مینا محمدزاده

 

یک مقام پیشین وزارت رفاه اعلام کرد که ۵۷ درصد از جمعیت ایران سوءتغذیه دارند و اکثریت جامعه ایران۲۱۰۰ کالری مورد نیاز در روز را دریافت نمی‌کنند.

هادی موسوی‌نیک که ویدئوی سخنانش روز دوشنبه ۱۹ تیر در وب‌سایت «نود اقتصادی» منتشر شد، اما مشخص نیست در چه مراسمی این سخنان را مطرح کرده است، افزود: این میزان کالری، حداقل کالری روزانه مورد نیاز انسان است که بانک جهانی برای پناهجویان در کمپ‌های پناهجویی در نظر گرفته است. وی ادامه داد: «۱۴ میلیون و ۵۰۰ هزار» کودک جزو کسانی هستند که سوء‌تغذیه دارند و «نزدیک ۱۰ میلیون تن» از آنان «زیر ۱۲ سال» هستند.

موسوی‌نیک با اشاره به این که تبعات این وضع در آینده دیده خواهد شد، گفت: «این بچه‌ها قرار است چند وقت دیگر آموزش ببینند و وارد بازار کار شوند و وقتی سوء تغذیه داشته‌ باشند، بهره‌وری لازم را در حوزه آموزش و کار نخواهند داشت.»

به گفته مدیرکل سابق مطالعات رفاه اجتماعی وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی، یک فاجعه انسانی عجیب در حال اتفاق افتادن است.

موسوی‌نیک، همچنین درباره تبعات ناشی از سوءتغذیه هشدار داد که «در حوزه بهداشت دچار چالش در هزینه‌های بهداشتی» خواهیم شد و همچنین «در حوزه سالمندی و بازنشستگی دچار بحران می‌شویم و در نتیجه، این موضوع نیازمند یک اقدام عاجل است.»

آمار ارائه شده از سوی وی بسیار بیشتر از آمارهای ارائه شده پیشین است.

اوضاع وخیم قیمت در بازار گوشت و مرغ

همسو با این آمار، بسیاری از گزارش‌ها نیز حاکی از حذف تدریجی برخی از اقلام اساسی خوراکی مانند گوشت قرمز در سبد غذایی خانوارهای ایرانی با درآمد پایین است.

بدیهی است که در شرایط اقتصادی نابسامان، بسیاری از افراد سعی در صرفه‌جویی هزینه‌های اضافی خود کنند. اما نکته اینجاست که کاهش در مصرف اقلام ضروری مانند گوشت قرمز، برنج، حبوبات، شیر، ماست و انواع میوه و سبزیجات اتفاق افتاده است.

از آنجا که کاهش در بسیاری از اقلام مشاهده می‌شود و همچنین این تغییر در همه دهک‌ها مشاهده می‌شود، این برداشت تقویت می‌شود که گرانی‌ها و سایر عوامل اقتصادی به‌قدری زیاد بوده است که خانوارهای ایرانی مجبور به کاهش مصرف در اقلام ضروری غذایی شده‌اند.

در این ارتباط، خبرگزاری مهر روز یکشنبه ۱۸ تیر، گزارش داد که «در برخی قصابی‌های مناطق مرکزی تهران هر کیلوگرم گوشت گوسفند به ۵۲۰ هزار تومان و هر کیلوگرم گوشت گاو به ۴۴۰ هزار تومان رسیده است.»

بر اساس این گزارش، «بازار گوشت مرغ هم وضعیت مناسبی نداشته و هر کیلو گوشت مرغ گرم به مبلغ ۹۷ هزار و ۸۰۰ تومان عرضه می‌شود و این در شرایطی است که قیمت مصوب آن، ۷۳ هزار تومان است.»

مصرف لبنیات ایرانیان؛  ۹۰ کیلو کمتر از سرانه جهانی

این درحالی است که روند نزولی مصرف لبنیات در کشور سال‌هاست که ادامه دارد.

