دانشمند درباره عدم حضور بانک‌های ایرانی در چین:
بدون ابزارهای چانه‌زنی، در چنگال چین می‌مانیم
رامتین موثق
بازرگانان ایرانی برای تجارت گرفتار مشکلات بانکی بسیار هستند و وضعیت به صورتی درآمده که تجار حتی توانایی افتتاح حساب در بانک‌های مختلف را ندارند و بانک‌های ایرانی هم چندان در کشورهای مقصد حاضر نیستند. این وضعیت حتی واکنش رئیس‌کل بانک مرکزی را هم برانگیخته است.
محمدرضا فرزین با بیان اینکه مسیر تجاری خود را از غرب به شرق تغییر داده‌ایم، درباره نظام بانکی اظهار کرد: اما نظام مالی همچنان در غرب باقی ماند و به شرق نرفت. در حال حاضر در کشور انگلیس و در لندن، ایران سه شعبه بانکی دارد اما با این کشور تجارتی نداریم حال اینکه با این حجم از مراودات با چین در این کشور هیچ بانکی نداریم. به گزارش ایلنا، رئیس‌کل بانک مرکزی دیروز در دهمین همایش سالانه اقتصاد مقاومتی (حکمرانی ارزی؛ ثبات و رونق اقتصادی) ادامه داد: به کشورهای عضو بریکس پیشنهاد داده‌ایم که در این مجموعه پیام‌رسان مالی شبیه به سوئیفت را ایجاد کنیم و بین کشورهای عضو بریکس هم پیام‌رسان مالی وجود داشته باشد.
اما آیا سیاست مورد اشاره فرزین درخصوص تغییر مسیر تجارت از غرب به شرق، سیاست درستی بوده و دستاوردهای مثبتی برای اقتصاد ایران داشته؟ همچنین دلیل عدم حضور بانک‌های ایرانی در چین چیست؟ آیا ایران توانایی این کار را ندارد یا طرف چینی تمایلی به وجود بانک‌های ایرانی از خود نشان نمی‌دهد؟
حضور چینی‌ها برای تکمیل بلندترین سد کشور
روزی نیست که از حضور چینی‌ها در اقتصاد ایران خبری منتشر نشود. از ورود به ساخت ورزشگاه و سد گرفته تا خبر جنجالی بهره‌گیری از زندانیان این کشور در ساخت‌وساز ایران، چین در بخش بخش اقتصاد ایران حضور پیدا کرده است.
اما روش فعالیت چین با ایران به شکل سرمایه‌گذاری مستقیم نبوده بلکه یا به وسیله تهاتر یا از طریق فاینانس با اقتصاد ایران تعامل دارد. در آخرین خبر، معاون برنامه‌ریزی و نظارت شرکت توسعه منابع آب و نیروی ایران درباره وضعت تکمیل سد بختیاری، به عنوان بلندترین سد کشور، گفت: سد بختیاری در مرحله تامین مالی از محل فاینانس کشور چین است، این طرح توسط بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران به فاینانسور چینی معرفی شده، هم‌اکنون در حال اخذ مجوزهای لازم است و در برنامه زمانبندی تعیین شده اجرا خواهد شد.
رئیس‌کل بانک مرکزی دیروز در دهمین همایش سالانه اقتصاد مقاومتی گفت: مسیر تجاری خود را از غرب به شرق تغییر داده‌ایم، اما نظام مالی همچنان در غرب باقی ماند و به شرق نرفت، به‌طوری‌که با این حجم از مراودات با چین در این کشور هیچ بانکی نداریم
گرفتار طمع چینی‌ها شدیم
یک فعال تجاری در گفت‌وگو با «توسعه ایرانی» درباره تغییر مسیر تجاری ایران از غرب به شرق عنوان کرد: مدت زمان زیادی است که از غرب به سمت شرق آمده‌ایم. ایران از کالاهای بنجل چینی پر شده که نشان‌دهنده این تغییر جهت است.
مسعود دانشمند تصریح کرد: این چرخش درست نبوده و به مرکز آشغال‌های چینی تبدیل شده‌ایم. تمام مردم از این کالاها ناراضی‌اند؛ اما به دلیل مشکلات اقتصادی که مبتلابه آنند و قیمت پایین این کالاها، چاره‌ای جز خرید و استفاده ندارند.
او با طرح اینکه چرا چین با چنین قدرت تجاری بالا، کالاهای بی‌کیفیت و بنجل به ایران صادر می‌کند، بیان کرد: چین شرکت‌هایی دارد که هم به ایران کالا صادر می‌کنند و هم به آمریکا اما به هر کشوری با استانداردهای همان کشور صادرات دارند.
این تحلیلگر مسائل اقتصادی تاکید کرد که برای مثال بعضی اتومبیل‌های چینی که با استانداردهای اروپا و آمریکا مطابقت دارد به همان کشورها می‌رود، اما ایران دنبال قیمت ارزان است و خودروهایی با کیفیت پایین می‌خرد و چینی‌ها مشتری خود را از دست نمی‌دهند.
دانشمند خاطرنشان کرد: گرفتار طمع چینی‌ها شده‌ایم و ایران هم فقط می‌خواهد جنس را دریافت کند و مجموعه این عوامل پر شدن بازار از کالاهای بی‌کیفیت چینی است.
