رامتین موثق

سال گذشته بحث‌هایی پیرامون نرخ خوراک پتروشیمی‌ها شکل گرفت و تصمیماتی اتخاذ شد که بورس را قرمزپوش کرد و حواشی بسیاری درپی داشت. بدیهی است نرخ خوراک پتروشیمی‌ها به‌عنوان پیش‌‌نیاز صنعتی که یکی از مهمترین بخش‌های زنجیره تامین ارزش است و درآمد زیادی برای کشور دارد؛ همواره از اهمیت شایانی برخوردار است.

دولت در بودجه سال ۱۴۰۳ نیز خود درآمدی 43 همتی از محل فروش خوراک به پتروشیمی‌ها در نظر گرفته است. به گزارش تسنیم، با توجه به جداول مربوط به لایحه بودجه سال 1403 کل کشور، از مجموع رقم 645 هزار میلیارد تومان درآمد پیش‌بینی شده در بخش منابع حاصل از واگذاری دارایی‌های سرمایه‌ای، 582 هزار میلیارد تومان سهم فروش نفت و فرآورده‌های نفتی است. بخش عمده این رقم طبق جدول زیر مربوط به صادرات نفت خام است. همچنین  46 هزار میلیارد تومان درآمد از محل صادرات گاز طبیعی و 43.4 هزار میلیارد تومان درآمد از محل فروش خوراک به پتروشیمی‌ها پیش‌بینی شده است.

5 درصد تخفیف خوراک در ازای 40 درصد از درآمد

دولت مدعی است که به تولید و توسعه کمک می‌کند و معافیت‌ها و تخفیف‌هایی به صنعت پتروشیمی اعطا می‌کند. اما مدیرعامل شرکت ملی صنایع پتروشیمی  سه‌شنبه، چهارم اردیبهشت‌ در سفر به منطقه ویژه اقتصادی پتروشیمی، در جمع مدیران عامل شرکت‌های پتروشیمی مستقر در این منطقه اعلام کرد: آن دسته از مجتمع‌های پتروشیمی‌ که می‌خواهند از 5 درصد تخفیف خوراک بهره‌مند شوند، باید ۴۰درصد از درآمد خود را به توسعه صنعت پتروشیمی تخصیص دهند.

به گزارش ایلنا، مرتضی شاهمیرزایی یکی از راهبردهای صنعت پتروشیمی در سال ۱۴۰۳ را کاهش هزینه‌ها و بهینه‌سازی مصرف انرژی برشمرد و یادآور شد: ضروری است که شرکت‌های پتروشیمی، با بهینه‌سازی مصرف انرژی، در حفظ و صیانت از منابع بین‌نسلی نقش‌آفرین باشند.

او با اشاره به استفاده از همه ظرفیت‌های کشور برای خودکفایی کامل صنعت پتروشیمی، افزود: شرکت‌های پتروشیمی باید در صورت تولید تجهیز یا قطعه‌ای در داخل کشور، نیاز خود را از طریق تولیدکنندگان و سازندگان ایرانی تأمین کنند و به‌هیچ‌وجه نباید کالا یا محصول مشابه خارجی وارد شود.

معاون وزیر نفت در امور پتروشیمی مهم‌ترین برنامه راهبردی صنعت پتروشیمی سال ۱۴۰۳ را رشد ظرفیت‌ها و جهش تولید دانست و گفت: سبد محصولات پتروشیمی باید با برنامه‌ای منسجم‌تر و با هدف تکمیل زنجیره ارزش متنوع شود.

همچنین دیروز احسان خاندوزی در آیین واگذاری استقلال و پرسپولیس اظهار داشت: با همکاری وزارت نفت، پالایشگاه بزرگ ستاره خلیج فارس را وارد بورس می‌کنیم و همچنین برای بسیاری از پروژه‌های جذاب معدنی کشور ظرفیت در بازار سرمایه وجود دارد که باید مشارکت مردمی و تامین جمعی مردم فراخوان کنیم.

