اختلاف کارشناسان برای پاسخ به ابراز نگرانی‌های پی‌درپی این روزهای مسئولان:
قیمت یا ساختار، کدام عامل افزایش مصرف بنزین است؟
رامتین موثق
افزایش مصرف سوخت دوباره در حالی بر سر زبان مسئولان افتاده است که مدت زمان زیادی از پخش شایعه افزایش قیمت و تکذیب آن نمی‌گذرد. حال ظاهرا دولت در این راستا در پی یافتن راه‌حل از رهگذر تولید خودروهای برقی است.
دیروز معاون صنایع حمل‌ونقل وزارت صمت اعلام کرد: وضعیت مصرف بالای بنزین در کشور نگران‌کننده است. به گزارش ایسنا، منوچهر منطقی به خودروهای برقی اشاره کرد و افزود: از مهمترین دلایل جایگزینی خودروهای برقی، همین مصرف بالای بنزین در کشور است؛ بدین ترتیب حرکت به سمت خودروهای برقی موجب تعدیل مصرف بنزین طی پنج تا ۱۰ سال آینده خواهد شد.
محمدرضا نجفی‌منش در گفت‌وگو با «توسعه ایرانی»: امکانات زیرساختی اگر برای شارژر خودروهای برقی تامین شود می‌تواند مفید باشد. ما چاره‌ای نداریم باید به سمت این خودروها برویم. تولید خودروهای برقی از تولید خودروهای بنزینی بسیار ساده‌تر است ولی به دلیل باطری ویژه آن قیمت بالاتری دارد. دولت اگر می‌خواهد حمایت کند بهتر است به این خودروها سوبسید اختصاص دهد
تاکید به خودروهای برقی و عرضه رایگان CNG
معاون وزات صمت ضمن یادآوری اینکه متخصصان از ۱۰ سال پیش، مطالعه پیرامون خودروهای برقی مناسب برای ایران را شروع کرده و معاونت علم‌وفناوری و شرکت مپنا نیز تلاش‌های بسیاری در این زمینه داشته‌اند، خاطرنشان کرد: فعالیت‌های صنعتی و تحقیقاتی خودروهای برقی از حدود یک دهه قبل آغاز شده و در بخش سیاست‌گذاری و تصمیم‌گیری‌ها نیز حدود شش سال پیش، دولت لایحه‌ای در این خصوص (برقی‌سازی خودروها) تدوین کرد؛ اما در نهایت، به علت عدم اعتقاد برخی نهادهای حاکمیتی به این موضوع، تصـویب نشد.
منطقی ضمن تاکید بر اینکه جمع بزرگی از دستگاه‌ها و نهادها باید در حوزه خودروهای برقی به ایجاد زیرساخت‌ها و پشتیبانی پرداخته و حمایت‌های لازم را داشته باشند، گفت: آیین‌نامه خودروهای برقی شامل وظایف دستگاه‌های مختلف و تعریف مشوق‌ها، باید در هیأت دولت به تصویب برسد؛ علاوه بر وزارت صمت، سایر وزارتخانه‌ها نیز پای کار باشند؛ وزارت نفت باید مشوق‌هایی را ارائه کند، وزارت نیرو به تکمیل زیرساخت‌ها و وزارت علوم به تغییر مفاد درسی و مباحث جدید بپردازد. همچنین معاونت علمی و فناوری هم بحث تکمیل زنجیره تأمین خودروهای برقی و طراحی‌ها و فناوری‌های جدید و پشتیبانی را دنبال کند.
لازم به ذکر است پیش از این، وزیر صمت، عباس علی‌آبادی، در اظهارات مختلف حمایت خود را از تولید خودروی برقی اعلام کرده بود.
