رامتین موثق

شروع فصل گرما، با زمزمه‌های مسئولان درباره ناترازی برق همراه است. البته گوش‌ مردم طی سال‌های متوالی به این زمزمه‌ها عادت کرده و انتظار قطع برق مصرفی خود را در بخش خانگی دارند. امسال قبل از شروع تابستان و با گرمای غافلگیرکنندة هوا، بحث  ناترازی برق دوباره بر سر زبان مسئولان ذی‌ربط افتاده و در اولین اقدام، ساعت کار ادارات را تغییر داده و همچنین سیاستی اتخاذ کرده‌اند که می‌تواند چالش‌آفرین باشد به گونه‌ای که اعلام شده برق صنایع برای یک روز در هفته قطع می‌شود. این سیاست که مورد اعتراض اغلب فعالان و کارشناسان اقتصادی است، از نظر دولت راهکاری ناگزیر است و خللی در کار صنایع ایجاد نمی‌کند.

اما باید دید این قطعی برق چه تاثیری بر صنایع می‌گذارد و علت این ناترازی برق چیست؟

محدودیت بر برق صنایع تشدید می‌شود

معاون وزیر صمت در نامه‌ای خطاب به وزیر پیش‌بینی کرد که در سال ۱۴۰۳ اعمال محدودیت بر برق صنایع کشور تشدید شود و در ماه‌های تیر و مرداد فعالیت صنایع زنجیره فولاد و سیمان با اختلال بسیار زیادی همراه می‌شود که عملا منجر به کاهش تولید و افزایش قیمت‌ها در بازار خواهد شد.

به گزارش ایلنا، رضا محتشمی‌پور در این نامه یادآور شد: مطابق با سال‌های گذشته این معاونت شروع به برنامه‌ریزی و همکاری با وزارت نیرو برای اعمال محدودیت برق صنایع کرده و مقرر شد برق موردنیاز صنایع فولاد از اول خرداد تا ۳۱ شهریور ۲۴۰۰ تا ۳۸۰۰ مگاوات ساعت باشد در حالی که صنایع فولادی به ۵۵۰۰ مگاوات ساعت برق در هر ماه نیاز دارند.

 او تصریح کرد: با وجود اینکه هنوز گرمای هوا به اوج نرسیده است، محدودیت‌ها بیش از انتظار است. علاوه بر اینها با وجود ناترازی‌های فعلی به نظر می‌رسد شرکت مدیریت برق منطقه‌ای امکان تامین برق برای شیفت شب را نیز به طور کامل در ماه‌های تیر و مرداد نداشته و محدودیت‌های بسیار بیشتری بر صنایع اعمال شود.

عشقی: قبل از قطع اطلاع دهید!

رئیس سازمان بورس با اشاره به اینکه ایجاد محدودیت در تأمین انرژی صنایع تبعات منفی گسترده‌ای دارد، گفت: قرار بر این شد قطعی یا محدودیت مصرف برق صنایع به‌صورت کاملاً برنامه‌ریزی‌شده باشد و با اطلاع واحدهای تولیدی انجام شود.

به گزارش تسنیم، مجید عشقی با اشاره به مکاتبات سازمان بورس با وزارت نیرو برای کاهش ریسک قطعی برق صنایع در تابستان، بیان کرد: قطعی برق صنایع در تابستان از جمله معضلاتی است که هرساله شاهد تأثیرپذیری فعالیت تولیدی صنایع و نیز روند معاملات بازار از این اتفاق هستیم.

او افزود: صنایع باید بتوانند به‌منظور کاهش ضرر و زیان احتمالی از محدودیت ایجادشده در مصرف برق، تعمیرات اساسی واحدهای خود را به زمان قطعی برق موکول کنند. 

عشقی همچنین مدعی شد: تاکنون از طریق راه‌اندازی ابزارهای جدید در بازار سرمایه و بورس انرژی به‌سمت کنترل مصرف برق و کاهش زمان قطعی برق واحدها پیش رفتیم.

عدم‌النفع تولید و بی‌اعتباری صادرات

عضو هیات‌مدیره سندیکای صنعت برق ایران در گفت‌وگو با «توسعه ایرانی» درباره روش‌های دولت برای کاهش مصرف برق اظهار کرد: تغییر ساعت ادارات مصرف بخش اداری را کم می‌کند اما قطع برق صنایع منجر به ضرر می‌شود.

عضو سندیکای صنعت برق: متاسفانه هرساله شاهد افزایش ناترازی برق و فاصله مصرف و تولید هستیم زیرا هیچ سیاست درستی نه برای بخش تولید داریم و نه برای بخش بهینه‌سازی مصرف. حل ناترازی با ورود بخش خصوصی به این صنعت میسر است که در این زمینه نیز با چالش‌های امنیت اقتصادی و اقتصاد دستوری مواجه‌ایم

حمیدرضا صالحی با یادآوری اینکه با هماهنگی وزارت صمت و نیرو، در ساعاتی از روز، یا یک روز در هفته و یا بعضاً چندروز در هفته، برق صنایع قطع می‌شود، درباره اهمیت برق در صنایع عنوان کرد: یکی از زیرساخت‌های اصلی صنایع، برق است و برق در صنایع نقش اصلی دارد.

