هشدار کارشناس انرژی درخصوص افزایش قیمت سوخت در گفت‌وگو با «توسعه ایرانی»:
واردات بنزین سوپر، راهی برای سنجش تاب‌آوری جامعه است
رامتین موثق
بعد از چندسال مقاومت برای واردات بنزین سوپر، روز گذشته خبر رسید که هیات وزیران با واردات بنزین سوپر موافقت کرده است. اما نکته قابل‌توجه این است که طبق ماده ۹ مصوبه هیأت وزیران، واردات و توزیع بنزین ویژه (سوپر) توسط اشخاص حقوقی دارای مجوز از وزارت نفت با قیمت غیریارانه‌‌ای به صورت مجزا از زیرساخت‌های توزیع سوخت یارانه‌ای، با رعایت قوانین و مقررات مجاز است. یعنی قیمت این بنزین آزاد خواهد شد.
مرتضی بهروزی‌فر در گفت‌وگو با «توسعه ایرانی»: این فروش بنزین سوپر به قیمت آزاد می‌تواند برای بخشی از جامعه خوب باشد ولی متاسفانه خطری برای آزادسازی قیمت کل بنزین مصرفی جامعه، تلقی می‌شود. این سیاست می‌تواند یک شمشیر دولبه باشد زیرا بالاخره دولت در ارزیابی جامعه تحلیل می‌کند که آیا بازار کشش این قیمت‌ها را دارد یا نه؟ دولت اگر ببیند ثروتمندان می‌توانند این قیمت را پرداخت کنند، نتیجه می‌گیرد که جامعه هم تاب و تحمل افزایش قیمت بنزین را دارد!
اما قیمت بنزین سوپر آزاد با کدام قیمت محاسبه می‌شود؟ براساس اطلاعات منتشر شده در نشریات بین‌المللی قیمت جهانی بنزین سوپر از ۱ دلار تا ۲ دلار در نوسان است که با احتساب دلار ۶۶ هزار تومانی (قیمت فعلی دلار بازار آزاد) بنزین سوپر می‌تواند میانگین قیمتی ۸۰ هزار تومان داشته باشد. با این حساب برای استفاده از بنزین سوپر براساس میزان حجم باک حداکثر باید ۴ میلیون و حداقل ۳ میلیون تومان پرداخت کرد.
در عرصه اقتصاد گاه کالایی ابتدا برای ثروتمندان وارد می‌شود و بعد که قیمتش متعادل شد، مورد استفاده عموم جامعه قرار می‌گیرد اما در اقتصاد ایران همه‌چیز معکوس رخ می‌دهد. آیا دولت ایران قصد دارد که اول بنزین را برای ثروتمندان گران کند و بعد این گرانی را به تمام جامعه تسری دهد؟
انتظار افزایش یکباره قیمت بنزین را
از پزشکیان نداریم
عضو کمیسیون اصل ۹۰ مجلس با بیان اینکه واردات بنزین سوپر برای افراد دارای خودروهای خاص است، گفت: انتظار افزایش یکباره قیمت بنزین را از دولت نداریم.
به گزارش تسنیم، حسین علی حاجی دلیگانی در خصوص مصوبه آزادسازی واردات بنزین سوپر توسط دولت، گفت: این خبر را شنیده‌ام. معمولا بنزین سوپر را برای خودروهای خاص یا افرادی که خودروهای خاص دارند مصرف می‌کنند و عامه مردم مصرف‌کننده این نوع بنزین نیستند.
او افزود: باید این موضوع را بررسی کنیم، در مجموع مصرف بنزین در کشور بسیار زیاد است. اشکال همین است؛ یک خودرو باید در هر 100 کیلومتر عدد کمی را مصرف کند، اما مصرف زیاد است.
عضو هیأت علمی موسسه مطالعات بین‌المللی انرژی: بنزینی که تولید پالایشگاه ما و بالاخره بخشی هم تولید پتروشیمی‌ها است، کیفیت چندان مناسبی ندارد و برای خودروهای خارجی مناسب نیست. با توجه به تعاریفی که در دنیا وجود دارد، بنزینی که به عنوان بنزین سوپر در ایران مصرف می‌کنیم هم‌کیفیت بنزین معمولی دنیاست. متاسفانه اصلا بنزین اکتان ۹۲ بنزینی نیست که به عنوان سوپر و خوب مطرح شود
این نماینده مجلس درباره شایعات مربوط به افزایش قیمت بنزین در سال آینده، اظهار کرد: حرکت‌هایی در کشور اتفاق افتاده است؛ به دنبال تغییر نوع تولید برخی پالایشگاه‌ها یا تبدیل بنزین در واحدهای پتروشیمی هستند.
