رامتین موثق

موج دوم خاموشی‌های فصل سرما نیز پایان یافت و علت آن به گفته مسئولین مربوطه، تامین دوباره سوخت نیروگاه‌ها بود. این روند گویا به یک چرخه باطل تبدیل شده به صورتی که اول خاموشی‌ها آغاز می‌شود، سپس به دلیل تامین دوباره سوخت نیروگاه‌ها موج خاموشی‌ها کمتر می‌شود اما باز سوخت نیروگاه‌ها بحرانی می‌شود و روز از نو خاموشی از نو!

آش این ناترازی آنقدر شور شده است که نمایندگان مجلس در پی استیضاح وزیر نفت بودند؛ اما با حضور محسن پاک‌نژاد و عباس علی‌آبادی، وزیر نیرو، در جلسه کمیسیون انرژی مجلس و ارائه توضیحات فعلا استیضاح او منتفی شده است. اما این جلسه با اظهارات جنجالی تمام شد. محمدباقر قالیباف، رئیس مجلس، از وضعیت مدیریت انرژی گلایه کرد و گفت که ما حتی از مدیریت وضعیت انرژی و گرمایش یک اتاق هم عاجزیم. وزیر نیرو فشارافزایی پارس جنوبی را از نان شب واجب‌تر دانست و وزیر نیرو ضمن عذرخواهی بابت خاموشی‌ها، درباره تابستان سخت‌تر سال بعد هشدار داد!

ماجرای نامه جواد اوجی به شعام چه بود؟

جواد اوجی زمان حضور در وزارت نفت در دولت سیزدهم در نامه‌ای به مراجع تصمیم‌گیر در کشور به صورت جدی هشدار می‌دهد که امسال امکان تامین بخشی از سوخت مایع را بیش از سال گذشته نداریم.

به گزارش ایلنا، محسن پاک‌نژاد در جلسه کمیسیون انرژی مجلس با بیان مطلب فوق،‌ گفت: از اینجا مکاتبات آغاز می‌شود و تا آخرین روزی که ایشان در حوزه وزارت نفت حضور داشتند ادامه پیدا می‌کند.

او افزود: در آن زمان کارشناسان در تصمیم‌گیری‌ها به این جمع‌بندی رسیدند که تنها راه این است که به نوعی سبد سوخت مصرفی نیروگاه‌ها شامل گاز، گازوییل و نفت کوره مدیریت شود و طبیعتا مدیریت این سبد سوخت راهکاری بود که از سوی کارشناسان تجویز شده بود.

پاک‌نژاد تصریح کرد: تصمیم بر این شد که از اواسط تابستان (۱۰ مرداد ماه) این سبد به نوعی مدیریت شود تا در حوزه مصرف نیروگاهی در فصل سرد سال با مشکل مواجه نشویم که در نهایت اکنون این سبد سوخت به شیوه‌ای که مدنظر بود مورد استفاده قرار گرفته و در حال حاضر بر اساس هماهنگی خوب وزارت نفت و نیرو شاهد خاموشی‌هایی که مقطعی از زمان اتفاق افتاد نیستیم و امیدواریم در ادامه شاهد چالش جدی در این حوزه نباشیم.

قضیه این است که به صورت روتین در هر سال از نیمه خرداد تا نیمه مرداد مخازن کامل پر می‌شود و نیروگاه مصرف کردن را شروع می‌کند و مرتبا هم به آن مخزن سوخت اضافه می‌شود؛ اما اگر میزان فرآورده در مخزن از سطح آستانه‌ای کمتر بشود، هرچقدر که به آن اضافه کنیم در واقع موجودی داخل مخزن افزایش نمی‌یابد و کاملا روند منفی پیدا می‌کند

سوخت نیروگاه‌ها   از سطح آستانه‌ای کمتر شده است

یک کارشناس حوزه انرژی در گفت‌وگو با «توسعه ایرانی»، درباره چرخه معیوب تحویل سوخت به نیروگاه‌ها برای کاهش خاموشی‌ها، عنوان کرد: در فیزیک مفهومی به نام اثر آستانه‌ای داریم که این مفهوم حتی در علوم مالی هم کاربرد دارد.

