در گفت‌وگو با نایب رئیس کمیسیون انرژی اتاق بازرگانی بررسی شد؛
نقش عدم سرمایه‌گذاری ناشی از نبود امنیت اقتصادی در کیفیت بنزین
رامتین موثق
دیرزمانی است که کیفیت بنزین ایران مشکل‌آفرین شده است و یکی از مهمترین مظاهر این مشکل‌آفرینی در آلودگی فزاینده هوای کلانشهرها به‌ویژه تهران نمود دارد. مرجوع شدن بنزین‌های بی‌کیفیت صادراتی از افغانستان نیز، خبر دیگری است که هرازگاهی در همین راستا منتشر می‌شود.
9 آذر بود که خبرگزاری صدای افغان نوشت: اداره استاندارد افغانستان اعلام کرده که در دو روز گذشته ۲۴ تانکر بنزین بی‌کیفیت را به جمهوری اسلامی ایران بازگردانده است. اداره استاندارد امارت اسلامی با انتشار پستی در شبکه ایکس نوشته بود که این تانکرها از طریق «بندر ۷۸ میل فراه» به ایران بازگردانده شده است. گفتنی است اداره استاندارد افغانستان در روزهای اخیر بازگرداندن تانکرهای تیل بی‌کیفیت به ایران را افزایش داده است. این اداره دو روز پیش نیز از بازگرداندن ۱۲ تانکر تیل بی‌کیفیت به ایران خبر داد و یک روز قبل از آن گفته بود که ۴۳ تانکر بنزین بی‌کیفیت به آن کشور بازگردانده شده است.
تکذیب صادرات بنزین به افغانستان
بعد از انتشار این خبر، رسانه‌های دولتی از جمله تسنیم به این قضیه واکنش نشان داده و مدعی شده‌اند که بخش دولتی ایران هیچ صادرات رسمی زمینی بنزین به افغانستان ندارد؛ آنچه به‌عنوان بنزین ایران وارد خاک افغانستان می‌شود، یا در قالب قاچاق است و یا توسط بخش خصوصی به عنوان فرآورده‌های هیدروکربوری صادر می‌شود.
این گزارش می‌افزاید: قطعا روی آنچه قاچاق می‌شود، نظارتی نیست و می‌تواند قاچاق‌کننده، هر فرآورده بی‌کیفیتی را به‌عنوان بنزین ایرانی به طرف خریدار بفروشد؛ و اینجا باید رسانه‌های افغانستانی به این موضوع بپردازند که چرا بخشی از تأمین سوخت افغانستان از طریق قاچاق تأمین می‌شود و چه نهادها و افرادی در این کشور در این زمینه ذی‌نفع و فعال هستند. اما از سوی دیگر، ده‌ها شرکت پالایشی کوچک مقیاس و ده‌ها شرکت تجاری در زمینه صادرات انواع فرآورده‌های هیدروکربوری درحال فعالیت هستند که متأسفانه ضعف نظارت بر فعالیت این شرکت‌ها، انتشار اخبار اینچنینی را به دنبال دارد و این شرکت‌ها با آبروی کشور بازی می‌کنند که لازم است برخورد لازم از سوی دستگاه‌های مسئول همچون صمت و نفت با متخلفان انجام شود.
به این ترتیب تقصیر به گردن بخش خصوصی افتاد و باز به جای حل مسئله در خصوص کیفیت بنزین، صورت مسئله پاک شد.
آلودگی هوا ربطی به کیفیت بنزین ندارد!
در ایران غالبا رابطه آلودگی هوا با کیفیت بنزین نفی می‌شود. دیروز مدیرعامل شرکت ملی پخش فرآورده‌های نفتی در همین بحبوبه خفگی تهران، گفت: آلودگی هوا هیچ ارتباطی با بنزین ندارد و مربوط به میزان مصرف می‌شود.
