یک اقتصاددان در واکنش به اظهارات «منظور» درباره قدرت اقتصادی ایران:
با ادامه روند موجود، از صحنه اقتصاد منطقه نیز حذف می‌شویم
رامتین موثق
اقتصاد ایران بعد از تجربه یک دوره رشد منفی، اکنون در حال درجا زدن در محدوده رشد 3 تا 4 درصدی است؛ اما دولت سیزدهم با رویکرد دستاوردسازی به این رشد می‌نگرد و با استناد به آمارهای جهانی، ایران را جزو اقتصادهای قدرتمند دنیا معرفی می‌کند.
در همین راستا، رئیس سازمان برنامه و بودجه در شبکه اجتماعی ایکس نوشت: «ایران نوزدهمین اقتصاد دنیا با تولید ناخالص داخلی ۱.۸۱ تریلیون دلاری (بر اساس شاخص قدرت خرید) است.» داود منظور افزود: «برای ۵ سال آینده، افزایش تولید ناخالص داخلی به سطح ۲.۵ تریلیون دلار (بر اساس شاخص قدرت خرید) همزمان با ۵۰ سالگی انقلاب اسلامی هدف‌گذاری شده است.»
آمار بانک مرکزی از کاهش قدرت خرید
آمارهای بانک مرکزی حاکی از کاهش قدرت خرید مردم است. مشاهده آمارهای شبکه شاپرک نشان می‌دهد که فقط در 3 ماه قدرت خرید مردم نسبت به مدت مشابه در سال قبل کم نشده است. تازه در همین سه ماه هم رشد قدرت خرید مردم بیش از ۵.۷ واحد درصد افزایش نیافته است.
قدرت خرید مردم در فروردین ماه امسال، نسبت به مدت مشابه در سال گذشته ۴.۶ واحد، در اردیبهشت ماه، معادل ۹.۸ واحد و در خرداد ماه، ۷.۷ واحد درصد نسبت به خرداد سال گذشته، کم شده است.
البته قدرت خرید مردم در اولین ماه تابستان امسال، کاهش نیافت. در تیر ماه امسال قدرت خرید مردم نسبت به تیر سال گذشته،۲ درصد رشد کرده است. قدرت خرید مردم در مرداد ماه نیز کم نشد اما میزان افزایش این عدد نسبت به مدت مشابه در سال گذشته، تنها ۰.۹ درصد رشد کرد و حتی به یک درصد هم نرسید. روند تابستانی افزایش قدرت خرید مردم، در شهریور ماه ادامه نیافت و نسبت به شهریور 1401، ۱.۵ واحد درصد کاهش نشان داد.
بالاترین رشد قدرت خرید مردم در 10 ماه ابتدایی امسال، مربوط به مهر ماه است که نسبت به مهر سال گذشته، ۵.۷ واحد درصد افزایش یافت. بعد از افزایش قدرت خرید مردم در مهر ماه، آبان قدرت خرید مردم به شدت افت کرد. قدرت خرید مردم در آبان سال جاری نسبت به مدت مشابه در سال گذشته، ۱۷.۵ واحد درصد کاهش نشان داد. قدرت خرید مردم در آذر امسال نیز رشدی نداشت و نسبت به آذر سال گذشته، ۱۵.۱ واحد درصد افت نشان داد.
آمارهای مربوط به دی ماه، آخرین و جدیدترین آمارهای منتشره تا به امروز است. در این ماه هم مانند ماه‌های قبلی قدرت خرید مردم نسبت به مدت مشابه در سال گذشته، ۱۳.۶ واحد درصد کاهش یافته است.
وحید شقاقی شهری در گفت‌وگو با «توسعه ایرانی»: تحریم‌ها، فرسودگی زیرساخت‌ها، استهلاک تکنولوژی و عدم سرمایه‌گذاری خارجی؛ در کنار ابرچالش‌هایی چون آب و فرونشست زمین زنجیرهای فولادینی هستند که امکان رشد اقتصادی را به ما نمی‌دهند. اگر مشکلات داخلی و خارجی خود را حل نکنیم، به سرعت نه تنها از صحنه اقتصاد جهانی، بلکه از صحنه اقتصاد منطقه نیز حذف می‌شویم
سه پله نزول کردیم!
یک اقتصاددان در گفت‌وگو با «توسعه ایرانی» درباره مقایسه اقتصادی کشورها عنوان کرد: یکی از مهمترین شاخص‌هایی که می‌توانیم براساس آن قدرت اقتصاد کشورها را با هم مقایسه کنیم، تولید ناخالص داخلی به قدرت برابری خرید و به قیمت ثابت است.
وحید شقاقی شهری افزود: طبق آخرین آمار بانکی جهانی که متعلق به ۲۰۲۲ است، چین اول دنیاست و تولید ناخالص داخلی آن حدود ۲۶ تریلیون دلار است و بعد آمریکا و هند و ژاپن جای دارند.
او اضافه کرد: وقتی پایین‌تر می‌آییم، در بین کشورهایی که حدود ۲ تریلیون دلار تولید ناخالص داخلی دارند، ترکیه با ۲.۸ تریلیون دلار، بهترین وضعیت را دارد. رده بعدی متعلق به رقیب ما یعنی عربستان است. تولید ناخالص داخلی این کشور ۱.۸ تریلیون دلار است.
