واکنش کارشناس اقتصادی به ادعای وزیر کار: ایران شاخص‌های لازمه قدرت اقتصادی را ندارد
ایران تخیلی وزرا؛ بیان آرزو یا قلب واقعیت؟
رامتین موثق
امروزه شاید بتوان بیش از پیش ادعا کرد که مفید بودن ادعاها و شعارها را باید در تحقق این شعارها جست. مقامات دولت سیزدهم هرروز شعارهای مختلف و دستاوردهای عظیمی برای خود معرفی می‌کنند اما باید دید در عمل چه کرده‌اند. برای مثال در ادعایی عجیب، یکی از وزرا اقتصاد ایران را از قدرتمندترین اقتصادهای جهان معرفی کرده. اکنون باید دید به چه اقتصادی قدرتمند گفته می‌شود و اقتصاد ایران چه فاکتورهایی را داراست که بتوان به آن قدرتمند گفت؟
جزو اولین‌ها هستیم و مایل به جذب سرمایه!
وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی روز پنجشنبه در اولین اجلاس جهادگران اقتصادی ایران «همپا» مدعی شد: در حوزه اقتصاد یکی از اولین اقتصادهای جهان هستیم، شاید خرده بگیرند اما کدام اقتصاد می‌تواند با ۴۴ سال تحریم، جان سالم به در برد؟ هشت سال جنگ نابرابر با تمامی قدرت‌ها را با یک ملت سرافراز تحمل کند و شکست نخورد؟ جمهوری اسلامی به فضل الهی از تمامی بحران ها عبور کرد. به گزارش ایرنا، صولت مرتضوی افزود: به خصوص در این دولت، اقتصاد ایران از یک دهه رکود عبور کرد و امروز شاهد رونق هستیم و اقتصادی بر اساس آمارهای مرکز آمار ایران، بانک مرکزی و صندوق بین‌المللی پول و سایر مجامع صاحب نظر، اقتصاد ایران در حال شکوفایی است.
او خاطرنشان کرد: ما ۷.۲ درصد رشد اقتصادی داشتیم و حتی در کشاورزی که در سال ۱۴۰۱ منفی بود، به رشد بالای سه درصد رسیدیم و در حوزه نفت به رشد ۱۶.۵ درصد دست یافتیم. وزیر کار همچنین کاهش نرخ بیکاری بعد از 19 سال و وارد شدن آن به کانال 7 درصد را از دستاوردهای دولت برشمرد.
مرتضوی همچنین ادعا کرد: نگاه دولت تقویت سرمایه‌گذاری است و تا پای جان از سرمایه‌گذاری مشروع حمایت می‌کند. او ادامه داد: در راستای تسهیل فضای کسب و کار، اصلاح امور صدور مجوزهاست که اکنون با یک استعلام ساده مجوزها صادر می‌شود و توجه ویژه به بحث سرمایه‌گذاری، امنیتی که دولت برای سرمایه‌گذاری تضمین می‌کند و از سوی دیگر پرداخت به موقع تسهیلات از شاخص‌های تاثیرگذار دیگر است.
در همین راستا وزیر اقتصاد نیز اعلام کرد: جمهوری اسلامی ایران ضمن استقبال از هدایت سرمایه‌گذاری خارجی به سمت اجرای طرح‌های مبتنی بر توسعه پایدار، از ورود سرمایه‌گذاران خارجی به کشور استقبال می‌کند و تمام تلاش خود را در جهت ترویج و حمایت از سرمایه‌گذاران بر اساس ضوابط قانونی موجود انجام می‌دهد.
حال باید پرسید با توجه به عدم داشتن چارچوب‌های لازم برای جذب سرمایه خارجی، نابودی چارچوب‌های پیشین و نداشتن ابزار لازم برای ارتباطات جهانی، وزرای دولت سیزدهم چگونه بر جذب سرمایه‌گذاری خارجی تاکید می‌کنند؟
جنان‌صفت در گفت‌وگو با «توسعه ایرانی»: میانگین رشد اقتصادی ایران در دهه ۹۰ صفر بوده و با استناد به این شاخص، که یک شاخص مورد قبول همه اقتصاددان است، ایران نمی‌تواند ادعا کند جزو اقتصادهای اول دنیا است. همچنین با توجه به نرخ تورم سالانه و میزان تجارت خارجی نمی‌توان ایران را جزو اقتصادهای برتر برشمرد
ایران حتی در کشورهای منطقه هم اول نیست
یک تحلیلگر مسائل اقتصادی در گفت‌وگو با «توسعه ایرانی» در واکنش به سخنان وزیر کار بیان کرد: ایران حتی در منطقه‌ی خاورمیانه نیز با توجه به اندازه رشد تولید ناخالص داخلی جزو اولین‌ها نیست.
محمدصادق جنان‌صفت افزود: عربستان و ترکیه دوبرابر ایران تولید ناخالص داخلی دارند و این دو کشور در دهه‌ای که ایران میانگین رشد اقتصادیش صفر بوده رشدهای بالایی را تجربه کرده‌اند.
او درباره مهمترین فاکتور تعیین‌کننده قدرت اقتصادی گفت: چندین دهه است که اقتصاددانان درباره یک شاخص به عنوان شاخص نشان‌دهنده قدرت اقتصادی است به توافق رسیده‌اند و آن اندازه تولید ناخالص داخلی به اضافه رشدهایی است که در یک دوره زمانی مثلا 10 ساله شاهد بوده‌ایم. یعنی اگر تولید ناخالص داخلی ایران به صورت واقعی ۴۰۰ میلیارد دلار در سال باشد، اگر در اقتصاد این مقدار حتی حدود ۵ درصد هم رشد داشت می‌توانست خود را به عنوان یک اقتصاد قدرتمند معرفی کند.