او با اشاره به اینکه تامین انرژی جزو 10 شاخص مهم صنعتی است، افزود: در بهینه‌سازی مصرف سیاست‌های درستی برای کاهش مصرف اعمال نشد چون از اقتصاد انرژی تعریف درستی نداشتیم. تمام این مسائل دست به دست هم داد که صنایع، برق لازم را دریافت نکنند.

نایب‌رئیس کمیسیون انرژی اتاق بازرگانی ایران به قطع برق در تابستان و قطع گاز در زمستان اشاره کرد و گفت: با این سیاست‌ها صنایع به یک عدم‌النفع اقتصادی می‌رسند و متضرر می‌شوند. 

صالحی تاکید کرد: برق برای صنایع منجر به تولید و ثروت می‌شود و به این برق صنایع، برق مصرفی نمی‌گویند و به آن برق تبدیلی می‌گویند یعنی این برق تبدیل به ثروت و دارایی و ارزش افزوده می‌شود که می‌توان با آن صادرات و افزایش اشتغال داشت.

حمیدرضا صالحی در گفت‌وگو با «توسعه ایرانی»: با قطع برق صنایع، صنایع به یک عدم‌النفع اقتصادی می‌رسند و متضرر می‌شوند. با این کاهش تولید، قراردادهایی که بنگاه‌ها برای صادرات بستند، دچار مشکل می‌شود و محصولات تحویل مشتریان نمی‌شود که باعث بی‌اعتباری صادرات کشور می‌شود و مشتری خارجی دیگر سمت ما نمی‌آید

او با بیان اینکه اولین کار دولت برای برخورد با ناترازی برق در تابستان، قطع برق صنایع است که باعث می‌شود صنایع آسیب ببیند و نتوانند به میزان هدف‌گذاری خود برسند، درباره تاثیر این قطعی بر صنایع اظهار کرد:  قطع شدن برق صنایع، حتی باعث می‌شود صنایع به تعهدات خود به سهامداران پایبند باشند.

این کارشناس مسائل انرژی درباره تاثیر قطع برق اضافه کرد: زنجیره پایین دستی از تهیه منابع اولیه ناکام می‌ماند زیرا برقی نبوده که مواد اولیه صنایع پایین دستی را فراهم کند و صنایع پایین دستی بلاموضوع می‌شوند.

صالحی با عنوان اینکه این آسیب‌ها، تبعات دیگری هم دارد که می‌تواند خود را نشان دهد، درباره این تبعات تصریح کرد: قراردادهایی که بنگاه‌ها برای صادرات بستند، دچار مشکل می‌شود زیرا تولید کاهش پیدا می‌کند و محصولات تحویل مشتریان نمی‌شود. این کار باعث بی‌اعتباری صادرات کشور می‌شود و مشتری خارجی دیگر سمت ما نمی‌آید. 

روش‌های دستوری باعث ناترازی برق می‌شود

این عضو هیات‌مدیره سندیکای صنعت برق ریشه ناترازی برق را در عدم سرمایه‌گذاری در تولید و نداشتن سیاست درست در بهینه‌سازی مصرف دانست.

صالحی با تاکید بر اینکه در دو طرف تولید و مصرف، سیاست‌های درستی اعمال نشده که باعث کاهش این ناترازی شود، درباره روش‌های حل این ناترازی گفت: به هرحال اگر بتوانیم بخش خصوصی را در تولید برق مشارکت دهیم، تاثیر خود را می‌گذارد و می‌تواند ناترازی را به صفر برساند.

او درباره چالش‌های ورود بخش خصوصی در تولید برق گفت: مسائل مربوط به امنیت اقتصادی چالش بزرگ ورود بخش خصوصی به تولید برق است.

نایب‌رئیس کمیسیون انرژی اتاق بازرگانی درباره امنیت اقتصادی بخش خصوصی ادامه داد: اگر بخش خصوصی نیروگاهی احداث می‌کند و بخواهیم از او برق بخریم، باید کاری کنیم که این برق در یک قیمت منطقی، که خود تولیدکننده هم در قیمت‌گذاری آن نقش داشته باشد، خریداری شود که سرمایه‌گذاری او 

برگشت‌پذیر باشد.

سیاستی برای کاهش ناترازی وجود ندارد

صالحی درباره شدت ناترازی برق در سال جاری تاکید کرد که متاسفانه هرساله شاهد افزایش ناترازی برق و فاصله تولید تا مصرف هستیم.

او با اشاره به اینکه سیاست جدیدی برای کاهش ناترازی وجود ندارد، اعلام کرد: قراردادهایی امضا شده که اگر اجرایی شوند، می‌توانند ناترازی را کاهش دهد اما این قراردادها در فاینانس و تامین مالی، به دلیل مشکلات صندوق توسعه ملی، دچار چالش شده‌اند و هنوز به اجرا نرسیده‌اند.

این کارشناس در پایان با عنوان اینکه قیمت‌گذاری و مداخلات دستوری باعث عقب‌ماندگی در تولید برق و عدم دخالت شایسته بخش خصوصی در تولید برق شده، تصریح کرد: حل مشکل ناترازی کار سختی نیست و با ورود بخش خصوصی و سیاست‌گذاری درست دولت میسر می‌شود.