همچنین رئیس هیات مدیره انجمن CNG اعلام کرد: با توجه به اینکه احتمال افزایش و اصلاح قیمت بنزین وجود ندارد ممکن است در آینده طرح ارائه سی‌ان‌جی رایگان اجرایی شود. محسن جوهری در گفت‌وگو با خبرگزاری مهر با اشاره به اینکه طرح ارائه سی ان جی رایگان همچنان بر روی میز وزارت نفت قرار دارد، گفت: سی ان جی رایگان، طرحی است که از طریق انجمن ارائه شد و در معاونت برنامه‌ریزی وزارت نفت نیز مورد بررسی قرار گرفت، اما دولت برای اجرای این طرح به جمع بندی نرسید. او ادامه داد: یکی از دلایل عدم اجرای این طرح مشکلات زیرساختی بود اما همچنان پیگیر آن هستیم تا این طرح اجرایی شـود.
شکست سیاست افزایش قیمت برای کاهش سوخت
استاد دانشگاه چمران اهواز در گفت‌وگو با «توسعه ایرانی» تاکید کرد: تا به الان چندین بار افزایش قیمت بنزین رخ داده اما تا به حال نتوانسته‌اند که مصرف آن را کنترل کنند.
مرتضی افقه درباره رابطه افزایش مصرف سوخت با قیمت آن در ایران بیان کرد: عمده دلایل افزایش مصرف بنزین به قیمت آن ربطی ندارد. خودروهای تولید شده در سیستم خودروسازی مصرف سوخت بالاتری نسبت به استاندارد جهانی دارند، سیستم شهرسازی و نظام اداری و مجموعه این عوامل باعث شده مصرف بنزین بالا رود.
مرتضی افقه در گفت‌وگو با «توسعه ایرانی»: تا به الان چندین بار افزایش قیمت بنزین رخ داده اما تا به حال نتوانسته‌اند که مصرف آن را کنترل کنند. عمده دلایل افزایش مصرف بنزین به قیمت آن ربطی ندارد. خودروهای تولید شده در سیستم خودروسازی مصرف سوخت بالاتری نسبت به استاندارد جهانی دارد، سیستم شهرسازی و نظام اداری و مجموعه این عوامل باعث شده مصرف بنزین بالا رود
او به دیگر دلایل افزایش مصرف اشاره کرد و افزود: سیستم شهرسازی به صورتی است که مردم مسافرت شخصی را باید با ماشین شخصی انجام دهند. همچنین همه مردم باید برای کارهای روزمره از ماشین شخصی استفاده کنند.
این اقتصاددان درباره موافقین افزایش بنزین گفت: مسئله بنزین در وهله اول به دعوایی بین اقتصاددانان تبدیل شده و بعد بین سیاستگذاران این مسئله مطرح می‌شود. اقتصاددانان طرفدار بازار آزاد اصرار می‌کنند قیمت بنزین باید افزایش داشته باشد. آنها افزایش مصرف بنزین را ناشی از قیمت پایین آن می‌دانند. من این مسئله را قبول ندارم.
افقه افزایش قیمت بنزین را فشار بر مردم توصیف کرد و ادامه داد: آقایان سیاستگذار و اقتصاددانان طرفدار بازار آزاد با موافقت برای افزایش قیمت سوخت فشار را روی مردم می‌گذارند.
او در تشریح اقدامات موثر برای کاهش مصرف بنزین گفت: در صورتی که نکات من درباره پرمصرف بودن خودروها پذیرفته شود، در وهله اول باید صنایع اصلاح شود؛ مخصوصا باید روی خودروسازی‌ها کار شود. همچنین باید روی نظام اداری کار شود که کمتر نیاز به مراجعه مکرر مردم به ادارات و دستگاه‌های دولتی باشد.
این استاد دانشگاه در پایان تصریح کرد: مجموعه این اقدامات باید انجام شود که ممکن است در کوتاه‌مدت جواب ندهد اما باید قبول کنند این مشکلات وجود دارد و از اکنون آغاز به حل این مسائل بکنند. اگر این اقدامات انجام شود می‌توان در کنار آن اقدامات قیمتی نیز انجام داد اما همین اقدام هم باید به صورتی باشد که به مردم فشار نیاید.