اما آیا اعطای تخفیف به پتروشیمی‌ها به ازای 40 درصد از درآمد، سیاست درستی است و مهمتر اینکه می‌تواند یک استراتژی برای توسعه باشد؟

با نقطه مطلوب فاصله داریم

نایب‌رئیس کمیسیون انرژی اتاق بازرگانی در گفت‌وگو با «توسعه ایرانی» درباره وضعیت خوراک پتروشیمی‌ها عنوان کرد: اکنون با تلاش‌هایی که در برنامه هفتم شد، تامین خوراک به نقطه تعادلی رسید که تامین به حدی باشد که حداقل تولیدشان متوقف نشود.

 نایب‌رئیس کمیسیون انرژی اتاق: در شرایط رقابتی تخفیف شاید لازم نباشد اما به دلیل اینکه ما در زمینه منابع گاز و خوراک نسبت به سایر کشورها مزیت نسبی داریم؛ اگر این تخفیف منجر به گرفتن سهم بیشتری از بازارها شود و ارزآوری بیشتری برای کشور داشته باشد، کار استراتژیک و درستی است

حمیدرضا صالحی تصریح کرد: ولی تا نقطه‌ی مطلوب فاصله داریم و فکر می‌کنیم باید خیال سرمایه‌گذاران برای امنیت اقتصادی راحت شود.

او افزود: چالش‌هایی در زمینه تلاطمات نرخ ارز و گسترده نبودن بازارها وجود دارد و به دلیل تحریم‌ها بازارهای محصولات پتروشیمی ما بسیار محدود است.

این کارشناس مسائل انرژی تاکید کرد: باید ارتباط کارگروه‌های دولت، که تامین‌کننده خوراک هستند، و بخش خصوصی برقرار باشد که با هر سیگنال و اطلاعی که درباره تغییر خوراک است، بتوانند شناور بودن نرخ خوراک را تضمین کنند. در این صورت  تولید محصولات پتروشیمی در نقطه‌ای باقی می‌ماند که قابل عرضه است و پتروشیمی‌ها در رقابت جا نمی‌مانند.

تخفیف به شرط ارزآوری

صالحی درباره ضرورت لحاظ تخفیف خوراک برای پتروشیمی‌ها اظهار کرد: اگر شرایط رقابتی باشد تخفیف شاید لازم نباشد اما به دلیل اینکه موقعیتمان برای داشتن منابع گاز و خوراک نسبت به سایر کشورها بهتر است و یک مزیت نسبی در این زمینه داریم، اگر تخفیف بدهیم یک استراتژی مناسب است.

او تاکید کرد: اگر این تخفیف منجر به این شود که سهم بیشتری از بازارها بگیریم و ارزآوری بیشتری برای کشور داشته باشد، کار استراتژیک و درستی است.

این عضو اتاق بازرگانی ادامه داد: زیرا باید درآمدزایی خود را  بالا ببریم و این امر از مسیر صادرات پتروشیمی می‌گذرد. اگر در این زمینه درصدی تخفیف بدهیم و چند برابر درآمد ارزی کشور بالا رود و بنگاه‌ها بتوانند بیشتر تولید کنند و حتی مالیات کشور هم بیشتر شود، این برای دولت هزینه نیست بلکه سرمایه‌گذاری است زیرا درآمد آن را از طریق صادرات و مالیات افزایش می‌دهد.

قابل‌پیش‌بینی بودن خوراک، پیش‌زمینه توسعه است

صالحی در ادامه درباره شرط تخفیف در ازای توسعه بیان کرد: قطعا این اتفاق در حال رخ دادن است. مگر می‌شود کسی در یک صنعت در حال توسعه مانند پتروشیمی فعال باشد ولی توسعه را درنظر نگیرد؟

او اضافه کرد: اما مهمتر این است که کاری کنیم که توسعه جواب دهد. به نوعی این چشم‌انداز را ایجاد کنیم که نرخ خوراک برای سال آینده قابل پیش‌بینی شود تا امنیت اقتصادی برای کسی که می‌خواهد در بخش‌های مختلف سرمایه‌گذاری کند، وجود داشته باشد.

