«مهدی پازوکی» در بررسی ضرباهنگ وعده‌های اقتصادی جلیلی در مناظره‌ها:
رشد ۸ درصدی در انزوای جهانی و تهاتر نفت با چای محقق نمی‌شود
رامتین موثق
یکی از مناقشات مناظرات ریاست‌جمهوری، بحث اجرای صحیح قانون است و یکی از قوانینی که اجرای آن مورد اختلاف است، قانون برنامه هفتم و نرخ رشد 8 درصدی آن است.
مسعود پزشکیان معتقد است که این نرخ رشد 8 درصدی با دولت جلیلی محقق نخواهد شد و جلیلی بارها تأکید کرده است که برنامه‌های معین و مشخصی برای تحقق این رشد و «یک ایران جهش» دارد.
اما آیا برنامه هفتم پتانسیل رشد 8 درصدی را دارد و آیا رشد 8 درصدی با دیدگاه اقتصادی جلیلی قابل‌تحقق است؟
مهار تورم با اقتصاد مقاومتی و
مدیریت بازار ارز
یکی دیگر از محورهای شعارهای اقتصادی جلیلی، بحث مهار تورم است. او اعتقاد دارد تورم مزمن است اما راه‌حل‌های فائق آمدن بر آن، همان راه‌حل‌هایی است که دولت سیزدهم ارائه داده بود. از نظر این نامزد، دولت رئیسی توانست نرخ تورم را از 60 درصد زمان روحانی به حدود 40 درصد برساند.
به گفته جلیلی، اگر بازار ارز مدیریت شود، تورم نیز کنترل و مهار می‌شود. او معتقد است که منابع ارزی کشور خیلی بیشتر از مصارف آن است و اگر بتوان یک ساختار مشخص و اولویت‌بندی مصارف ارزی را تعیین و مدیریت کرد، می‌توان مانع از افزایش تورم شد. او همچنین مدعی است با اقتصاد مقاومتی می‌توان تورم را مهار کرد.
اما این روش‌ها چقدر برای مهار تورم، کارآمد است؟
محدودیت‌های رشد در اقتصاد بسته
یک اقتصاددان در گفت‌وگو با «توسعه ایرانی» درباره توانایی برنامه هفتم برای تحقق رشد 8 درصدی یادآور شد: از برنامه چهارم، پنجم، ششم و هفتم قرار است نرخ رشد ۸ درصدی باشد. برنامه چهارم در دوران دولت احمدی‌نژاد که دولت اصولگرایان بود، آغاز شد اما این رشد محقق نشد. در دولت سیزدهم هم این اتفاق نیفتاد.
مهدی پازوکی تصریح کرد: با پیروزی جلیلی هم این اتفاق نخواهد افتاد زیرا یک سوم این نرخ رشد، یعنی 3.4 درصد از 8 درصد، قرار است از طریق افزایش بهره‌وری باشد و برای اینکه بهره‌وری را افزایش دهیم، نیاز به تکنولوژی داریم اما وقتی اقتصاد ایران بسته و تحریم‌ها پابرجا و تبادلات اقتصادی کشور با دنیا مانند تبادلات فعلی ما با کشوری مانند سریلانکا است، بهره‌وری افزایش پیدا نمی‌کند.
او با اشاره به بدهی 254 میلیون دلاری نفت سریلانکا و تسویه آن از طریق تهاتر با چای، درباره سرمایه‌گذاری مدنظر جلیلی در آن کشور، اظهار کرد: پروژه‌ای که آقای جلیلی به آن اشاره کردند، سرمایه‌گذاری آن در دولت حسن روحانی انجام شد و اکنون به مرحله افتتاح رسیده است.
این کارشناس مسائل اقتصادی تاکید کرد: اگر اقتصاد ایران بسته باشد و با جهان توسعه‌یافته ارتباط نداشته باشد، با تکنولوژی بدوی و سنتی و با تکنولوژی کشورهایی مانند روسیه و چین، نمی‌تواند رشد پایدار اقتصادی ۸ درصدی را تجربه کند.
پازوکی درباره تاثیر تحریم بر رشد اقتصادی افزود: دولت احمدی‌نژاد بیشتر از هر دولت دیگری درآمدهای ارزی فزاینده داشت و فقط 600 میلیارد دلار نفت خام فروخت اما وقتی اقتصاد را تحویل داد، نرخ رشد منفی 6.8 درصد و تورم بالای ۳۰ درصد بود زیرا وقتی اقتصاد تحریم و بسته می‌شود، محدودیت ایجاد خواهد کرد.
او با تاکید بر اینکه در یک اقتصاد بسته، امکان گسترش فعالیت‌های اقتصادی محدود است، بیان کرد: سریلانکا کشوری نیست که به ما تکنولوژی بدهد و حتی می‌خواهد بدهی نفتی ما را با چای پایاپای کند اما اگر دولت ایران موفق شود با یک شرکت آمریکایی در صنعت انرژی برای سرمایه‌گذاری توافق کند، به نفع ایران و به ضرر رقبای منطقه از جمله قطر و امارات است؛ اما آقایان متوجه نیستند.
یک اقتصاددان: اگر جلیلی پیروز رقابت‌ها شود، از آنجا که ادامه‌دهنده دولت سیزدهم است، در جامعه جهانی منزوی‌تر خواهیم شد. مضاف بر اینکه برجام که او مخالف سرسخت آن است، ثابت کرد با توافق با دنیا می‌توان به نرخ تورم تک رقمی رسید
نرخ تورم 60 درصدی
در هیچ گزارشی ثبت نشده
این اقتصاددان درباره ادعای جلیلی در مورد کاهش تورم از 60 درصد به 40 درصد در دولت سیزدهم، یادآور شد که این آمار ۶۰ درصدی صحیح نیست و در گزارش‌های بانک مرکزی و مرکز آمار، نرخ تورم ۶۰ درصدی در زمان دولت یازدهم و دوازدهم تایید نمی‌شود.