سخنگوی انجمن صنایع لبنی ایران 4 تیرماه در این‌باره با بیان اینکه ایرانیان ۹۰ کیلو کمتر از سرانه جهانی لبنیات مصرف می‌کنند، به اقتصاد آنلاین گفت: در حال حاضر در خوشبینانه‌ترین حالت سرانه مصرف لبنیات در کشور ۷۰ کیلوگرم و در جهان حدود ۱۶۰ کیلوگرم است.

محمدرضا بنی‌طبا با تأکید بر اینکه فاصله ایران با مصرف جهانی لبنیات در حال افزایش است، آمار نگران‌کننده دیگری در خصوص بازار صادراتی لبنیات داد و گفت: بررسی گزارش‌های مرکز آمار تأیید می‌کند در سال‌هایی که مصرف لبنیات در کشور کاهش داشته، رقم صادرات افزایشی بوده است.

بنی طبا با ابزار نگرانی شدید از سال‌ها کاهش مصرف لبنیات در کشور، افزود: با توجه به اهمیت مصرف لبنیات در سلامت مردم به ویژه کودکان و نوجوانان، برای کاهش آسیب توصیه می‌شود دولت هر چه سریعتر به اصلاح سیاست‌های حمایتی در حوزه کالای اساسی به طور خاص لبنیات دست بزند.

رئیس اتحادیه بنکداران مواد غذایی نیز چندی پیش در گفتگو با «اکو ایران» خبر داد که در فروردین امسال نسبت به سال گذشته حجم خرید مواد غذایی مردم ۳۰ تا ۳۵ درصد کاهش یافته است. رضا کنگری با تأکید بر اینکه «حجم خرید مردم کاهش یافته و رکود در بازار مواد غذایی چشمگیر است» گفت که «اکثر مردم حقوق‌بگیر و ناگزیر به خرید متناسب با درآمدشان هستند و امسال افزایش دستمزدها متناسب با تورم نبوده است.»

هادی نیک‌بین: «نه رئیس‌جمهور، نه رئیس سازمان برنامه و نه هیچکس دیگری نمی‌داند یک ایرانی دقیقا چقدر از سمت دولت حمایت می‌شود؟! نظام بودجه‌ای ما اشکالات جدی دارد و هیچکس نمی‌داند دقیقا برای یک موضوع چقدر هزینه می‌شود؟»

سفره‌های کوچک زیر ارقام درشت و متناقض خط فقر

نمایندگان مجلس نیز به تناوب با اشاره به روند کاهشی قدرت خرید مردم، از سفره‌هایی که به اندازه یک دستمال نزدیک می‌شوند؛ ابراز نگرانی می‌کنند. احمد علیرضابیگی، نماینده مجلس، در همین ارتباط روز ششم تیر گفت: «دولت از برآورده کردن نیازهای ابتدایی مردم عاجز است.»

علی بابایی کارنامی، رئیس فراکسیون کارگری مجلس، نیز روز یکشنبه ۱۸ تیر به خبرگزاری ایلنا گفت: سفره کارگران نسبت به وضعیت حال حاضر تورم «خالی است» و از دولت ابراهیم رئیسی خواست نسبت به تامین کالاهای اساسی اقدام کند.

وی با اعلام این که امروز کارگران و هفت دهک از جامعه در تامین «سبد هزینه‌ خانواده» دچار مشکلاتی هستند، عنوان کرد که خط فقر «۱۵ میلیون تومان» است و هر کسی که کمتر از این عدد درآمد داشته باشد، «دچار مشکل» است.

همچنین محمد باقری‌بنایی، عضو کمیسیون اقتصادی مجلس خرداد ماه با تاکید بر «افزایش شمار جمعیت زیر خط فقر» گفته بود: خط فقر در تهران به «۳۰ میلیون تومان» رسیده است.

مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی نیز پیشتر درباره افزایش نرخ «خط فقر» اعلام کرد که این شاخص، طی یک دهه از «۱۹ درصد» به بیش از «۳۰ درصد» افزایش یافته است.

