با بی‌تدبیری برای جبران ناترازی‌ها محتمل است:
تکرار ضرر ۶ میلیارد دلاری صنایع از قطعی گاز
در آستانه فرا رسیدن روزهای سرد سال، هراس از قطعی گاز گریبان‌گیر صنایع شده است. به نظر می‌رسد مسئولان طی یک سال اخیر در زمینه جبران کمبود گاز اقدامی انجام نداده‌اند.
به گزارش تجارت‌نیوز، در تابستان برای تولید برق، مصرف گاز زیاد می‌شود و در زمستان به خاطر سرمای هوا، مصرف گاز بالا می‌رود. در وضعیتی که مصرف گاز رو به افزایش است و بخش عمده برق کشور نیز به وسیله گاز تولید می‌شود، افزایش تولید برای مقابله با کمبود ضروری است. اما نکته مورد توجه آن جاست که ظرفیت تولیدی در نبود سرمایه‌گذاری و فناوری به‌روز ممکن نیست. در چنین شرایطی نه‌تنها سرمایه‌گذاری و واردات تکنولوژی در زمینه گاز صورت نمی‌گیرد، بلکه برای مقابله با کمبود گاز، صنایع و نیروگاه‌ها تعطیل می‌شوند. به کار نگرفتن انرژی‌های تجدیدپذیر و اجرانشدن راهکار مناسب برای کمبود گاز، خانوارها و صنایع را با بحران انرژی مواجه کرده است.
عقب ماندن تولید گاز از مصرف آن، بیش از همه گریبان‌گیر صنایع بوده است. مسئولان در مواجهه با کمبود گاز، همواره انگشت اتهام را به سمت مصرف‌کنندگان نشانه گرفتند و صنایع را در اولویت قطعی گاز، به عنوان راهکاری برای مدیریت مصرف، قرار دادند. این در حالی است که ایرادات کلان‌تری در زمینه تولید گاز، نامشخص بودن وضعیت معادن گازی، حرارتی بودن اکثر نیروگاه‌ها و وابستگی آن به گاز و همچنین گازکشی‌های بی‌رویه و غیرضروری وجود دارد. در وهله اول نیاز است که به ابعاد ناترازی گاز پرداخته شود تا مشخص شود آیا در آستانه فصل سرد سال، بار دیگر صنایع قربانی کمبود گاز خواهند شد یا خیر.
به گزارش مرکز پژوهش‌های اتاق ایران، مصرف گاز طبیعی عمدتا شامل مصرف بخش ساختمان و نیروگاهی است. شایان ذکر است که برق تولیدی نیروگاه‌ها نیز عمدتا صرف تامین تقاضای ساختمان و صنعت می‌شود. در روزهایی که سردترین دماها رخ می‌دهد و تقاضای گاز طبیعی به اوج خود می‌رسد، اعمال محدودیت عرضه گاز طبیعی در صنایع اتفاق می‌افتد. در این زمینه، مجتمع‌های عمده مصرف‌کننده گاز در صنعت پتروشیمی و مجتمع‌هایی که در نقاط دوردست نسبت به مبادی تولید گاز طبیعی هستند و با چالش محدودیت‌های شبکه گازرسانی دست و پنجه نرم می‌کنند، همواره در اولویت اعمال محدودیت‌های عرضه گاز طبیعی قرار دارند. ایران سومین تولیدکننده گاز طبیعی در دنیاست، اما این میزان از تولید، همچنان جواب‌گوی تقاضای کشور نیست. افزایش تولید گاز طبیعی در کشور به دلیل افت فشار پارس جنوبی که حدود 75 درصد از کل تولید گاز کشور را تشکیل می‌دهد، تا حدودی متوقف شده است. کاهش رشد تولید گاز طبیعی در کشور به دلیل فقدان سرمایه‌گذاری کافی در طرح‌های توسعه میادین جدید و نگه‌داشت میادین قبلی به ویژه پارس جنوبی رخ داده است. واردات گاز طبیعی از مسیر خطوط لوله به دلیل محدودیت خطوط گاز وارداتی و عدم وجود پایانه‌های دریافت LNG نیز بسیار محدود است و تأمین گاز طبیعی کاملا بر تولیدات داخلی متکی است. از این رو دیگر عرضه گاز طبیعی کشور پاسخگوی تقاضای صعودی نیست.
بر اساس گزارش اتاق ایران، این روند حتی می‌تواند تا آن‌جا پیش رود که در سال 1420 ایران تنها توانایی تامین یک سوم از گاز طبیعی مورد نیاز کشور را داشته باشد و در این صورت، باید روزانه باید معادل یک میلیارد متر مکعب گاز طبیعی وارد کند.
حسین میرافضلی، مدیرعامل اسبق پتروشیمی جم، در گفت‌وگو با انرژی پرس در دی ماه 1402 بیان کرده بود که اگر مشکل کمبود گاز حل نشود، در سال آینده ۶ میلیارد دلار زیان به صنایع سنگین ایران وارد می‌شود.
همچنین مطابق بررسی‌های گزارش اتاق ایران، بین 172 میلیون تا 241 میلیون دلار از سود مجتمع‌های پتروشیمی یا ارزش افزوده کشور، با اعمال محدودیت عرضه گاز طبیعی خوراک از دست می‌رود. مجتمع‌های پتروشیمی به دلیل وابستگی به خوراک گازی، از مهم‌ترین صنایعی هستند که به دنبال قطعی گاز، متحمل ضرر و زیان‌های متعددی می‌شوند.
با این وجود به نظر می‌رسد در زمستان سال جاری، همچنان مشکل کمبود گاز گریبان‌گیر صنایع خواهد بود. قطعی گاز صنایع، با توجه به انجام نشدن راهکارهای کارا برای جبران ناترازی، احتمالی دور از ذهن نیست و ممکن است بار دیگر گریبان‌گیر صنایع شود. این موضوع باعث می‌شود که هدف رشد اقتصادی هشت درصدی ذکرشده در برنامه هفتم توسعه، که خود نیز ناشی از درک نکردن وضعیت کشور است،
محقق نشود.
دیدگاه تان را بنویسید