رامتین موثق

بعد از 2 هفته پرنوسانِ کاهشی، دیروز، 23 مرداد، جلسه شورای عالی بورس با حضور احسان خاندوزی، وزیر اقتصاد، محمدرضا فرزین، رئیس کل بانک مرکزی، و مجید عشقی، رئیس سازمان بورس، در وزارت اقتصاد برگزار شد.

فرزین در پایان جلسه، در خصوص مصوبات و توافقات صورت‌گرفته در این جلسه، گفت: جلسه بسیار خوبی بود و در خصوص بهبود وضعیت بورس تصمیماتی گرفته شد، همچنین توافق شد حمایت از بازار سرمایه ادامه یابد و در این شرایط باید حمایت‌های قبلی از بازار سهام نیز ادامه یابد. 

بازار نیز به این تصمیمات واکنش مثبت نشان داد و در بازار دیروز، شاخص کل بورس ۷ هزار و ۳۴ واحد افزایش یافت، ارزش معاملات خرد به ۱,۵۸۹ میلیارد تومان رسید و ۱۹۸ میلیارد تومان پول حقیقی به بازار سهام وارد شد. این در حالی است که به اعتقاد عده‌ای، این اقدامات تنها تنفس مصنوعی به بازار است و روند کلی بازار به سمت منفی شدن می‌رود.

ورود بانک‌ها برای حمایت از بازار سرمایه

فرزین در نهایت با اشاره به اقدامات جدید حمایتی بانک مرکزی از بورس و سهامداران خرد، از تمهیدات لازم این بانک جهت تامین مالی و تسریع در طرح‌های توسعه شرکت‌های بورسی خبر داد. 

3 اقدام مهم بانک مرکزی برای حمایت از بورس عبارتند از: 1- تضمین 360 همت اوراق تامین مالی توسط بانک‌های عامل برای انتشار اوراق تامین مالی ریالی جهت طرح‌های توسعه و تامین سرمایه در گردش شرکت‌های بورسی 2- انتشار 2 میلیارد یورو اوراق صکوک ارزی برای طرح‌های توسعه شرکت‌های بورسی علی الخصوص در حوزه پتروشیمی و معدن 3- اعطای 1.5 میلیارد یورو وام ارزی برای شرکت‌های بورسی که درآمد ارزی و طرح‌های زودبازده داشته باشند تا از این طریق به افزایش صادرات آنها منجر گردد.

دیروز هم وزیر اقتصاد در جمع خبرنگاران در پاسخ به پرسش ایلنا مبنی بر جزئیات ورود بانک‌ها به حمایت از بازار سرمایه برای بهبود شرایط فعلی، اظهار داشت: چند محور در جلسه فوق‌العاده بورس مطرح شد که بخشی آن درباره پیشنهاد سازمان بورس بود که با نگاه مثبت بانک مرکزی مواجه شد. این پیشنهاد مبنی بر این است که کمک‌های به شکل قدیمی خودش در شکل حمایت‌ها از یونیت‌های صندوق تثبیت بازار سرمایه و صندوق توسعه بازار از طریق بانکی حمایت شود.

خاندوزی تاکید کرد که این اقدام هم برای بانک‌ها سرمایه‌گذاری محسوب می‌شود و هم منابع مردم در بانک‌ها از بین نمی‌رود و هم سودآور خواهد بود. از سوی دیگر به نهادهایی تثبیتی کمک خواهد شد.

او در پاسخ به پرسش دیگر درباره ممنوعیت قانونی ورود بانک‌ها به بازار سرمایه، بیان کرد: با تایید بانک مرکزی طی کردن تشریفات ارکان بانک‌ها این اقدام قابل اجرا است و نیاز به قانون ندارد.

درباره دامن نوسان تصمیم‌گیری می‌شود

رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار و دبیر شورای عالی بورس نیز با اشاره به آخرین تصمیمات حمایتی شورای عالی بورس از بازار سرمایه؛ گفت: آخرین تصمیمات حمایتی شورای عالی بورس از بازار سرمایه در کنار بانکها اقدامات حمایتی از بازار سهام را آغاز خواهند کرد.