حمیدرضا صالحی در گفت‌وگو با «توسعه ایرانی»: نمی‌شود یک شبه درباره خوراک پتروشیمی تصمیم گرفت و سپس انتظار سرمایه‌گذاری در صنعت پتروشیمی داشت. باید کاری کنیم که توسعه جواب دهد. به نوعی این چشم‌انداز را ایجاد کنیم که نرخ خوراک برای سال آینده قابل پیش‌بینی شود تا امنیت اقتصادی برای کسی که می‌خواهد در بخش‌های مختلف سرمایه‌گذاری کند، وجود داشته باشد

نایب‌رئیس کمیسیون انرژی اتاق بازرگانی تصریح کرد: نمی‌شود یک شبه درباره خوراک پتروشیمی تصمیم گرفت و سپس انتظار سرمایه‌گذاری در صنعت پتروشیمی داشت. 

صالحی با تاکید بر اینکه قابل پیش‌بینی بودن تامین خوراک لازمه سرمایه‌گذاری در این صنعت است، ادامه داد: همینطور قابل پیش‌بینی بودن مولفه‌های دیگر اقتصادی نیز بر سرمایه‌گذاری موثر هستند؛ وضعیت نرخ ارز و دیگر شاخصه‌ها مهم هستند و می‌توانند پیش‌شرط سرمایه‌گذاری باشند.

ضرورت توسعه متوازن

او درباره وضعیت فعلی سرمایه‌گذاری در صنعت پتروشیمی اذعان کرد: در برخی از بخش‌هایی که شاهد ورود دولت به آن بودیم، سرمایه‌گذاری افت کرده اما بخش‌هایی که دولت خود را کنار کشیده و بیشتر در کار سیاست‌گذاری بوده، تصدی‌گری نکرده و مسئله خوراک پیش نیامده، توسعه اتفاق افتاده است. این کارشناس اقتصاد انرژی تاکید کرد: در بسیاری از بخش‌ها شاهد توسعه هستیم اما توسعه باید متوازن باشد.

صالحی به صنایع مرتبط با پتروشیمی اشاره کرد و گفت: بخش‌هایی از پتروشیمی در ارتباط با دیگر صنایع، مانند صنعت خودرو و لوازم خانگی، هستند. این صنایع به صنایع پایین دستی در حوزه پتروشیمی نیاز دارند و توسعه عمودی می‌دهند و در پتروشیمی هم هزینه و سرمایه‌گذاری می‌کنند.

او در پایان خاطرنشان کرد: باید این سرمایه‌گذاری‌ها را به فال نیک بگیریم اما به شرط اینکه سرمایه‌گذاران سرخورده و ناامید نشود.

ضرورت حل ناترازی گاز

یکی از موضوعات دیگری که برای توسعه صنعت پتروشیمی لازم است و باید به آن توجه شود، مسئله ناترازی گاز است. سال گذشته ناترازی گاز به صورتی بود که خطر قطع شدن گاز پتروشیمی‌ها بسیار جدی شد که این امر به توسعه این صنعت ضربه می‌زند.

روزهای آخر سال گذشته بود که «نفت ما» در شبکه اجتماعی ایکس نوشت: «‌فاجعه ناترازی گاز به حدی رسیده است که شرکت ملی گاز برای سال جدید قرارداد با ‎پتروشیمی ها را به جای یکسال، ۸ماهه (فروردین تا آبان) اعلام و تهدید کرده که در صورت نپذیرفتن قرارداد مذکور، گاز پتروشیمی‌ها را قطع خواهد کرد! این درحالیست که طبق موافقت اصولی ساخت پتروشیمی‌ها تامین گاز به صورت یکسال کامل و به مدت ۲۵ سال بوده است! همچنین طبق اصل ۱۴۱ قانون اساسی و ماده ۲۵ قانون بهبود مستمر محیط کسب‌وکار در زمان کمبود برق و گاز دولت موظف است خسارت وارده را 

جبران کند!»