ابهام در میزان حمایت دولت از یک ایرانی

نکته‌ دیگری که نیک‌بین در ادامه اظهارات نگران‌کننده و هشداردهندة خود بیان کرد؛ اشاره به این موضوع بود که «نه رئیس‌جمهور، نه رئیس سازمان برنامه و نه هیچکس دیگری نمی‌داند یک ایرانی دقیقا چقدر از سمت دولت حمایت می‌شود؟! نظام بودجه‌ای ما اشکالات جدی دارد و هیچکس نمی‌داند دقیقا برای یک موضوع چقدر هزینه می‌شود؟»

مدیرکل سابق مطالعات رفاه اجتماعی وزارت تعاون در حالی از بی‌اطلاعی دولت از چتر حمایتی برای مردم خبر می‌دهد که طی سال‌های گذشته دو سند چشم‌انداز برای امنیت غذایی تنظیم و منتشر شده است. سال گذشته زمزمه‌های تدوین و ابلاغ سند امنیت غذایی در کشور به بحثی جدی تبدیل و هنوز فروردین ۱۴۰۲ به پایان نرسیده بود که سند ۱۰ ساله امنیت غذایی کشور به دستگاه‌های اجرایی ابلاغ شد.

در حالی سخن از امنیت غذایی به میان می‌آید که بررسی تورم نشان می‌دهد روند افزایش قیمت خوراکی‌ها در کشور، صعودی‌تر از کالاهای غیرخوراکی بوده و گرانی مواد خوراکی تأمین معیشت مردم را سخت‌تر کرده به‌طوری‌که تورم بالای ۴۰ درصد و تورم بالای ۷۰ درصد مواد غذایی سبب کاهش مصرف مواد غذایی و کوچک شدن سفره‌های مردم شده است.

یک مقام پیشین وزارت رفاه اعلام کرد که ۵۷ درصد از جمعیت ایران سوءتغذیه دارند و اکثریت جامعه ایران۲۱۰۰ کالری مورد نیاز در روز را دریافت نمی‌کنند

اینهمه در حالیست که بسیاری از کارشناسان معتقدند دولت آمارهای تورم را دستکاری می‌کند و تورم واقعی بیش از ارقام اعلام شده از سوی دولت است.

در همین رابطه عضو کمیسیون امور داخلی و شوراها در مجلس شورای اسلامی روز شنبه ۱۷ تیرماه در گفتگو با وبسایت «رویداد ۲۴» تورم واقعی در کشور را ۱۲۰ درصد دانسته و آمار دولت ابراهیم رئیسی درباره تورم ۴۰ درصدی را «بازی با اعداد» توصیف کرده است.

غلامرضا نوری قزلجه افزوده که: «ملاک کنترل قیمت‌ها باید در نرخ اقلام خوراکی، قیمت خودرو، اجاره مسکن و لوازم خانگی خود را نشان دهد» ولی «خبری از بیان حقیقت نیست.»

صدای سازی که صبح درمی‌آید!

همین حالا هم پژوهش وزارت بهداشت نشان می‌دهد ۴۷ درصد از زنان بالای ۵۰ سال در ایران به دلیل عدم مصرف کلسیم مورد نیاز، دچار پوکی استخوان هستند.

مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی نیز در گزارشی به این موضوع اشاره کرده که مستأجران به‌ علت هزینه‌های مسکن ناچار شدند تا خوراک خود را کاهش دهند. در سال ۱۴۰۰ میانگین کالری دریافتی مستأجران حدود ۱۹۹۰ و برای غیرمستأجران حدود ۲۱۰۰ کیلو کالری بوده است.

این‌ها همه درحالی است که رئیس‌جمهور صرف‌نظر از شعارهای انتخاباتی پرطمطراق خود؛ ۱۴ اسفندماه ۱۴۰۰ نیز دستور «ریشه‌کردن فقر مطلق را تا پایان سال»، یعنی در مدت دو هفته، داده بود.

فقری که نه‌تنها ریشه‌کن نشد، بلکه هر دم بر گستره آن و شمار فقرا افزوده شد و چشم‌انداز آینده نیز با توجه به هشدارهای اقتصاددانان از این نظر تیره‌‌وتار است.