این استاد دانشگاه درباره رتبه اقتصادی ایران اظهار کرد: تولید ناخالص اقتصاد ایران ۱۳۶۹ میلیارد دلار (۱.۳ تریلیون دلار) است. ایران با این رقم، بیستم جهان است. آمار قبلی مربوط به ۲۰۱۸ بود که در آن آمار، ایران ۱۷ام دنیا بود و ۳ پله سقوط کردهایم.
اقتصاد ترکیه ۲ برابر ایران!
وحید شقاقی شهری درباره رتبه بیستم اقتصاد ایران گفت: البته چند مسئله مهم است که باید به آنها بپردازیم و بدون پرداختن به آنها، رتبه بیستم ما را فریب خواهد داد.
او ادامه داد: اولا باید توجه کرد که در سال‌های گذشته تا رتبه ۱۷ام رسیده بودیم و در سال‌های اخیر وضعیت کشور به دلیل تحریم‌ها و دیگر مشکلات اقتصادی و پیشتازی سایر کشورها عقب افتاده است.
طبق آمار بانک جهانی، تولید ناخالص اقتصاد ایران ۱۳۶۹ میلیارد دلار (۱.۳ تریلیون دلار) است. ایران با این رقم، بیستم جهان است. آمار قبلی مربوط به ۲۰۱۸ بود که در آن، ایران ۱۷ام دنیا بود و ۳ پله سقوط کردهایم
این تحلیلگر مسائل اقتصادی تاکید کرد: ثانیا ما باید به اقتصاد دو رقیب خود، یعنی ترکیه و عربستان، باید توجه کنیم چراکه هر چقدر زمان پیش می‌رود، فاصله ما با رقبا بیشتر می‌شود.
شقاقی شهری یادآور شد: در سال ۲۰۱۱ میلادی، اقتصاد ایران با ترکیه و عربستان تقریبا برابر بود؛ ولی اکنون اقتصاد ترکیه حدودا ۲ برابر ایران و اقتصاد عربستان ۳۵ درصد بزرگتر از ایران است.
او افزود: ترکیه و عربستان در موج سوم اقتصاد دانش‌بنیان هستند،مدل‌های خوبی از اقتصاد غیرنفتی در حال اجرا دارند و تلاش می‌کنند رشدهای بالا تجربه کنند. هر دو کشور دوربرد اقتصادی خود را برای سال ۲۰۳۰، قرار گرفتن در 10 پله اول اقتصاد جهانی تعیین کرده‌اند.
امارات و پاکستان؛
در حال جلو زدن از ایران
این استاد دانشگاه به رشد اقتصادی همسایگان دیگر ایران اشاره کرد و گفت: همچنین فاصله پاکستان با ایران بسیار کم شده است. اکنون تولید ناخالص داخلی این همسایه شرقی ۱۲۷۰ میلیارد دلار است و ۹۹ میلیارد دلار با ما فاصله دارد.
شقاقی شهری تصریح کرد: زمانی فاصله اقتصادی ایران با پاکستان بسیار زیاد بود، ولی اقتصاد پاکستان مسیر رو به رشدی داشته و فاصله خود را با ایران کمتر و کمتر کرده و اگر دیر بجنبیم، از ما جلو خواهد زد.
او ادامه داد: البته فاصله اقتصادی ایران با امارات معنی‌دار است اما اقتصاد این کشور کوچک ۹ میلیون نفری هم با رشد زیادی همراه است و حدود ۷۵۰ میلیارد دلار تولید این کشور برآورد می‌شود.
این استاد دانشگاه تاکید کرد: هر کشوری که جمعیت و وسعت بیشتری دارد، اصولاً باید تولید بیشتری داشته باشد؛ اما امارات با اندک جمعیت و با وسعت بسیار اندک، رشدهای بسیار خوبی را تجربه می‌کند.
رشد ۲.۵ تریلیون دلاری افسانه است
شقاقی شهری با اشاره به پیش‌بینی رشد اقتصادی ۲.۵ تریلیون دلاری ایران توسط رئیس سازمان برنامه و بودجه، بیان کرد: این عدد که آقای منظور پیش‌بینی کرده شبیه یک افسانه است و تحقق آن امکانپذیر نیست.
او اضافه کرد: اکنون تولید ناخالص داخلی ما ۱۳۶۹ میلیارد دلار است و اگر بخواهیم اقتصاد خود را به ۲ تریلیون دلار برسانیم، نیازمند رشدهای اقتصادی ۸ درصد به بالا هستیم و با افقی که با تحریم‌ها و فرسودگی زیرساخت‌ها و عدم ورود سرمایه‌گذارخارجی و تکنولوژی روبه‌رو هستیم، امکان رشدهای بالا بسیار سخت است.
این اقتصاددان با تأکید بر اینکه باید واقع‌بینانه صحبت کنیم، تصریح کرد: ظرف پنج سال رسیدن به چنین رشدی امکان‌ناپذیر است و اگر رشد ۸ درصدی هم داشته باشیم، ۱۰ سال لازم است همپای اقتصاد عربستان شویم.
شقاقی شهری اظهار کرد: تحریم‌ها و فرسودگی زیرساخت‌ها و استهلاک تکنولوژی و عدم سرمایه‌گذاری خارجی، در کنار ابرچالش‌هایی چون آب و فرونشست زمین زنجیرهای فولادینی هستند که امکان رشد را به ما نمی‌دهند.
او در پایان خاطرنشان کرد: اگر مشکلات داخلی و خارجی خود را حل نکنیم، به سرعت نه تنها از صحنه اقتصاد جهانی، بلکه از صحنه اقتصاد منطقه نیز حذف می‌شویم.
دیدگاه تان را بنویسید