عشقی افزود: اهم پیشنهادهای مطرح شده در شورای عالی بورس بر محور تامین منابع لازم برای حمایت از بازار به صندوق‌های حمایتی بازار (صندوق های توسعه و تثبیت) با مساعدت بانک مرکزی و همچنین انتشار اوراق تبعی تامین مالی از سوی نهادهای مالی بازار از جمله صندوق‌های حمایتی بازار بود که مقرر شد عملیات اجرایی آن از امروز آغاز شود.

او با اشاره به اینکه عملیات مشابهی نیز توسط هلدینگ‌ها و شرکت‌های سرمایه‌گذاری به منظور اطمینان بخشی به سرمایه‌گذاران نسبت به آینده سهام آن‌ها انجام خواهد شد، درباره تداوم محدودیت دامنه نوسان خبر داد: در خصوص دامنه نوسان نیز ضمن رصد پیوسته شرایط بازار و ریسک‌های مترتب بر آن در چند روز آتی، تصمیمات مقتضی تا قبل از شروع بازار روز شنبه اتخاذ و به عموم سرمایه‌گذاران اطلاع‌رسانی می‌شود.

کاهش قیمت با کمبود نقدینگی و 

افزایش فشار عرضه

یک کارشناس بازار سرمایه در گفت‌وگو با «توسعه ایرانی»، با تاکید بر اینکه بازار سرمایه ما با معضل کمبود نقدینگی مواجه است، عنوان کرد: با توجه به شرایط حاکم بر اقتصاد و با توجه به ضعفی که در عوامل بنیادین وجود دارد، سرمایه‌گذار کمتر ریسک می‌کند که وارد بازار سرمایه شود.

حمید میرمعینی افزود: علی‌رغم اینکه نقاط مناسبی برای ورود به بازار وجود دارد، نقدینگی به سمت بازار سرمایه نمی‌رود و می‌توان گفت که یا حذف شده و یا به میزان پایینی وارد بازار سرمایه می‌شود.

او درباره شرایط حاکم بر بازار سرمایه اظهار کرد: با توجه به شرایط سیاسی حاکم، فروشنده در بازار افزایش یافته؛ با این وجود افزایش عرضه دلایل دیگری هم دارد از جمله اینکه بازار سرمایه نقدشونده‌ترین بازار است و سرمایه‌گذاران و سهامدارانی وجود دارند که بنا به دلایل مختلف نیاز به نقدینگی پیدا می‌کنند و اولین نقطه‌ برای رسیدن آنها به این نقدینگی لازم، از طریق بازار است.

این تحلیلگر بازارهای مالی تصریح کرد: در زمانی که فشار عرضه وجود دارد، اگر نقدینگی کم باشد، منجر به کاهش قیمت هم می‌شود.

اقدامات حمایتی دیر صورت گرفت

میرمعینی درباره ورود بانک‌ها به بورس و تصمیمات شورای عالی بورس، بیان کرد: این حمایت‌ها و ورود نقدینگی جدید از محل نهادهای بزرگ یا بانکی، تاثیرگذار است اما نکته مهم اینست که این حمایت‌ها دیر اتفاق افتاد.

او با تاکید بر دیرکرد نهادهای مربوطه در تصمیم‌گیری، ادامه داد: به هرحال در اقتصادهایی که داعیه اقتصاد آزاد و سرمایه‌داری دارند، این اتفاقات می‌افتد و تجربه سال‌های ۲۰۰۷ و ۲۰۰۸ بحران‌های مالی موید این قضیه است‌‌. در این حالت‌ها حمایت‌هایی از لحاظ ایجاد بسته‌های حمایتی یا بسته‌های محرک اقتصادی اتفاق می‌افتد و بازارها از آن حالت وحشت‌زدگی و هیجان‌زدگی خارج می‌شوند و به تعادل می‌رسند.

