«مهدی پازوکی» در گفت‌وگو با «توسعه ایرانی» و با اشاره به قانون عفاف و حجاب به‌عنوان یکی از مصادیق:
رشد ۸ درصدی با تفکر ضدتوسعه‌ای حاکم بر مجلس محقق نخواهد شد
رامتین موثق
امسال اولین برش از برنامه هفتم اقتصادی است که در آن تاکید شده در پایان برنامه، اقتصاد ایران باید به رشد 8 درصدی برسد. این مقدار از رشد از همان ابتدای ابلاغ برنامه هفتم توسعه مورد تردید بسیاری از کارشناسان و صاحب‌نظران اقتصادی بود که وضعیت عینی اقتصاد ایران، به‌روشنی موید تشکیک آنها و کاهش رشد اقتصادی است.
یکی از افتخارات دولت سیزدهم این بود که ایران را از رشد منفی زمان روحانی نجات داد و به رشد مثبت رساند. این رشد نیز مورد شک و تردیدهای بسیاری بود و آن را نتیجه افزایش تولید نفت و پر شدن خلاهای زمان کرونا و تحریم می‌دانستند و از اصطلاح «رشد بی‌کیفیت» برای تحلیل آن استفاده می‌کردند. روند اقتصاد نیز درستی این تحلیل‌ها را نشان داد به صورتی که در 6 ماهه اول سال 1403 رشد اقتصادی حتی از 3 ماهه اول سال نیز کمتر شد.
یک اقتصاددان: در شرایط فعلی نمی‌توان رشد پایدار را تجربه کرد. مشکل ما در توسعه‌نیافتگی است. اکنون بر اساس برآورد مرکز پژوهش‌های مجلس، اگر روند ۶ ماه گذشته ادامه پیدا کند، نه رشد اقتصادی ادعایی 3.5 درصدی، بلکه نرخ رشد اقتصادی ۲ درصد خواهیم داشت
به گزارش مرکز آمار، محصول ناخالص داخلی (GDP) به قیمت ثابت سال 1400 در شش ماهه اول سال 1403 به رقم 50,691 هزار میلیارد ریال با نفت و 38,374 هزار میلیارد ریال بدون احتساب نفت رسید، در حالی‌که رقم مذکور در مدت مشابه سال قبل با نفت 48,727 هزار میلیارد ریال و بدون نفت 37,405 هزار میلیارد ریال بوده که نشان از رشد 4.0 درصدی محصول ناخالص داخلی با نفت (به قیمت پایه) و 2.6 درصدی محصول ناخالص داخلی بدون نفت (به قیمت پایه) در شش ماهه اول سال 1403 دارد.
این آمار در حالی اهمیت پیدا می‌کند که اولا امسال اولین سال تحقق رشد 8 درصدی برنامه هفتم است و به گفته مسئولین مختلف از جمله وزیر اقتصاد، ایران باید به یک رشد 3 تا 3.5 درصدی تا پایان سال بعد برسد. با این وضعیت کاهش رشد اقتصادی؛چگونه می‌توان همین رشد 3.5 درصدی را هم محقق کرد؟
کاهش رشد اقتصادی در 6 ماهه نخست امسال به دلیل تحریم و قطعی برق
یک اقتصاددان در گفت‌وگو با «توسعه ایرانی»، در این باره تصریح کرد: دلیل کاهش رشد اقتصادی در 6 ماهه اول امسال، پر واضح است؛ وقتی قطعی برق داریم و واحد‌های تولیدی دست از کار می‌کشند، یعنی رشد اقتصادی کاهش پیدا می‌کند.
مهدی پازوکی گفت: دلیل عمده کاهش رشد اقتصادی در سه ماهه دوم، به تحریم و خاموشی‌های تابستان برمی‌گردد که باعث شد خیلی از واحد‌های تولیدی دچار مشکل شوند.
به گفته او، وقتی واحد‌های تولیدی دست از کار می‌کشند، تولیدشان کاهش پیدا می‌کند و این در GDP بخش صنعت تاثیر دارد.
با ادامه روند موجود
به رشد اقتصادی 2 درصدی می‌رسیم
این تحلیلگر اقتصادی در پاسخ به اینکه «آیا چارچوب اقتصاد ایران قابلیت یک رشد پایدار را دارد؟» اظهار کرد که در شرایط فعلی نمی‌توان رشد پایدار را تجربه کرد.
پازوکی با عنوان اینکه معنای دیگر رشد پایدار، توسعه اقتصادی است، افزود: برخی توسعه را قبول ندارند اما توسعه یک علم است و یکی از شاخه‌های مهم علم اقتصاد، اقتصاد توسعه است و به نظر من اقتصاد کلان کشورهای در حال توسعه، اقتصاد توسعه است.