حاجی‌دلیگانی تصریح کرد: این به معنای افزایش قیمت بنزین نیست. چند بار به رئیس‌جمهور گفته‌ام اگر قرار باشد تصمیمی درباره بنزین بگیرید، حتما لازم است که بسته کاملی ارائه شود. یعنی اگر بناست قیمت را تغییر بدهیم باید بگوییم آثار آن بر زندگی مردم چیست. انتظار افزایش یکباره قیمت بنزین را از آقای پزشکیان نداریم.
بنزین سوپر ما کیفیتی معمولی دارد
عضو هیأت علمی موسسه مطالعات بین‌المللی انرژی در گفت‌وگو با «توسعه ایرانی»، آزادسازی مجدد واردات بنزین سوپر را مربوط به از سرگیری واردات خودروهای خارجی و لوکس دانست و یادآور شد: طی چندسال گذشته که واردات خودروی خارجی به مشکل برخورد کرد عرضه بنزین سوپر نیز کاهش یافت.
مرتضی بهروزی‌فر تاکید کرد: نمی‌توان از حق گذشت، بنزینی که تولید پالایشگاه‌ها و پتروشیمی‌های ماست، کیفیت چندان مناسبی ندارد و برای خودروهای خارجی مناسب نیست.
او درباره کیفیت بنزین ایران افزود: با توجه به تعاریفی که در دنیا وجود دارد، بنزینی که به عنوان بنزین سوپر در ایران مصرف می‌کنیم هم‌کیفیت بنزین معمولی دنیاست. متاسفانه اصلا بنزین اکتان ۹۲ بنزینی نیست که به عنوان سوپر و خوب مطرح شود.
این تحلیلگر مسائل انرژی درباره واردات بنزین سوپر با توجه به محدودیت منابع ارزی کشور گفت: بخش خصوصی می‌تواند متولی واردات این بنزین شود و در واقع مابه‌ازای صادراتش باشد. اگر کالایی مانند فرش، زعفران، محصولات پتروشیمی و ... صادر می‌کند، مابه‌ازای صادراتش می‌تواند بنزین سوپر وارد کند.
او درباره تاثیر این واردات بر ناترازی بنزین اظهار کرد: درنظر بگیریم که با توجه به تعداد خودروهای لوکس، این حجم واردات حجم کمی از مصرف داخلی را پوشش خواهد داد. اینکه بتوانیم با این واردات، که جامعه هدف آن ثروتمندان هستند، بخشی از ناترازی را حل کنیم، امکان‌پذیر نخواهد بود.
شمشیر دو لبه واردات بنزین سوپر
بهروزی‌فر درباره فروش بنزین سوپر به قیمت آزاد عنوان کرد: کسی که ماشین میلیاردی سوار می‌شود، برایش اهمیتی ندارد که بنزین مصرفیش لیتری 3 هزار تومان باشد یا 60 هزار تومان.
او در ارزیابی خود از این نحوه فروش هشدار داد که این فروش بنزین سوپر به قیمت آزاد می‌تواند برای بخشی از جامعه خوب باشد ولی متاسفانه خطری برای آزادسازی قیمت کل بنزین مصرفی جامعه، تلقی می‌شود.
این عضو هیأت علمی موسسه مطالعات بین‌المللی انرژی تصریح کرد: این سیاست می‌تواند یک شمشیر دولبه باشد زیرا بالاخره یک ارزیابی برای دولت از جامعه است که تحلیل کند آیا بازار کشش این قیمت‌ها را دارد یا نه؟ دولت اگر ببیند ثروتمندان می‌توانند این قیمت را پرداخت کنند پس نتیجه می‌گیرد که جامعه هم تاب و تحمل افزایش قیمت بنزین را دارد!