پویا نعمت‌اللهی درباره این مفهوم توضیح داد: اثر آستانه‌ای به این معناست که اگر میزان یا جرم یا حجم مشخصی از یک ماده کمتر از میزانی باشد که در آن مقدار انتظار می‌رود یک واکنش خاصی در فیزیک یا شیمی انجام دهد، آن واکنش انجام نمی‌گیرد.

او درباره رخ دادن این اثر در سوخت نیروگاه‌ها اظهار کرد: این اتفاق در عرصه سوخت نیروگاهی هم افتاده است؛ قضیه این است که به صورت روتین در هر سال از نیمه خرداد تا نیمه مرداد مخازن کامل پر می‌شود و نیروگاه مصرف کردن را شروع می‌کند و مرتبا هم به آن مخزن سوخت اضافه می‌شود اما اگر میزان فرآورده در مخزن از سطح آستانه‌ای کمتر بشود، هرچقدر که به آن اضافه کنیم در واقع موجودی داخل مخزن افزایش نمی‌یابد و کاملا روند منفی پیدا می‌کند.

این تحلیلگر افزود: اکنون نگاه می‌کنیم وزارت نفت مرتبا مخازن سوخت نیروگاه‌ها را افزایش می‌دهد و نسبت به سال‌های گذشته این مقادیر خیلی بیشتر است اما چرا نیروگاه می‌گوید مخزن تمام کرده است؟ میزان تولید و مصرف نیروگاه که تغییر نکرده اما دلیل اینست که آن حد آستانه‌ای رعایت نشده است.

نعمت‌اللهی درباره دلیل رعایت نشدن این آستانه گفت: شورای عالی امنیت ملی کشور در مصوباتی مقرر کرده بود که در بازه‌های زمانی مشخص میزان مشخصی از فرآورده نفت‌گاز (گازوئیل) و نفت کوره مصرف بشود اما چون نفت‌گاز یا گازوئیل فرآورده مرغوب‌تری برای نیروگاه‌ها بوده، میزان مصرفی که از گازوئیل داشتند بیشتر از میزان مصرفی بوده که طبق مصوبه شورای عالی امنیت تصویب شده بود و متقابلاً برای نفت کوره حالت برعکس برقرار است.

کارشناس انرژی: شورای عالی امنیت ملی کشور در مصوباتی مقرر کرده بود که در بازه‌های زمانی مشخص میزان مشخصی از فرآورده نفت‌گاز (گازوئیل) و نفت کوره مصرف بشود اما چون نفت‌گاز یا گازوئیل فرآورده مرغوب‌تری برای نیروگاه‌ها بوده، میزان مصرفی که از گازوئیل داشتند بیشتر از میزان مصرفی بوده که طبق مصوبه شورای عالی امنیت تصویب شده بود و متقابلاً برای نفت کوره حالت برعکس برقرار است

او تصریح کرد: کمتر شدن سطح آستانه‌ای باعث شده به رغم اینکه وزارت نفت به نسبت هرساله به نیروگاه‌ها سوخت بیشتری می‌دهد، میزان مخازن نیروگاه‌ها به حد نگران‌کننده برسد و دلیلش در همین مفهوم سطح آستانه‌ای است.

شیطنت رسانه‌ای وزارت نیرو علیه نفت

این کارشناس درباره مقصر اصلی وضعیت موجود سوخت نیروگاه‌ها بیان کرد که دقیق نمی‌توان مشخص کرد زیرا روایت‌ها از این قضیه متفاوت است.

نعمت‌اللهی درباره روایت‌ها اظهار کرد: یک روایت اینست که میزان گازوئیلی که باید تولید و تحویل نیروگاه می‌شد، تحویل داده نشد و از طریق رینگ صادراتی بورس به فروش گذاشته شد. ما نمی‌توانیم مادامی که داده‌های مالی در پالایش و پخش را ندیده باشیم در رابطه با این قضیه اظهارنظر کنیم اما به هرحال این روایتی است که می‌تواند درست باشد.

