قهوه بار دیگر در یک قدمی لوکس و گران شدن است

آن چه اکنون رئیس انجمن قهوه ایران می‌گوید حکایت از افزایش دوباره قیمت قهوه بیش از افزایش ۵۰ درصدی قبلی دارد. این یعنی باید منتظر انفجار بزرگ‌تر قیمت قهوه در میان ایرانیانی باشیم که اکنون به نوشیدن آن عادت کرده‌اند و البته که تغییر سبک زندگی در جهان مدرن بسیار سخت‌تر از تغییر آن در دوران صفویه و قاجاریه خواهد بود و شاید به زودی از بسیاری از شهروندان بشنویم که یک قهوه هم دیگر نمی‌توانیم بخوریم.

به گزارش اقتصاد24، قهوه نوشیدنی محبوب قدیمی ایرانی‌ها بوده است. برخلاف تصور عموم این نوشیدنی دوست داشتنی ابدا در دوران معاصر و دهه‌های اخیر وارد فرهنگ ایرانیان نشده و اتفاقا برعکس قهوه در کنار انواع شربت‌ها از اصلی‌ترین نوشیدنی‌ها در این سرزمین بوده و این چای است که در یکصد سال اخیر در فرهنگ عمومی ایرانیان گسترده شد.

اما شاید اعجاب آورترین جهش بزرگ استفاده از قهوه میان ایرانیان را باید مربوط به دولت حسن روحانی دانست. کما اینکه اکنون اگر سر را در هر کوی و برزن بگردانید، هیچ نیازی به کافه‌ای نیست که بروید و بنشینید و قهوه سفارش بدهید، از سوپرمارکت تا دکه‌ها هر کدام دستکم قهوه اسپرسو یا آمریکانو (مدل همراه با آب جوش اسپرسو) را دارند که بتوانید به راحتی قهوه روزانه خود را تهیه کنید و حیرت انگیز این است که کافی است کمی از نظر زمانی عقب بروید تا متوجه شوید این فراگیری حیرت انگیز تقریبا با امضای توافق نامه برجام در سال ۲۰۱۵ همزمان است و این مدل از فراگیری نوشیدن قهوه در میان ایرانیان که حتی در جاده‌های کشور به راحتی به آن دسترسی دارید، دقیقا مربوط به یک دهه اخیر و دورانی است که توافق هسته‌ای امضا شد.

شاید با این روند تاریخی بتوان قهوه را یکی از سیاسی‌ترین نوشیدنی‌های ایران دانست، نوشیدنی که با تغییرات و تحولات سیاسی در ایران طلوع و غروب آن رقم خورده است. اما در این میان به نظر می‌رسد این بار تحولات جهانی و تغییرات اقتصادی در جهان تبدیل به عاملی مهم در قیمت گذاری و احتمالا مصرف قهوه در میان ایرانیان شود.

در روز‌ها و هفته‌های اخیر، قیمت قهوه روبوستا در ایران روندی افزایشی را تجربه کرده است. تنها در طول یک ماه گذشته، این قهوه به‌طور میانگین با افزایش ۱۰ درصدی قیمت مواجه شده است. در مهرماه سال جاری بود که قیمت قهوه روبوستا در بازار‌ها جهانی به رکورد تاریخی خود رسید و قیمت هر تن روبوستا به ۵۵۰۰ دلار رسیده و این در حالی بود که این رقم در ماه قبل از آن ۴۷۰۰ دلار بود و حتی رقم در ماه مهر سال ۱۴۰۲ در محدوده ۲۷۰۰ دلار بود که این یعنی قیمت این قهوه در یک سال دقیقا دو برابر شد. دلیل عمده این بحران یکی این بوده که به دلیل مسائل اقلیمی در دو کشور ویتنام و برزیل بود و این دو کشور به دلیل خشکسالی و افزایش گرمای هوا، محصول کمتری برداشت کرده‌اند و از آنجا که این دو کشور صادرکننده عمده قهوه سبز هستند، در کنار افزایش تقاضا جهانی، عرضه کاهش پیدا کرده و به این ترتیب قیمت جهانی قهوه بعد از انفجار قیمت در سال ۱۹۷۷ و پس از نیم قرن یک رکورد جهانی زد. اما در ایران نیز این بحران دوگانه شد، یعنی در حالی که سابقا واردات با ارز نیمایی بود، اما با توجه به تصمیمات جدید در حوزه حذف ارز نیمایی، نرخ واردات قهوه ناگهان افزایش پیدا کرده و با دلار ۶۵ هزار تومانی معامله شد و تازه گفته می‌شود حتی این عدد نیز متغییر است و در نتیجه افزایش قیمت در ایران دو برابر افزایش قیمت جهانی آن بود.

سال ۱۴۰۲ حدود ۴۹ هزار تن دانه سبز قهوه وارد ایران شد، در حالی که میزان واردات قهوه در سال ۱۳۹۷ نزدیک به هشت هزار تن بود و این یعنی ۵ سال واردات قهوه به ایران تا ۶ برابر افزایش یافت. همین روند افزایش مصرف و واردات و همچنین کاهش عرضه قهوه در سطح جهانی، بر قیمت قهوه در ایران نیز تاثیر خواهد گذاشت. در کنار این مساله تغییر و تحولات ارزی در ایران به شدت بر قیمت قهوه تاثیر خواهد داشت.