یک اقتصاددان:
مبادلات بانکی ایران و روسیه تحولی ایجاد نمی‌کند
یک اقتصاددان عنوان کرد: چند سال است که صحبت‌هایی درباره رفتن به سوی ارز محلی و دلارزدایی از اقتصاد، مطرح می‌شود. اما در عمل، این نوع تصمیم‌گیری‌ها توسعه‌پذیر ظاهر نشده است.
علی قنبری در گفت‌وگو با فرارو، افزود: درست است که بین ایران و روسیه همانطور که رئیس کل بانک مرکزی گفته است، تبادلاتی انجام شده، اما قابلیت توسعه این تبادلات در ابعاد گسترده‌تر و بین سایر کشورها را نمی‌توان چندان بالا دانست. حتی خود روسیه نیز شدیدا به دنبال درامد‌های دلاری است و به این نوع درامد‌ها وابستگی دارد یا به عبارتی ترجیح میدهد ذخایر دلاری خود را توسعه دهد. درست است که این شعار از سوی روسیه مطرح می‌شود که می‌خواهد روبل را جایگزین دلار کند. اما این حرف دقیقا در حد شعار است. البته این که ایران و روسیه پیمان‌های پولی و بانکی ببندد، نه بی‌ارزش است نه بی اثر، درواقع نمی‌توان گفت این اقدام ارزشی ندارد. اما این که تصور کنیم این نوع پیمان‌های بین ۲ کشوری که هر دو درگیر تحریم‌های بین المللی هستند، قرار است تحول خیره کننده‌ای ایجاد کند، اشتباه است.
او اظهار کرد: مبادلات اقتصادی ایران و روسیه حجم بالایی ندارد و در نتیجه تاثیر مبادلات بانکی و بین بانکی ایران و روسیه، نمی‌تواند وضعیت بانک‌های کشور را متحول کند. پیمان‌های منطقه‌ای، بین بانکی و حتی با ارز‌های محلی، در سطح خاورمیانه بی‌سابقه نبوده و پیشتر هم برخی کشورها، این نوع تبادلات را تجربه کرده‌اند، اما خوب است در عرصه اقتصاد واقع‌بین باشیم. آن چه اکنون بانک مرکزی و به طور کلی اقتصاد ما نیاز دارد، توسعه روابط با کشور‌های غربی و به ویژه اتحادیه اروپا است. در حال حاضر دلار با سهم حدود ۴۰ درصدی در مبادلات کالایی همچنان پرمصرف‌ترین ارز در تجارت بین‌الملل است. دلار از سایر ارز‌ها محبوب‌تر است و گرچه یورو نیز محبوبیت دارد، اما باز هم دلار، قدرت انعطاف بالاتری در مبادلات بین المللی دارد. به استثنای اتحادیه اروپا، هیچ اقتصاد دیگری به اندازه کافی بزرگ نیست که بتواند در متعادل کردن مازاد تجاری انباشته شده جهان مشارکت کند. همچنین حدود ۶۰ درصد از ذخایر ارزی بانک‌های مرکزی جهان، در دارایی‌های مالی دلاری که بالاترین نقدشوندگی را دارند، سرمایه‌گذاری می‌شود. یک نکته بسیار مهم دیگر این است که تقریبا تمام قرارداد‌های بازار‌های کالایی، از جمله قرارداد‌های نفتی، به دلار قیمت‌گذاری و
تسویه می‌شود.
این کارشناس مسائل اقتصادی همچنین مطرح کرد: حتی اگر سهم دلار در تسویه مبادلات بین‌المللی کاهش پیدا کند، نقش غالب دلار به عنوان ارز پایه ذخایر مالی فعلا ادامه خواهد داشت. یک نکته مهم که به ویژه در منطقه وجود دارد این است که اغلب کشور‌های منطقه از جمله کشور‌های حاشیه خلیج فارس و به اصطلاح لیگ کشور‌های عربی، روابطی صمیمانه با آمریکا و اروپا دارند و در نتیجه مشکلی با تبادل ارزی/ دلاری ندارند. این که آیا می‌توان نوع توافقی که با روسیه داریم را با کشور‌های همسایه و به ویژه کشور‌های عرب داشته باشیم و آن‌ها را در تبادل ارز محلی مشارکت دهیم جای سوال دارد و تقریبا دور از ذهن است که به چنین تبادلی رضایت دهند.
قنبری تاکید کرد: یک نگرش اشتباه این است که دلار صرفا ارز ذخیره برای نگهداری پول است. این نگرش اشتباه است، چون دلیل نگهداری دلار آن است که نقدینگی بسیار زیاد دلار آمریکا به کشورها اجازه میدهد به راحتی با استفاده از آن واردات انجام دهند. بسیاری از موسسات مالی هم که تامین مالی کشورها و شرکت‌های دنیا را انجام می‌دهند، به دلار آمریکا این کار را می‌کنند؛ بنابراین شرکت‌های برای بازپرداخت بدهی خود نیاز به دلار آمریکا دارند. برخی نیز معتقدند که ما نیز می‌توانیم مثل اتحادیه اروپا که ارز خود را جدا کرده است، ارز خود را قدرتمند و جدا کنیم. این نوع افکار، چندان منطقی نیست، چرا که اتحادیه اروپا تحریم نیست و متشکل از تعداد زیادی کشور قدرتمند است. شرایط ما با اتحادیه اروپا یکسان نیست و وضعیت ریال نیز بسیار وخیم‌تر از آن است که بخواهیم این نوع ایده‌ها را داشته باشیم. بهتر است واقع بین باشیم و ضمن این که اقدام مشترک مالی بین ایران و روسیه را قابل ارزش می‌دانیم، اما نمی‌توانیم انتظار اتفاق خارق العاده‌ای را داشته باشیم. در حال حاضر امید اصلی ما به توافقات جدید است، هر چند شوک‌های کوتاه مدت خبر مذاکرات جدید را در بازار ارز و طلا دیدیم، اما اثرات بلندمدت این مذاکرات به راحتی واصل نمی‌شود.
دیدگاه تان را بنویسید