زنگ خطر خروج بنگاه‌های اقتصادی از کشور

مرور وضعیت و تبعات مهاجرت کارآفرینان و نیروی کار نشان می‌دهد که زنگ خطر امروز خروج بنگاه‌های اقتصادی از کشور است. البته اکنون کشور با کاهش جدی حضور متخصصان در شرکت‌های داخل کشور و بازار ایران مواجه است. امروز حتی نیروهای ساده نیز در کشور محدود است. بررسی های اخیر نشان میدهد که گذشته  آنچه عامل اصلی مهاجرت فعالان حوزه فناوری اطلاعات موضوع اقتصادی است.

به گزارش اکوایران، نایب‌رئیس کمیسیون بهبود محیط کسب‌وکار اتاق تهران در سمینار یکروزه «آثار مهاجرت برکسب و کارها»، در باب وضعیت دلایل و آثار مهاجرت کارگران ساده و نیمه‌ماهر در صنعت سخن گفت و به سابقه 40 ساله خود در صنعت اشاره کرد و افزود: روند مهاجرت در کشور به سمت و سویی رفته است که اگر روزگاری کارگران برای استخدام در واحدهای تولیدی التماس می‌کردند، در حال حاضر کارفرمایان باید به نیروها برای اشتغال در واحدهای تولیدی التماس کنند.

علی نقیب با بیان اینکه مهاجرت موضوعی چندوجهی است، ادامه داد:  اخیرا تشکلی با عنوان کانون کارآفرینان استان تهران تشکیل شده و در اتاق تهران نیز به ثبت رسیده که جمعی از فرهیختگان، کارآفرینان و جوانان در آن حضور دارند. در این کانون تحقیقاتی در حوزه مهاجرت انجام شده که نتایج خوبی از این مطالعات حاصل شده است. ما به این نتیجه رسیده‌ایم که بخشی از دلایل مهاجرت به حوزه روانشناسی و مسایل روان‌شناختی مربوط است. از این رو شاید دولت بتواند با تمرکز بیشتر در این حوزه، کاری کند که وضعیت مهاجرت تا حدودی بهبود پیدا کند.

او افزود: بررسی‌های نشان می‌دهد که بیش از 20 درصد از افراد عادی که اقدام به مهاجرت می‌کنند یا افسرده می‌شوند یا بازمی‌گردند. شاید کمتر از 10 درصد مهاجران این طیف از وضعیت خود رضایت داشته باشند.

این عضو هیات نمایندگان اتاق تهران با بیان اینکه تداوم روند فعلی مهاجرت، کسب‌وکارها را در سال‌های آینده با مشکلات جدی مواجه خواهد کرد، اظهار کرد: این مساله رشد و توسعه شرکت‌ها را تحت تاثیر قرار خواهد داد. بنابراین لازم است، دستگاه‌های مختلف از جمله وزارت کار با مترقی ساختن قوانین کار و وزارت اقتصاد با تسهیل فضای کسب‌وکار شرایط فعالیت در کشور را هموار کنند.

نایب رئیس اتاق بازرگانی تهران هم مساله مهاجرت را از منظر مهاجرت کارفرمایان و صاحبان کسب‌وکار مورد بررسی قرار داد. مهدی صادقی با بیان اینکه پدیده مهاجرت تابع اصل ساده عرضه و تقاضا است، عنوان کرد: شدت خروج منابع انسانی تحصیلکرده در حوزه‌های IT  و ICT طی سال‌های اخیر نسبت به سایر رشته‌ها تصاعدی بوده و علت آن نیز مشخص است؛ دنیا به سمت هوشمندسازی حرکت کرده است. او با بیان اینکه کشورها به سرعت به سمت هوش مصنوعی و انقلاب صنعتی چهارم گام برمی‌دارند، ادامه داد: اگر در سمت عرضه نیروی انسانی برنامه‌ریزی دقیقی صورت نگیرد، مهاجرت نتیجه آن خواهد بود.

صادقی با اشاره به اینکه زنگ خطر امروز خروج بنگاه‌های اقتصادی از کشور است، افزود: وقتی بنگاه‌ها به فکر مهاجرت به کشورهای اطراف هستند، این وضعیت نشان‌دهنده آن است که حوزه حکمرانی توسعه صنعتی و راهبری صنعتی نیازمند بازنگری اساسی است. این فعال اقتصادی با بیان اینکه تمایل کارفرمایان به مهاجرت عمدتا ناشی از بی‌ثباتی اقتصادی، تحریم‌های یک‌جانبه اقتصادی، ناکارآمدی نهادی و جذابیت اقتصادی کشورهای مقصد است، اظهار کرد: بررسی‌ها نشان می‌دهد شرکت‌های ایرانی در حوزه صنعتی فولاد، مواد غذایی به کشورهای ترکیه، عمان و امارات مهاجرت کرده‌اند.

صادقی در ادامه به این نکته اشاره کرد که بررسی شاخص‌های سهولت کسب‌وکار نیز نشان می‌دهد که کشورهای همسایه از منظر این شاخص وضعیت به مراتب مناسب‌تری نسبت به ایران دارند که جذابیت لازم را برای خروج شرکت‌های ایرانی فراهم می‌کند.

دیاکو حسینی، معاون بررسی‌های اقتصادی اتاق تهران، با اشاره به بخشی از اظهارات صادقی مبنی بر وجود عرضه و تقاضا برای نیروی کار در عرصه بین‌الملل گفت: باید به این نکته نیز توجه نشان دهیم که چه عواملی تقاضا ایجاد کرده و چه نیروهایی عرضه را تحریک می‌کند. عواملی که موجب تحریک تقاضا می‌شود، نخست جریان افزایش سن در غرب و همچنین عامل دیگر، رقابت‌های جهانی برای دستیابی به فناوری است. با توجه به اینکه ما روی عوامل ایجادکننده تقاضا نمی‌توانیم تاثیری داشته باشیم، می‌توانیم نیروی سمت عرضه را کنترل کنیم.

او تصریح کرد: دلایل مهاجرت در ایران ورای موضوعاتی چون تحریم و فیلترینگ است و به دلیل آنکه طرف تقاضا بسیار قوی است به سیاست‌های بنیادین تری برای کنترل مهاجرت

 نیاز داریم.