او با اشاره به اینکه مشکل ما در توسعه‌نیافتگی است، درباره رشد اقتصادی ادعا شده 3.5 درصدی، تاکید کرد: اکنون بر اساس برآورد مرکز پژوهش‌های مجلس، اگر روند ۶ ماه گذشته ادامه پیدا کند، نرخ رشد اقتصادی ۲ درصد خواهد شد.
یک اقتصاددان: در شرایط فعلی نمی‌توان رشد پایدار را تجربه کرد. مشکل ما در توسعه‌نیافتگی است. اکنون بر اساس برآورد مرکز پژوهش‌های مجلس، اگر روند ۶ ماه گذشته ادامه پیدا کند، نه رشد اقتصادی ادعایی 3.5 درصدی، بلکه نرخ رشد اقتصادی ۲ درصد خواهیم داشت
ارتباط با جهان غرب به نفع تولید ملی ایران است
این کارشناس درباره اصلاح چارچوب‌های اقتصادی ایران برای رسیدن به توسعه اقتصادی، بیان کرد: به نظر من، مجموعه حکومت، اگر می‌خواهد به یک رشد پایدار برسد، باید دو اصلاح را در دستور کار خود قرار دهد.
پازوکی اصلاح اول را مربوط به سیاست خارجی دانست و ادامه داد: سیاست خارجی ما اشکال دارد و سیاست خارجی که اکنون داریم در جهت حفظ منافع ملی نیست. امروز باید بفهمیم که ارتباط با جهان غرب به نفع ما و تولید ملی ایران است. دشمنان این مملکت و رقبای منطقه‌ای ما، مانند کشورهای عربی و جنوب خلیج‌فارس، ترکیه، آذربایجان و ...، دوست دارند که ایران با غرب ارتباط نداشته باشد و عقب بمانیم زیرا به نفع آنهاست.
او همچنین به ضرورت رفع تحریم‌ها اشاره کرد و گفت: اکنون باید به سمت رفع تحریم‌ها برویم و از دنیا یاد بگیریم. ویتنام کشوری بود که آمریکایی‌ها در آن ۲ میلیون غیرنظامی را کشتند ولی امروز بزرگترین بازار صادراتیش، ایالات متحده آمریکا است و این زمانی جالب‌تر می‌شود که بدانیم حکومت ویتنام چپ و متمایل به چین و روسیه است اما سیاستمداران آن به دنبال منافع ملی خود هستند.
این اقتصاددان تصریح کرد: پس به یک اصلاح سیاست خارجی در جهت حفظ منافع ملی نیاز داریم و خط قرمزمان در سیاست خارجی باید حفظ منافع ملی مل ایران باشد.
باید فضای کسب‌وکار را برای رشد اقتصادی فراهم کنیم
پازوکی درباره دومین اصلاح ضروری برای رسیدن به رشد اقتصادی اظهار کرد: دومین اصلاحات اقتصادی، در درون خود اقتصاد است که به مدیریت اقتصادی حکومت برمی‌گردد، یعنی درواقع باید فضای کسب‌وکار را برای رشد اقتصادی فراهم کنیم.
او با طرح اینکه برای فراهم شدن فضای کسب‌وکار برای رشد اقتصادی سه کار اساسی را باید در دستور کار خود قرار دهیم، توضیح داد: اولین کار، ایجاد شفافیت است؛ یعنی مبادله آزاد اطلاعات بین بنگاه‌های اقتصادی انجام بگیرد و سعی نکنیم اطلاعات را فقط به یک گروه، بنگاه و یا صنعت خاص بدهیم. دوم، ایجاد رقابت سالم بین بنگاه‌های اقتصادی است و سوم، از بین بردن هرگونه انحصار، چه انحصار دولتی، چه خصولتی و چه انحصار بخش خصوصی در اقتصاد ایران است.
مجلس باید یک مجلس توسعه‌ای شود. دغدغه مجلس ما رشد اقتصادی، رفع گرانی و کاهش کسری بودجه دولت نیست. برای مثال قانون حجاب و عفاف ضدتوسعه است زیرا با این قانون، مردم به جای اینکه به آینده و تولید و رقابت سالم بیندیشند، سرگرم کارهای دیگری می‌شوند و به همین دلیل مخالف آن هستم
این تحلیلگر اقتصادی، انحصار را پدیده‌ای شوم در اقتصاد ایران خواند و تاکید کرد: انحصارگران بزرگ مانند ستاد اجرایی، شرکت‌های وابسته نظامی، بنیاد مستضعفان و شرکت‌های اقتصادی وابسته به بنیاد شهید، زمینه را برای فعالیت بخش خصوصی تنگ می‌کنند و سعی می‌کنند از رانت اطلاعاتی، مالی، اقتصادی و حکومتی استفاده کنند.
برای رشد 8 درصدی مجلس از خود شروع کند!
