تجربه ناموفق عرضه برق در بورس انرژی تکرار می‌شود؟

وزارت نیرو در حالی وعده راه‌اندازی تابلوی عرضه پساب در بورس انرژی را می‌دهد که هیچ کس نمی‌داند سازوکار عرضه این محصول چگونه است؛ ضمن اینکه سوال مهم آن است که بعد از تجربه ناموفق این وزارتخانه در بورس برق، آیا عرضه پساب که به مراتب حساسیت بیشتری دارد، موفق خواهد شد؟

به گزارش اقتصادآنلاین، کمبود منابع مالی دولت، اجرای بسیاری از پروژه‌های عمرانی از جمله پروژه‌های تصفیه پساب را با مشکل مواجه کرده است. میانگین عمر پروژه‌های عمرانی در ایران به بیش از ۲۰ سال می‌رسد. عمر طولانی اجرای پروژه‌ها، وزارت نیرو را بر آن داشت که برای استفاده از ثروتی به نام پساب، به دنبال سرمایه‌گذار بخش خصوصی باشد.

آیا این وزارتخانه قصد دارد همچون تجربه ناموفق بورس برق، در تعیین قیمت کالایی که مالک آن نیست، دخالت کرده و برای چرخیدن چرخ تابلوی بورس، با اعمال قوانین بازدارنده، چوب لای چرخ اجرای پروژه‌های بیشتر تصفیه پساب بگذارد؟ یا اینکه استفاه از ساز و کار بورس می‌تواند اوضاع اجرای پروژه‌های این حوزه را بهبود بخشد؟

روزهای نخست که بورس برق راه افتاد، انحصار در خریدار صدای همه نیروگاه‌های خصوصی بخش برق را درآورد. در شرایطی که وزارت نیرو در راستای اجرای اصل ۴۴ قانون اساسی و رد دیون دولتی، بخشی از نیروگاه‌های خود را واگذار کرده بود و عرضه کنندگان برق متعددی برای حضور در بورس برق وجود داشتند، این وزارتخانه تنها خریدار برق در بورس بود! بعدها رضا اردکانیان وزیر نیروی دولت دوازدهم خبر داد که این معضل حل شده و خریداران بزرگ هم با مصوبه هیات وزیران می‌توانند به صف خریداران بورس برق اضافه شوند. اما هنوز که هنوز است، بورس برق آنچنان که باید و شاید رنگ و بوی بورسی به خود نگرفته است.

در حالی که راه‌اندازی تابلو در بورس نیازمند اطلاع‌رسانی شفاف برای مشارکت همه ذینفعان در این بازار است، وزارت نیرو وعده راه‌اندازی تابلویی را می‌دهد که فعالان این صنعت در جریان چند و چون آن قرار ندارند. آنها نمی‌دانند که آیا امکان عرضه هر روزه پساب تصفیه شده در بورس وجود دارد یا نه و اساسا وزارت نیرو با چه ساز و کاری قصد دارد پساب تصفیه شده را در بورس عرضه کند؟

بورس انرژی یکی از زیرشاخه‌های بورس کالا به حساب می‌آید. از شرایط حضور در چنین بازاری، وجود عرضه کننده‌های متنوع و محصول همگن است. اما درباره پساب حتی اصل همگنی را هم نمی‌توان رعایت کرد. در کلانشهری مثل تهران، تعطیلات چند روزه و مسافرت ساکنان آن به شدت حجم پساب تولید شده را کاهش می‌دهد.

بنابراین حجم عرضه پساب در تعطیلات نسبت به دیگر روزها کاهش خواهد یافت. ضمن آنکه گزارش‌های دریافتی حاکی از آن است که حتی پساب خام هم برای استفاده در مزارع، دزدیده می‌شود.