این کارشناس اقتصادی خاطرنشان کرد: اما ما می‌بینیم که میانگین رشد اقتصادی ایران در دهه ۹۰ صفر بوده و با استناد به این شاخص، که یک شاخص مورد قبول همه اقتصاددان است، ایران نمی‌تواند ادعا کند جزو اقتصادهای اول دنیا است.
کاهش تورم و افزایش تجارت هم
باید بررسی شود
جنان‌صفت درباره شاخص‌های دیگر نشان‌دهنده قدرت اقتصادی عنوان کرد: یکی دیگر از شاخص‌هایی که سلامت و قدرت یک اقتصاد را تعیین می‌کند، میزان نرخ تورم سالانه است. اکنون در تمام دنیا فرمولی اختراع شده که به صورت قانون درآمده و با این فرمول و قانون می‌توانند نرخ تورم را پایین بیاورند و آن جلوگیری از رشد نقدینگی بیشتر از میزان رشد تولید است. یعنی اگر رشد نقدینگی به همپای بخش واقعی اقتصاد برسد تورم هم کنترل می‌شود.
کارشناس اقتصادی: با شرایط اقتصاد ایران از جمله دخالت دولت در آن کدام سرمایه‌گذار خارجی تمایلی به آوردن سرمایه خود در ایران دارد؟ کدام سرمایه‌گذاری مایل است که به تولید اقدام کند در حالی که دولت به او بگوید باید محصولات را به قیمت دولتی بفروشد و ارز خود را کمتر از قیمت بازار در اختیار دولت قرار دهد
او با اشاره به توانایی کشورهای دیگر در کاهش تورم درباره اقتصاد ایران اظهار داشت: باید این آمار را با تورم ایران مقایسه کرد که دست‌کم به مدت نیم قرن دو رقمی بوده و از سال ۱۳۹۷ به بعد میانگین نرخ تورم ایران بالای ۴۰ درصد است و حتی گفته می‌شود به صورت غیررسمی به ۵۰ درصد هم می‌رسد.
این اقتصاددان افزود: بدتر از این نرخ تورم، تورم مواد غذایی است که به صورت میانگین از سال ۹۷ تاکنون زیاد است و اکثر هزینه دهک‌های پایین هزینه برای غذا است پس نمی‌توانیم ادعا کنیم با این شاخص هم اقتصاد ایران اول است.
جنان‌صفت درباره دیگر شاخص‌ها بیان کرد: غیر از این دو شاخص دیگری هم موجود است به نام کیفیت و کمیت تجارت خارجی. کشوری که اقتصاد موفقی دارد معمولا صادرات رشدیابنده دارد و کالاهایی صادر می‌کند که بازار دنیا منتظر و نیازمند آن کالا است.
او برای اثبات تاثیر این شاخص میزان تقاضای محصولات سامسونگ و اپل را در دنیا مثال زد و درباره تجارت ایران گفت: صادرات اقتصاد ایران فقط منحصر به نفت، که آن هم به صورت قاچاق است، به اضافه فولاد و پتروشیمی است. این کالاها عرضه‌کنندگان زیادی دارد و ایران در تجارت خارجی هم حرفی برای گفتن ندارد.
این تحلیلگر اقتصادی خاطرنشان کرد: با این شاخص‌هایی که اشاره شد و باز هم وجود دارد ایران نمی‌تواند جزو اقتصادهای اول دنیا باشد.
وزرا آرزوهای خود را بیان می‌کنند
جنان‌صفت درباره اظهارات وزرای کار و اقتصاد درباره جذب سرمایه خارجی تصریح کرد: این اظهارات آرزوهای دولتمردان است. جذب سرمایه‌گذاری خارجی الزاماتی دارد که اگر این الزامات رعایت نشود پای هیچ سرمایه‌گذار خارجی به ایران و کشورهایی مانند ایران باز نخواهد شد.
او در تشریح این ملزومات گفت: یکی از مهمترین الزامات این است که کشور پذیرای سرمایه خارجی مشکلی با اقتصاد دنیا نداشته باشد. متاسفانه در ایران به دلیل تحریم‌های اقتصادی که وارد دومین دهه و از سال ۹۷ تشدید شده، شرکت‌های خارجی تمایلی به حضور در ایران ندارند.
این کارشناس اقتصادی با بیان اینکه در طول این دو سال دولت سیزدهم، موانع جذب سرمایه خارجی رفع نشده، ادامه داد: اقتصاد ایران یکی از پیچیده‌ترین اقتصادهای دنیا است که دولت در تمام قسمت‌های اقتصاد دخالت می‌کند و بیشتر از هرچیز قیمت‌گذاری دستوری انجام می‌شود. دولت قیمت دلار و نرخ بهره بانکی و گندم و خودرو و غیره را نیز تعیین می‌کند.
جنان‌صفت در پایان تاکید کرد: با این شرایط کدام سرمایه‌گذار خارجی تمایلی به آوردن سرمایه خود در ایران دارد؟ کدام سرمایه‌گذاری مایل است که به تولید اقدام کند در حالی که دولت به او بگوید باید محصولات را به قیمت دولتی بفروشد و ارز خود را کمتر از قیمت بازار در اختیار دولت قرار دهد؟
با توجه به صحبت کارشناسان اقتصادی و آمارها و واقعیت اقتصاد ایران باید گفت این قبیل ادعای وزرا پایه عینی برای اثبات خود ندارد و از لحاظ منطق اقتصادی نمی‌توان به آن اتکا کرد بلکه بیشتر به نظر می‌رسد ضمن بیان آرزو کارکردهای سیاسی برای برخی جناح‌ها داشته باشد.
دیدگاه تان را بنویسید