پازوکی در ادامه به تحلیل رشد 8 درصدی مندرج در برنامه هفتم توسعه پرداخت و عنوان کرد که رشد ۸ درصدی شعار است زیرا تا روزی که با مغرب‌زمین، و به خصوص آمریکا، ارتباطی نداشته و در داخل کشور هم مدیریت کارآمد نداشته باشیم، این رشد محقق نمی‌شود.
او با اشاره به اینکه مجلس ما باید یک مجلس توسعه‌ای شود، بیان کرد: دغدغه مجلس ما رشد اقتصادی، رفع گرانی و کاهش کسری بودجه دولت نیست. برای مثال قانون حجاب و عفاف ضدتوسعه است زیرا با این قانون، مردم به جای اینکه به آینده و تولید و رقابت سالم بیندیشند، سرگرم کارهای دیگری می‌شوند و به همین دلیل مخالف آن هستم.
به اعتقاد این کارشناس مسائل اقتصادی، اگر دغدغه مجلس رفع کسری بودجه بود باید همین بودجه 1403 که دولت قبل هم آن را نوشته است، کسری نمی‌داشت و از درون چنین بودجه‌‌ای توسعه بیرون نمی‌آید زیرا اگر بخواهیم به توسعه برسیم باید مخارج غیرضروری دولت را پایین بیاوریم.
پازوکی درباره مخارج غیرضروری دولت گفت: اگر بودجه 1403 را، که سال گذشته تصویب شده است، باز کنیم می‌بینیم که به نهادهایی پول می‌دهیم که نباید بدهیم. یکی از همین نهادها مجلس است. بودجه خود مجلس در سال ۱۴۰۱، ۱۵۰۰ میلیارد تومان و ۱۵ هزار میلیارد ریال بوده است، اما اکنون بودجه آن ظرف ۲ سال، به ۴۶۰۰ میلیارد تومان یا ۴۶ هزار میلیارد ریال رسیده است یعنی سه برابر شده در حالی که حقوق کارمندان دولت طی ۲ سال، ۴۰ درصد اضافه شده است. چرا بودجه مجلس باید آنقدر رشد پیدا کند؟
او با تاکید بر اینکه زمانی می‌توانیم به رشد ۸ درصدی برسیم که مجلس شورای اسلامی از خود شروع کند، تصریح کرد: این تفکر یعنی کسری بودجه و بر بنیان این تفکر، رشد اقتصادی اتفاق نمی‌افتد. بنابراین رشد ۸ درصدی در شرایطی که یک مجلس و یک دولت کارآمد نداشته باشیم، امکانپذیر نیست.
مهدی پازوکی در گفت‌وگو با «توسعه ایرانی»: وقتی قطعی برق داریم و واحد‌های تولیدی دست از کار می‌کشند، یعنی رشد اقتصادی کاهش پیدا می‌کند. دلیل عمده کاهش رشد اقتصادی در سه ماهه دوم امسال، به تحریم و خاموشی‌های تابستان برمی‌گردد که باعث شد خیلی از واحد‌های تولیدی دچار مشکل شوند
نیاز به انضباط مالی داریم
این اقتصاددان همچنین اظهار کرد: در اقتصاد ایران به انضباط اقتصادی، یعنی به انضباط پولی در سیستم بانکی، انضباط مالی در سند بودجه و انضباط اداری، نیاز داریم؛ بنابراین راهی نداریم جز اینکه با مشکلات برخورد علمی و کارشناسی داشته باشیم.
پازوکی، ادامه داد: همین اکنون مجلس می‌خواهد توپ افزایش قیمت بنزین را به زمین دولت بیندازد. در پنج سال گذشته نرخ بنزین ثابت بوده به این معنی که قیمت بنزین نسبت به قیمت‌های واقعی کاهش پیدا کرده است. وقتی پول کارگر پمپ بنزین، کرایه حمل‌ونقل تانکر که از پالایشگاه بنزین می‌آورد و حقوق کارگر و مهندس پالایشگاه افزایش پیدا می‌کند؛ چرا قیمت بنزین نباید سالیانه ۲۰ درصد افزایش یابد؟ با اینکه قیمت بنزین یک‌شبه ۳ برابر شود و شوک‌درمانی کنیم کاملا مخالفم اما طرفدار افزایش تدریجی، به همان صورت که در دولت خاتمی رخ داد و مثبت هم بود، هستم.
رشد ۸ درصدی شعار است زیرا تا روزی که با مغرب‌زمین، و به خصوص آمریکا، ارتباطی نداشته و در داخل کشور هم مدیریت کارآمد نداشته باشیم، این رشد محقق نمی‌شود
او با بیان اینکه با طرز تفکر حاکم نمی‌توان به رشد اقتصادی رسید، در پایان خاطرنشان کرد: اگر سلامت اقتصادی را به اقتصاد ایران برگردانیم و بین سیاست‌های پولی و مالی هماهنگی حاکم باشد، قطعا ما هم می‌توانیم در منطقه و جهان بدرخشیم.
دیدگاه تان را بنویسید