پویا نعمت‌اللهی در گفت‌وگو با «توسعه ایرانی»: وزارت نفت به نسبت هرساله سوخت بیشتری می‌دهد اما از آنطرف نیروگاه‌ها می‌گویند کمتر است و در مقطعی اصلا گفتند سوخت تمام و چندین نیروگاه از  مدار خارج شد؛ اما یک شیطنت رسانه‌ای هم وزارت نیرو برای فشار آوردن به وزارت نفت انجام می‌دهد 

او درباره روایات دیگر گفت: یک روایت که گویا از همه دقیقتر است، عدم رعایت نسبت نفت‌گاز و نفت کوره به عنوان سوخت نیروگاه در بازه زمانی تابستان است. در واقع نیروگاه‌ها از آشفتگی حاصل از تعویض دولت استفاده کردند و سوخت مرغوب‌تر را سوزاندند در صورتی که برای آنها مقرر شده که چه میزان از هر کدام استفاده کنند، اما برعکس استفاده کرده‌اند.

این تحلیلگر مسائل انرژی با اشاره به اینکه وزارت نفت به نسبت هرساله سوخت بیشتری می‌دهد اما از آنطرف نیروگاه‌ها می‌گویند کمتر است و در یکجا اصلا گفتند سوخت تمام شد و چندین نیروگاه از  مدار خارج شدند، تاکید کرد: یک شیطنت رسانه‌ای هم وزارت نیرو برای فشار آوردن به وزارت نفت انجام می‌دهد و این یکجور ناهماهنگی بین دستگاه‌های دولتی هم هست که از اواسط آبان شروع شده و گویا قرار هم نیست تمام شود و امیدواریم این دو سازمان اختلاف را کنار بگذارند تا بتوانند به یک جمع‌بندی برسند و به عوامل رسانه‌ای خود بگویند دست از این شیطنت بردارند.

برنامه‌ بهینه‌سازی و ظرفیت جدیدی برای ورود به مدار نداریم

نعمت‌اللهی وضعیت ناترازی را برای سال بعد سخت‌تر دانست.

او با عنوان اینکه تکلیف ناترازی آب که روشن است، درباره ناترازی برق بیان کرد: هرساله میزان مصرف در حال رشد است. در شرایطی که هیچ برنامه‌ای برای بهینه‌سازی نباشد و ظرفیت جدیدی هم وارد مدار نشود، طبعا وضعیت ناترازی تشدید خواهد شد.

این کارشناس حوزه انرژی ادامه داد: تا اکنون شواهدی نداریم که میزان تولید الکتریسیته در کشور متناسب با میزان رشد تقاضا افزایش پیدا کرده باشد. وضعیت درباره همه حامل‌های انرژی نیز به همین شکل است. اکنون طبق آنچیزی که مدیرعامل شرکت ملی پخش در آبان ماه گفت، حدود ۸ میلیون لیتر در روز واردات بنزین داریم. در این حالت یک بحران برای تامین سوخت در نوروز داریم و بعد از آن، یک رشد سالانه حدود ۸ تا ۹ درصدی در مصرف فرآورده‌های نفتی و بنزین که باید ببینیم چه برنامه‌ای برای وضعیت مصرف بنزین درنظر دارند.

به گفته او، واردات بنزین احتمالا از سال‌های قبل شروع شده بود، اما امسال علنی و رسما اعلام شد.

تنها گزینه موجود فشارافزایی پارس جنوبی است

نعمت‌اللهی درباره وضعیت ناترازی گاز اظهار کرد: گاز هم با توجه به اینکه در نیمه اول سال مشکلی به لحاظ ناترازی ایجاد نمی‌شود، تا نیمه دوم سال نگرانش نمی‌شویم.

او اضافه کرد: آمارها نشان می‌دهد که در نیمه اول سال هم ناترازی گاز داریم اما خود را نشان نمی‌دهد زیرا به راحتی قابل مدیریت است؛ اما در نیمه دوم ناترازی بدتر می‌شود چراکه شواهدی نیست که نشان دهد برنامه‌ای برای افزایش تولید گاز داشته باشیم.

این تحلیلگر به سخنان اخیر وزیر نفت اشاره کرد و گفت: وزیر نفت اخیرا گفت که فشارافزایی پارس جنوبی از نان شب واجب‌تر است و این در واقع ناظر به همین قضیه است که بالاخره باید از هر منبعی که شده میزان تولید افزایش پیدا کند.

نعمت‌اللهی در پایان خاطرنشان کرد که ما سرمایه‌گذاری موثری برای افزایش تولید نداریم و تنها گزینه موجود فشارافزایی است تا از مخزن پارس جنوبی گاز بیشتری تولید شود.