دولت در حالی سهم واردات بنزین را در بودجه 1404 کاهش داده که ناترازی بیش از پیش در حال تشدید است و برنامه‌ای هم برای افزایش تولید بنزین مشاهده نمی‌شود. تشابه این روند با روند طی شده برای بنزین سوپر می‌تواند هشدارها را برای افزایش قیمت بنزین و تبعات اقتصادی و اجتماعی آن جدی کند
بهروزی‌فر با عنوان اینکه آزادسازی بنزین سوپر می‌تواند پله‌ای برای افزایش شدید و آزادسازی قیمت‌ها باشد، درباره احتمال بروز این آزادسازی اظهار کرد: دولت باید به هر طریق ممکن این اطمینان را به مردم بدهد که چنین افزایش قیمتی صورت نمی‌گیرد اما بعید می‌دانم بخواهد چنین کاری بکند.
فشار افزایش قیمت بنزین
به دولت هم وارد می‌شود
او ادامه داد: دولت دچار مشکلات عدیده مالی و سال‌هاست دچار کسری بودجه است و برای تامین منابع مالی خود به هر دری می‌زند. از نظر برخی هم، یکی از سهل‌الوصول‌ترین مواردی که می‌تواند مشکلات مالی دولت را حل کند، افزایش قیمت بنزین است.
این کارشناس حوزه انرژی با عنوان اینکه بنزین هم در کنار دلار و طلا به شاخص تورم در ایران تبدیل شده است، درباره تاثیر گرانی بنزین گفت: اگر افزایش قیمت قابل توجهی در قیمت بنزین داشته باشیم، سطح عمومی قیمت تمام کالاها بالا می‌رود. افزایش قیمت بنزین هرچند در کوتاه‌مدت می‌تواند یک منبع درآمد برای دولت باشد اما تورمی که ایجاد می‌کند هم فشار روی مردم وارد می‌کند و هم عملا روی دولت.
بهروزی‌فر درباره علت ضرر دولت از افزایش قیمت بنزین بیان کرد: دولت و حاکمیت جمهوری اسلامی بزرگترین مصرف‌کننده اقتصاد کشور است و بنابراین مصرف بنزین و سوخت بالایی دارد و اگر تورم خیلی گسترده شود، هزینه دولت بالا می‌رود به صورتی که مجبور می‌شود در سال آینده افزایش دستمزدها را متناسب با این ضرر تعدیل کند.
او در نهایت خاطرنشان کرد که افزایش قیمت بنزین نه تنها منفعتی برای دولت نخواهد داشت بلکه مسلما هم مردم متضرر خواهند شد و هم دولت.
قطبی‌تر شدن جامعه
زمانی عموم جامعه از بنزین سوپر استفاده و حتی برخی توصیه می‌کردند برای کارکرد بهتر خودرو، بعد از چند باک بنزین معمولی، یک باک بنزین سوپر برای خودرو استفاده شود اما حال با این قیمت‌ها دیگر افراد معمولی جامعه خواب استفاده از بنزین سوپر را هم نخواهند دید و این بنزین هم به جرگه کالاهایی پیوست که تنها اقلیتی مصرف‌کننده آن هستند و جامعه را به سوی قطبی‌تر شدن بیشتر پیش می‌برد.
اگر افزایش قیمت بنزین سوپر در همین حد باقی بماند و به قیمت بنزین‌های معمولی سرایت نکند، شاید سیاست مناسبی باشد زیرا جامعه هدف مصرف‌کننده این بنزین افرادی نیستند که این قیمت‌ها برایشان فشار باشد و دولت می‌تواند از این درآمد استفاده‌های بهینه کند اما تجربه ثابت کرده است که دولت معمولا از این پول‌ها استفاده بهینه‌ای نمی‌کند.
اما احتمال سرایت این افزایش قیمت به بنزین معمولی قوی‌ترست. هفته گذشته مدیرعامل شرکت ملی پخش فرآورده‌های نفتی در گفت‌وگو با ایلنا اعلام کرده بود که برنامه‌ای برای افزایش تولید بنزین سوپر ندارد و روز گذشته مصوبه هیات وزیران درباره بنزین سوپر منتشر شد. همین روند درباره بنزین معمولی هم در حال اتفاق افتادن است. دولت در حالی سهم واردات بنزین را در بودجه 1404 کاهش داده که ناترازی بیش از پیش در حال تشدید است و برنامه‌ای هم برای افزایش تولید بنزین مشاهده نمی‌شود. تشابه این روند می‌تواند هشدارها را برای افزایش قیمت بنزین و تبعات اقتصادی و اجتماعی آن جدی کند.
دیدگاه تان را بنویسید