زنگزور در مسیر انزوای گاز ایران است

یک کارشناس حوزه انرژی گفت: اکنون شرایط ایران به گونه‌ای است که در شمال، جنوب، شرق و غرب خطوط لوله احداث و راه‌اندازی شده و ما به صورت جزیره محصور شده‌ایم.

میرقاسم مومنی در گفت‌وگو با ایلنا، درباره برنامه‌های گازی ترکیه و تاثیر آن بر اوضاع صادرات ایران اظهار داشت: گاز محصولی استراتژیک است، اما تولید و صادرات آن فناوری و هزینه‌های سیاسی، اقتصادی و امنیتی نیاز دارد، صادرات گاز بر خلاف نفت سخت است زیرا رساندن آن از مسیر مبدا تا مقصد طولانی است و خطوط لوله نیاز به عبور از بستر دریا و یا مسیرهای صعب‌العبور دارند تا به مصرف‌کننده برسند، بنابراین خطوط باید در بلندمدت باید امنیت داشته باشد.

او افزود: افزود: اکنون ترکیه به خاطر موقعیت جغرافیایی خود در منطقه و در نبود ایران اقدامات بلندپروازانه‌ای را در دستور کار قرار داده هر چند ایران اولویت کشورهای جهان همواره دریافت گاز از مسیر ایران بوده چون به لحاظ ژئوپلیتیک و هم دسترسی و منابع وضعیت خوبی داشته‌ایم، اما به خاطر اختلافات در حوزه پرونده هسته‌ای تحریم شدیم و شرکت‌هایی که در حوزه نفت و گاز سرمایه‌گذاری می‌کنند وارد مقوله سرمایه‌گذاری در ایران نشدند، چراکه تحریم‌ها علیه ایران به گونه‌ای است که هیچ شرکتی حاضر به همکاری نیست زیرا خود نیز مورد تحریم قرار خواهند گرفت.

این کارشناس ادامه داد: قرار بود که پاکستان از ایران گاز خریداری کند اما پروژه را متوقف کرده و بنا دارد گاز ترکمنستان را از مسیر افغانستان دریافت کند چراکه معتقد است این گاز هم ارزان‌تر و هم امنیت بالاتری دارد و هم اینکه تحت تحریم نیست اکنون ترکیه از طریق آذربایجان، روسیه، ترکمنستان، قزاقستان و ایران گاز دریافت می‌کند. ترک‌ها از خطوط لوله کشور خود به بندر فاو و بصره گاز ارسال می‌کند و به کشورهای خلیج‌فارس متصل می‌شوند، از این سو هندوستان خط لوله‌ای از عمان، امارات و عربستان طراحی می‌کند، بعبارت دیگر هیچ‌یک از خطوط لوله گاز مهم که در منطقه در حال احداث و طراحی هستند از ایران عبور نمی‌کند و این برای ما بعد از تحریم مصیبت خواهد شد چون قرارددادهای بلندمدت منعقد شده و خطوط لوله احداث شده‌اند. بنابراین حتی اگر تحریم لغو شود حاضر به سرمایه‌گذاری نیستند و ما نمی‌توانیم گاز را صادر کنیم و مجبوریم این گاز را بسوزانیم.

مومنی تاکید کرد: ما متاسفانه بعنوان کشوری که ۱۷ درصد کل تولید گاز جهان را داراست واردکننده گاز شده‌ایم زیرا نتوانستیم زیرساخت و نیاز داخل خودمان را تامین کنیم و از سوی دیگر با ارمنستان، ترکیه و عراق قرارداد گازی داریم که باید تقاضای آنها را نیز تامین کنیم و در غیر این صورت باید خسارت پرداخت کنیم، امروز مسئله ما این است که ترکیه، عراق، پاکستان، عربستان، امارات، قطر و روسیه از تحریم ایران سود می‌برند چون فروش و بازارشان بهتر شده و در این بین و در صحنه رقابت بیشترین سود را ترک‌ها و کشورهای جنوب خلیج‌فارس می‌برند، چاه‌ها و خطوط لوله نفت و گاز ما نیاز به تعمیر و سرمایه‌گذاری دارند و ما فعلا این امکان را نداریم.

او تصریح کرد: اکنون اروپا به شدت به گاز نیاز دارد و این فرصت طلایی برای ایران بود که از آن استفاده کند که نه تنها امتیاز بگیرد بلکه ساختارهای گازی را بروز کند. اما به دلایل سیاسی پیگیری نشد و ما در شرایطی که بزرگترین تولیدکننده گاز جهان هستیم، واردکننده هم هستیم و این واردات علاوه بر وابستگی اقتصادی و وابستگی سیاسی و امنیتی هم در پی دارد و ما مجبور به امتیازدهی به روسیه می‌شویم و این مسبوق به سابقه است، روسیه همواره در ارتباط با اوکراین و اروپا نیز همین واکنش را داشته است و این وابستگی درواقع بزرگترین خطر استقلال یک کشور است.

مومنی در نهایت خاطرنشان کرد: کریدور زنگزور هم که علیرغم مخالفت‌هایی که ما داشتیم به خاطر حمایت چین، روسیه امریکا و اروپا انجام خواهد شد و ارمنستان هم نمی‌تواند مقابله کند چون چین بنا دارد از کریدور زنگزور خط ریلی و ترانزیت خود را از مسیر آذربایجان، قزاقستان تا ترکیه ببرد، این مسیر در مقابل خط ابریشم است و برای ما هزینه‌بر خواهد بود و درواقع ایران را بیشتر به انزوای گازی خواهد برد.