ناچاریم به سمت خودروهای برقی برویم
همچنین رئیس انجمن صنایع همگن نیرو محرکه و قطعه‌سازان خودرو کشور در گفت‌وگو با «توسعه ایرانی» گفت: اگر امکانات زیرساختی برای شارژر خودروهای برقی و هیبریدی تامین شود می‌تواند مفید باشد. ما چاره‌ای نداریم باید به سمت خودروهای برقی برویم.
محمدرضا نجفی‌منش به تاکید وزیر صمت، عباس علی‌آبادی، به تولید خودروهای برقی اشاره کرد و ادامه داد: تولید خودروهای برقی از تولید خودروهای بنزینی بسیار ساده‌تر است ولی به دلیل باطری ویژه آن قیمت بالاتری دارد. او ارائه سوبسید به خودروهای برقی را از راهکارهای مناسب برای حمایت از این خودروها دانست و خاطرنشان کرد: دولت فرانسه به هر خودرو برقی ۶ هزار یورو سـوبسید می‌داد. یعنی در حقیقت هزینه باطری آن را دولت پرداخت می‌کرد که مردم را برای استفاده از این خودروها ترغیب کند. دولت باید این کار را انجام دهد و خودروهای برقی را سوبسیددار کند که منجر به صرفه‌جویی در مصرف سوخت می‌شود.
عضو هیأت نمایندگان اتاق بازرگانی درباره راهکارهای دیگر کاهش مصرف سوخت، تصریح کرد: از اقداماتی که اکنون می‌توان انجام داد خروج خودروهای فرسوده است. خودروهای فرسوده مصرف بسیار بالایی دارد. نجفی‌منش در ادامه درباره مصرف سوخت گفت: قاچاق بنزین که در سطح گسترده صورت می‌گیرد با مصرف داخل اشتباه گرفته می‌شود و باید یک برنامه‌ریزی برای جلوگیری از قاچاق بنزین انجام شود.
وی درباره علل قاچاق سوخت در کشور بیان کرد: یک از علل قاچاق سوخت، قیمت بسیار بسیار پایین سوخت در ایران است. در ایران بنزین لیتری سه هزار تومان است و همین بنزین در ترکیه لیتری ۴۲ لیر محاسبه می‌شود. یعنی تقریبا لیتری ۸۲ هزار تومان. با این قیمت‌ها طبیعی است که قاچاق بسیار سودآور باشد. این فعال صنعت خودرو افزود: تصمیم افزایش قیمت سوخت برای دولت سخت و جرات او برای این کار کم است. دولت باید کم کم قیمت‌ها را تعدیل کند و قیمت‌ها به واقعیت نزدیک شود.
چارچوب اقتصادی اجازه افزایش قیمت را نمی‌دهد
به نظر می‌رسد دولت برای کاهش مصرف سوخت از افزایش قیمت آن صرف‌نظر کرده و به سمت تولید خودروهای برقی و ... رفته است؛ زیرا چارچوب اقتصادی ایران و تورم بالای آن و کم بودن قدرت خرید مردم اجازه این افزایش قیمت را به دولت نمی‌دهد وگرنه افزایش قیمت برای دولت‌های ایران اولین راه‌حل در همه مسائل است.
باید در نظر گرفت بنزین در ایران کالای پرکششی نیست یعنی خودروی شخصی جایگزین مناسبی ندارد. وسایل حمل و نقل عمومی عمدتا فرسوده هستند و خود آنها درگیر افزایش قیمت شده‌اند. به هر حال اگر با چارچوب فعلی بازار خودرو به سمت تولید این نوع خودروها حرکت شود، سرنوشت خودروهای برقی نیز همان سرنوشت خـودروهـای بنزینی می‌شود و بازار در رکود باقی خواهد ماند.
دیدگاه تان را بنویسید