پازوکی با تصریح بر اینکه در تحلیل‌های اقتصادی باید تورم سالانه را درنظر گرفت و جلیلی تورم نقطه به نقطه را در نظر گرفته است، ادامه داد: نرخ تورم سال ۱۳۹۹، که آخرین سال دولت آقای روحانی بود، بر اساس گزارش بانک مرکزی ۴۷.۱ درصد و بر اساس گزارش مرکز آمار، ۳۶.۴ درصد بوده.
او اضافه کرد: نرخ تورم در اولین سال دولت یازدهم، ۳۶.۱ درصد بوده. در سال ۱۳۹۳ به ۱۳.۷ درصد کاهش پیدا کرد و در سال ۱۳۹۴ به ۱۰.۶ درصد رسید. یعنی متوسط نرخ تورم 20 درصد بوده است.
این تحلیلگر اقتصادی درباره نرخ تورم در دولت سیزدهم اظهار کرد: اگر مرکز آمار را ماخذ قرار دهیم، تورم سالانه ۱۴۰۱، ۴۵.۸ درصد بوده. و اکنون در سال ۱۴۰۲ بر اساس گزارش بانک مرکزی، ۵۲.۳ درصد شده و مرکز آمار ایران نرخ تورم را ۴۰.۷ درصد اعلام کرده. یعنی متوسط نرخ تورم در سه سال اول دولت رئیسی، بالای ۴۲ درصد است و یکی از بالاترین نرخ‌های تورم در اقتصاد ایران است. او تصریح کرد: روند سه سال اول دولت یازدهم، متوسط نرخ تورم ۲۰ درصد بوده است در حالی که متوسط تورم در سه سال اول رئیسی ۴۲ درصد شده است.
اقتصاد و تورم، دستور نمی‌پذیرند
پازوکی در ادامه درباره روش‌های مدنظر جلیلی برای کاهش تورم از قبیل مدیریت بازار ارز و اقتصاد مقاومتی، بیان کرد: کنترل تورم راهکار علمی دارد و آن، کنترل نقدینگی است. این را تمام اقتصاددان اعم از کینزی و لیبرال قبول دارند.
او با تاکید بر اینکه اقتصاد یک علم است و فرمان و دستور نمی‌پذیرد، درباره اقتصاد مقاومتی عنوان کرد: این افراد قرار بود برنامه اقتصاد مقاومتی تدوین کنند و برای آن هم بودجه کلانی گرفتند؛ اما آیا برنامه‌ای ارائه شد؟ مرحوم دکتر داوودی میلیاردها تومان ردیف اعتباری برای اقتصاد مقاومتی در بودجه دانشگاه شهید بهشتی درنظر گرفتند اما با این همه هزینه حتی یک کتاب علمی هم درباره این قضیه تدوین نشد.
مهدی پازوکی در گفت‌وگو با «توسعه ایرانی»: با پیروزی جلیلی رشد اقتصادی 8 درصدی برنامه هفتم، اتفاق نخواهد افتاد زیرا یک سوم این نرخ رشد، یعنی 3.4 درصد از 8 درصد، قرار است از طریق افزایش بهره‌وری باشد و برای اینکه بهره‌وری را افزایش دهیم، نیاز به تکنولوژی داریم و با تکنولوژی بدوی و سنتی و با تکنولوژی کشورهایی مانند روسیه و چین، نمی‌توان رشد پایدار اقتصادی ۸ درصدی را تجربه کرد
این کارشناس مسائل اقتصادی با عنوان اینکه اقتصاد مقاومتی یک علم نیست، تصریح کرد: ما نیاز داریم که از طریق برخوردهای علمی با مشکلات اقتصادی برخورد کنیم و از طریق تحکم و بگیر و ببند تورم درست نمی‌شود.
پازوکی درباره روش مدیریت بازار ارز جلیلی گفت: با روش‌های دستوری بازار ارز هم کنترل نمی‌شود و قیمت ارز باید در بازار یکسان شود و تعدد نرخ ارز به معنای فساد است.
او با اشاره به اینکه دولت خاتمی در یکسان‌سازی نرخ ارز موفق بود به طوری که قیمت ارز بازار آزاد و چهارراه استانبول کمتر از نرخ بانک مرکزی بود و این نشان می‌دهد که یکسان‌سازی نرخ ارز شدنی است، درباره روش کنترل تورم تاکید کرد: برجام که جلیلی مخالف سرسخت آن است، نشان داد که با توافق با دنیا می‌توان به نرخ تورم تک رقمی رسید. وقتی تحریم‌ها برداشته می‌شود و شرکت‌های خارجی برای سرمایه‌گذاری وارد یک اقتصاد می‌شوند، انتظارات در آن اقتصاد مثبت می‌شود اما برخورد دستوری به تورم، سینگال منفی به بازار می‌دهد.
عقب‌ماندگی ایران از قافله رشد جهانی
این اقتصاددان درباره تاثیر پیروزی جلیلی بر اقتصاد اظهار کرد: اگر جلیلی پیروز رقابت‌ها شود، از آنجا که ادامه‌دهنده دولت سیزدهم است، در جامعه جهانی منزوی‌تر خواهیم شد و سیاست به سمت چین و روسیه گسترش پیدا خواهد کرد و ستیز با غرب بیشتر خواهد شد.
پازوکی در نهایت خاطرنشان کرد که با پیروزی جلیلی ایران از قافله توسعه جهانی عقب خواهد ماند و کشورهای منطقه به مراتب از ما جلو خواهند افتاد.
دیدگاه تان را بنویسید