کارشناس بازار سرمایه: حمایت‌ها و ورود نقدینگی جدید از محل نهادهای بزرگ یا بانک‌ها به بازار سرمایه، تاثیرگذار است اما نکته مهم اینست که این حمایت‌ها دیر اتفاق افتاد. شورای عالی بورس، سازمان بورس یا نهادهای حقوقی مربوطه به موقع عمل نکردند و تصمیم‌ مناسبی اتخاذ نشد که به خسارت‌های شدید و افزایش میزان وحشت‌زدگی بازار انجامید و آسیب جدی به اعتبار بازار سرمایه وارد کرد

این کارشناس بورس با اشاره به تنش‌های زیاد بورس که ناشی از تکرر بحران‌هاست، تاکید کرد: شورای عالی بورس، سازمان بورس یا نهادهای حقوقی مربوطه به موقع عمل نکردند و تصمیم‌ مناسبی اتخاذ نشد که به خسارت‌های شدید و افزایش میزان وحشت‌زدگی بازار انجامید و آسیب جدی به اعتبار بازار سرمایه وارد کرد.

نهادهای مربوطه

 انگیزه تصمیم‌گیری ندارند

میرمعینی درباره محدودیت دامنه نوسان یادآور شد: محدودیت دامنه نوسان یکی از مکانیسم‌هایی است که باید در جهت تنظیم هیجانات و رفتار معاملاتی در بازار اتفاق بیافتد.

او اضافه کرد: محدود کردن دامنه نوسان هم به موقع انجام نگرفت و این محدودیت‌ها، چه در زمان محدود کردن و چه در زمان باز کردن، به موقع اتفاق نمی‌افتند که آسیب‌های جدی به بازار سرمایه وارد کرده است.

این تحلیلگر بازار سرمایه با عنوان اینکه از جمله وظایف شورای عالی بورس و سازمان بورس، حمایت به موقع و جدی از حقوق سرمایه‌گذاران و کارکردهای اصلی بازار سرمایه است، تصریح کرد: اگر این اقدامات به موقع نباشد، اثر خود را یا کمتر می‌گذارد یا اثر لازمه را ندارد.

میرمعینی ضمن ابراز مخالف با محدود کردن دامنه نوسان به لحاظ اینکه بازار دیرتر به تعادل می‌رسد؛ تصریح کرد: اقدام به موقع در این راستا می‌تواند موثر باشد،حال آنکه شاهدیم عدم انگیزه در ترکیب شورای عالی بورس فعلی و هیأت مدیران سازمان بورس، در به موقع بودن جلسات و تصمیم‌گیری‌ها تاثیرگذار بوده است.

او ضمن اشاره به ضرورت تغییر در ترکیب شورای عالی بورس و همینطور مدیریت متولیان بازار سرمایه، خواستار تسریع در تصمیم‌گیری‌ها در حمایت از بازار سرمایه شد.

جهت‌گیری مثبت بازار سرمایه 

با حمایت‌های بنیادین

این تحلیلگر بازارهای مالی درباره تصمیمات اساسی برای بازار سرمایه اظهار کرد: این تصمیمات حمایتی باید به تمهیدات و برنامه‌هایی که عوامل بنیادی را تقویت می‌کند، وصل شود.

میرمعینی به تصمیمات تقویت‌کننده عوامل بنیادین اشاره کرد و گفت: تصمیمات درست اقتصادی، حذف و یا کاهش قیمت‌گذاری دستوری، تغییرات در نرخ سوخت و خوراک صنایع، تغییر در نحوه مدیریت نرخ ارز، تک‌نرخی کردن نرخ ارز و انضباط بودجه‌ای، در تقویت عوامل بنیادین تاثیرگذار هستند که منجر به افزایش سودآوری می‌شوند و خود همین بخش تقاضای بازار را تقویت می‌کند.

حمید میرمعینی در گفت‌وگو با «توسعه ایرانی»: تصمیمات حمایتی نظیر ورود بانک‌ها به بورس، باید به تمهیدات و برنامه‌هایی که عوامل بنیادی را تقویت می‌کند، وصل شود. اگر حمایت‌های بنیادی اساسی از اقتصاد مانند حذف قیمت‌گذاری دستوری و تک‌نرخی شدن ارز، صورت بگیرد؛ شاهد جهت‌گیری مثبت بازار سرمایه خواهیم بود.  بدون نیاز به اینکه حمایت‌های تبلیغی از آن شود

او در نهایت خاطرنشان کرد: اگر حمایت‌های بنیادی اساسی از اقتصاد بشود، ما شاهد جهت‌گیری مثبت بازار سرمایه، خواهیم بود. بدون نیاز به اینکه حمایت‌های تبلیغی از آن شود.