جعفر سالاری نسب در گفت‌وگو با ایسنا، با اشاره به وضعیت توزیع بنزین سوپر در کشور، اظهار کرد: بنزینی که توزیع می‌شود، یورو است و تقریبا به لحاظ کیفیت و عدد اکتان مشخصات بنزین یورو را دارد، در کل کلانشهرها به خصوص در تهران بنزین یورو و با بهترین کیفیت توزیع می‌شود. وی با اشاره به کیفیت بنزین توزیعی در تهران، تاکید کرد: سازمان استاندارد هم در پالایشگاه و هم در جایگاه‌ها نظارت ویژه‌ای روی بنزین توزیعی دارد و اگر به این نتیجه برسد که کیفیت مناسب نیست، سریعا اقدام می‌کند و جلوی توزیع بنزین را می‌گیرد.
عدم سرمایه‌گذاری
در تولید فرآورده‌های نفتی
نایب‌رئیس اول کمیسیون انرژی اتاق بازرگانی در گفت‌وگو با «توسعه ایرانی» مشکل اصلی پیش‌پای تولید بنزین را در ایران، عدم سرمایه‌گذاری کافی به دلیل نبود امنیت اقتصادی دانست.
بخشی از آلودگی هوا به دلیل عدم کیفیت خودروهاست. طبق گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس با عنوان «رویه‌ها و مصادیق فساد حوزه محیط‌زیست»، خلاصه وضعیت کلی ناوگان وسایل نقلیه در حال تردد در شهر تهران براساس سال تولید، بیانگر عبور بیش از 40 درصد وانت‌ها، بیش از 90 درصد مینی‌بوس‌ها، بیش از 30 درصد کامیون‌ها، بیش از 15 درصد سواری‌ها، بیش از 60 درصد تاکسی‌ها و بیش از 80 درصد اتوبوس‌ها از سن مرز فرسودگی است
محمدرضا صالحی تاکید کرد: وقتی فصل زمستان می‌آید، مصرف سوخت افزایش پیدا می‌کند. سابقا ما واردکننده بنزین بودیم، اما اکنون سیاست‌ها به سمت خودکفا شدن رفته است و حتی صادرکننده هم شدیم. اکنون مصرف باعث کاهش صادرات شده است و اگر روند مصرف ادامه پیدا کند و تولید به همان سطح سابق باشد، مشکل‌زا می‌شود.
او افزود: باید مصرف بهینه شود ولی کسی برای این بهینه کردن مصرف حاضر نیست در این صنعت سرمایه‌گذاری کند زیرا ممکن است هزینه سرمایه‌گذاری افزایش پیدا کند.
این کارشناس انرژی بار دیگر تأکید کرد: مشکلی اصلی در تولید بنزین، نبود سرمایه‌گذاری کافی است. تا سرمایه‌گذاری انجام نشود و تولید هم افزایش پیدا نکند و مصرف هم در حد استاندارد جهانی کنترل نشود همین وضعیت باقی می‌ماند.
صالحی با اشاره به علاقه بخش خصوصی برای سرمایه‌گذاری در این حوزه ادامه داد: این سرمایه‌گذاری می‌تواند از بخش خصوصی باشد. بخش خصوصی برای سرمایه‌گذاری در این حوزه علاقه‌مند است اما سرمایه‌گذاری به علت عدم امنیت اقتصادی انجام نمی‌شود. به عبارت دیگر، به دلیل عدم امنیت اقتصادی سرمایه‌گذار حاضر به پذیرفتن ریسک فعالیت خود نیست اما اگر بتوانیم با سرمایه‌گذار به نرخ خوبی قرارداد ببندیم میتوانیم سرمایه‌گذاری را افزایش دهیم.
او درباره تاثیر بنزین بر آلودگی هوا گفت: آلودگی فقط مربوط به بنزین نیست. سوزاندن مازوت در نیروگاه‌ها نیز آلودگی ایجاد می‌کند. البته مشکل اصلی کیفیت بنزین نیست؛ بلکه نحوه سوزاندن بنزین در موتورسیکلت‌ها و ماشین‌ها باعث آلودگی می‌شود و خوب است که برای اصلاح خودروها اقدامی انجام شود.