چینی‌ها تمایلی برای افتتاح بانک ایرانی در کشور خود ندارند
او درباره نبود بانک ایرانی در چین گفت که چینی‌ها تمایلی برای افتتاح بانک ایرانی در کشور خود ندارند.
به گفته این فعال اقتصادی، تبعات عدم حضور بانک‌های ایرانی در چین این است که ما در چنبره اختاپوس چینی گرفتار می‌شویم و آنها هرطور که می‌خواهند با ما رفتار می‌کنند.
دانشمند ادامه داد: وقتی بانک مال خود چینی‌هاست، حمل‌ونقل و بیمه و کالا هم متعلق به آنهاست، بنابراین به ما می‌گویند که پول بدهید و هر بنجلی را با هر شرایطی که بخواهیم تحویل می‌دهیم.
او تصریح کرد: ما به عنوان خریدار باید اختیار داشته باشیم ولی اگر همه ابزارهای چانه‌زنی از دست خریدار خارج باشد، در نتیجه تمام اختیار در دست فروشنده قرار می‌گیرد.
پیشنهاد پول بریکس
این تحلیلگر مسائل اقتصادی با اشاره به اظهارات فرزین درمورد ضرورت استفاده از سوئیفت جایگزین، یادآور شد: برای کار تجاری، سوئیفت چندان مهم نیست، قبل از سوئیفت، بانک‌ها با هم قرارداد رمز داشتند و با ما تجارت صورت می‌گرفت.
دانشمند اضافه کرد: اکنون هم می‌توانیم با تمام کشورهایی که چنین قراردادی داشته باشند، تجارت کنیم و کار مشکلی نیست.
او تاکید کرد: ما می‌توانیم در دایره بریکس یک بانک یا یک صندوق تسویه حساب باز و طبق آن یک پول واحد تعریف کنیم. به‌طوری‌که ارزش کالاهای مبادلاتی کشورها با هم با این پول واحد تعیین شود.
او با عنوان اینکه سابقا بین ایران، هند، پاکستان و سریلانکا یک پول واحد آسیایی وجود داشت و تبادلات خود را با آن می‌سنجیدیم، خاطرنشان کرد: وقتی این تجربه را داریم، باید بر اساس این تجربه یک پول فرضی درست کنیم و برابری آن را با پول ملی کشورها بسنجیم.
مسعود دانشمند در گفت‌وگو با «توسعه ایرانی»: چینی‌ها تمایلی برای افتتاح بانک ایرانی در کشور خود ندارند و تبعات عدم حضور بانک‌های ایرانی در چین این است که ما در چنبره اختاپوس چینی گرفتار می‌شویم و آنها هرطور که می‌خواهند با ما رفتار می‌کنند
شریکی برای ایران باقی نمانده
این رفتار چینی‌ها با ایران بیش از هرچیز نشان‌دهنده تنهایی ایران در معاملات جهانی و نداشتن شریک است. درست است که چین دارای ظرفیت‌های عظیم برای همکاری با کشورهاست اما زمانی که شریک دیگری برای ایران وجود ندارد، طبیعی است چینی‌ها نیز با ایران طوری رفتار کنند که ایران مجبور به پذیرش هر شرایطی از طرف آنها باشد.
بنابراین ضروری است به جای افتخار به تغییر مسیر تجاری کشور از غرب به شرق؛ مسیر تجارت را به همه کشورها گسترش دهیم. هرچند که هنوز تجارت ایران برای مسئولین در یک وضعیت خیالی قرار دارد، به‌طوری‌که فرزین دیروز در دهمین همایش سالانه اقتصاد مقاومتی گفت: «اقتصاد ایران با وجود تحریم‌ها، یک اقتصاد باز است چراکه حجم تبادلات ایران با دنیا بالا است و تجارت کشورمان بسیار بالا بوده و از آنجایی که کشور بازی هستیم، نگرانی هم درباره نوسانات ارزی وجود دارد.»
همچنین سوئیفت و FATF به عنوان ابزارهای تجارت و ارتباطات جهانی در میان کشورها کارآیی دارند و ابزارهای محدودتر دیگری مانند سوئیفت کشورهای عضو بریکس یا پول بریکس، در کنار ابزارهای جهانی یادشده، پاسخگو و مفید است. نکته دیگر نیز در این میان، قدرت پول ملی کشورهاست. دولتمردان ایرانی دائم چین را مثال می‌زنند که در مبادلات خود نقش یوآن را پررنگ کرده است اما در نظر نمی‌گیرند که یوآن یک پول قدرتمند است و طبعا روش‌های مورد استفاده یک ابرقدرت اقتصادی چندان مناسب کشوری مثل ایران با پایین‌ترین ارزش پول ملی نیست!
با تمام این اوضاع به نظر می‌رسد ایران حتی در بریکس هم شریکی ندارد و چین هم در نقش یک شریک حضور ندارد زیرا در شراکت طرفین شرایط را مشخص می‌کنند اما امروز تنها چین است که شرایط خود را به ایران تحمیل می‌کند. مضاف بر اینکه طبق برخی اخبار و تحلیل‌ها، چین تا لحظه آخر مخالف حضور ایران در پیمان بریکس بود.
دیدگاه تان را بنویسید