موجود در کشور، موضوع افزایش قیمت بنزین نیز به یکی از نگرانی‌های مردم تبدیل شد. تاکنون نظرات متعددی از سوی مسئولان در مورد قیمت بنزین مورد بحث قرار گرفت و این بار سناریو سه نرخی شدن بنزین به میان آمد. مصطفی نخعی، عضو کمیسیون انرژی مجلس، روز چهارشنبه 20 فروردین ماه، در برنامه تلویزیونی تهران 20، با تکذیب احتمال افزایش قیمت بنزین یا کاهش سهمیه‌ها بیان کرد: در حال حاضر یک سناریو وجود دارد و آن هم نرخ سوم بنزین است. این بحث تقریبا در دو سال گذشته در دولت وجود داشته، اما تاکنون تصویب نشده است. به گفته او، نرخ سوم یعنی علاوه بر نرخ‌های ۱۵۰۰ و ۳۰۰۰ تومانی که در حال حاضر وجود دارند، برای کسانی که می‌خواهند سهمیه بیشتری دریافت کنند، قیمت سوم ارائه می‌شود. در حال حاضر افراد ۶۰ لیتر سهمیه ۱۵۰۰ تومانی و ۱۰۰ لیتر سهمیه ۳۰۰۰ تومانی دارند و اگر بخواهند بیشتر از این مقدار بنزین مصرف کنند باید مبلغ بیشتری بپردازند.

با اینکه نخعی در نهایت عملی‌شدن این طرح را منوط به تصویب آن در بودجه دانست، اما باید گفت مردم تاکنون بارها مشاهده کرده‌اند که طرحی در بودجه تصویب نشده باشد، اما ناگهان اجرا شود. از این رو، نیاز است که طرح سه نرخی شدن بنزین بررسی شود، چراکه با توجه به میزان مصرف خودروهای داخلی، بسیاری از آنها بیش از 160 لیتر در ماه بنزین مصرف می‌کنند.

در نگاه اول به نظر می‌رسد که سه نرخی شدن بنزین تاثیر چندانی بر قیمت کالا و خدمات نداشته باشد؛ اما با بررسی ظرفیت باک خودروهای تولیدی یا مونتاژی در داخل کشور و البته متغیرهایی که در افزایش مصرف بنزین اثرگذار هستند، می‌توان دریافت که بسیاری از خودروها، بیش از 160 لیتر در ماه مصرف می‌کنند. تاکسی‌های اینترنتی از سهمیه ویژه‌ای برخوردار نیستند. از این رو، مصرف بنزین آنها به صورت شخصی محاسبه و همان سهمیه 160 لیتری دولتی و آزاد نصیب‌شان می‌شود.

با بررسی خودروهایی که در داخل، تولید یا مونتاژ می‌شوند می‌توان دریافت که ظرفیت باک اکثر خودروهای در حال تردد در کشور، بین 40 تا 60 لیتر است. میزان مصرف بنزین تابع تقاضای حمل‌ونقل به شمار می‌آید و اگر فردی تنها برای رانندگی به محل کار و دیگر امور روزمره از خودرو استفاده کند، به طور تقریبی چهار بار در ماه یعنی همان هفته‌ای یک بار باید سوخت‌گیری کند.

با توجه به احتمال سه نرخی شدن بنزین در کشور باید گفت که اگر تاکسی‌های اینترنتی مجبور به دریافت بنزین با قیمت‌های بالاتر شوند، این احتمال وجود دارد که هزینه بنزین را در قیمت‌ها لحاظ کنند. این بدان معناست که با چنین تصمیمی، احتمال افزایش کرایه تاکسی‌های اینترنتی وجود دارد. تعداد تاکسی‌های اینترنتی اصلا کم نبوده و افراد بسیاری در این زمینه مشغول به کار هستند. همچنین طبق آخرین گزارش مرکز آمار ایران، در زمستان ۱۴۰۳ نرخ بیکاری جمعیت ۱۵ ساله و بیشتر ۷.۸ درصد و نرخ مشارکت اقتصادی ۴۰.۱ درصد بوده است. از این رو، افزایش تعداد افرادی که در تاکسی‌های اینترنتی فعالیت می‌کنند، با توجه به بیکاری فراوان در سطح کشور یا حتی پایین بودن دستمزدها که کفاف زندگی بسیاری از افراد را نمی‌دهد، موضوعی عادی است.

این موضوع بدان معناست که با سه نرخی شدن بنزین، احتمال افزایش هزینه حمل‌ونقل کالا و خدمات، نرخ تاکسی‌های اینترنتی و هزینه نهایی بسیاری دیگر از مشاغلی که به خودروهای شخصی وابسته هستند، وجود دارد.