نایب‌رئیس اول کمیسیون انرژی اتاق بازرگانی در پایان با اشاره به کم‌مصرف‌تر و دودزایی کمتر ماشین‌های وارداتی نسبت به داخلی تاکید کرد که در کنار افزایش کیفیت تولید بنزین باید به کیفیت خودروهای تولیدی نیز توجه شود.
حمیدرضا صالحی در گفت‌وگو با «توسعه ایرانی»: مشکلی اصلی در تولید بنزین، نبود سرمایه‌گذاری کافی در این حوزه است. تا سرمایه‌گذاری انجام نشود، تولید هم افزایش پیدا نکند و مصرف هم در حد استاندارد جهانی کنترل نشود؛ همین وضعیت باقی می‌ماند
فرسودگی پالایشگاهها، آزمایشگاه‌ها و خودروها
کیفیت بنزین بی‌شک به روند تولید آن در پالایشگاهها بستگی دارد و مشکلات پیش‌پای تولید بر کیفیت آن تاثیر می‌گذارد؛ اما کیفیت بنزین به آنالیز کیفیت آن در آزمایشگاه‌ها نیز بستگی دارد. بنزین تولید شده باید چندین بار مورد بررسی قرار گیرد که کیفیت آن برای استفاده مناسب باشد.
با توجه به عدم سرمایه‌گذاری در خط تولید و تاثیر تحریم‌ها، پالایشگاهها فرسوده‌اند و استهلاک وسایل آنها بالا رفته است. این مشکلات باعث شده حتی با وجود داشتن تکنولوژی تولید بنزین سوپر، تولید این نوع بنزین کاهش پیدا کند. فرسودگی نیز باعث شده است که در 6 ماهه نخست 1402 سودآوری پالایشگاهها 27 درصد کاهش نشان دهد.
به گزارش انرژی پرس، اوضاع سودآوری پالایشگاهها در وضعیت وخیمی است، مجموع ۶ پالایشگاه بورسی در ۶ ماهه نخست سال جاری موفق شدند ۴۹۰ هزار و ۱۷۷ میلیارد تومان درآمدزایی کنند که در مقایسه با درآمد ۵۷۱ هزار و ۲۲ میلیارد تومانی نیمه نخست سال گذشته بیشتر از ۱۴ درصد کاهش داشته است.. نگاهی به صورت‌های مالی ۶ ماهه پالایشگاه‌های بورسی نشان می‌دهد در این دوره تنها دو شرکت پالایش نفت شیراز و اصفهان بودند که موفق به افزایش درآمد خود شدند. اما باید گفت این افزایش نیز رشد بسیار کمی بوده است؛ چرا که برای مثال رشد درآمد شپنا حتی به یک درصد نیز
نرسیده است.
همچنین به دلایل تحریمی و داخلی، تجهیزات مورد نیاز آزمایشگاه‌ها نیز به سختی تامین می‌شود و برخی قطعات آن از طریق تولید داخل تامین می‌شود که ممکن است دقت مورد لازم را نداشته باشد و همین باعث کاهش کیفیت
بنزین می‌شود. همچنین بخشی از آلودگی هوا به دلیل عدم کیفیت خودروهاست. طبق گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس با عنوان «رویه‌ها و مصادیق فساد حوزه محیط‌زیست»، خلاصه وضعیت کلی ناوگان وسایل نقلیه در حال تردد در شهر تهران براساس سال تولید، بیانگر عبور بیش از 40 درصد وانت‌ها، بیش از 90 درصد مینی‌بوس‌ها، بیش از 30 درصد کامیون‌ها، بیش از 15 درصد سواری‌ها، بیش از 60 درصد تاکسی‌ها و بیش از 80 درصد اتوبوس‌ها از سن مرز فرسودگی است.
با این حال استعلام‌های صورت گرفته از دستگاه‌های مربوطه نشان می‌دهد پس از تصویب آیین‌نامه اجرایی، تاکنون وسیله نقلیه‌ای که در دو دوره متوالی نتواند معاینه فنی خود را اخذ کند، گزارش نشده و عملا آمار وسایل نقلیه مشمول فرسودگی در کشور به صفر رسیده است.
دیدگاه تان را بنویسید