قیمت ارز در سال ۱۴۰۲ به کدام سو می‌رود؟

قیمت ارز در حالی در کانال 50 هزار تومانی قرار دارد که در آخرین ماه سال گذشته قیت دلار در رکوردشکنی بی‌سابقه به محدوده 60 هزار تومان نزدیک شد.

به گزارش خبرآنلاین، مانور دولت بر مساله برقراری رابطه ایران و عربستان و همچنین اعلام وصول مطالبات از عراق در آخرین ماه سال گذشته سبب شد بهای ارز کاهشی تا کف کانال 40تومان را تجربه کند و در محدودخ 44 هزار تومان قرار گیرد.

تکیه مقامات دولتی برتاثیر رابطه ایران و عربستان و آزاد شدن مسیر ورود درهم به ایران در حدی بود که حتی رییس اتاق ایران و چین نیز در توییتی خریداران ارز را ترغیب به فروش ارز کرد و نوشت: «رفقا هرچه دلار ذخیره کردید بریزید بازار، یکی از توافقات پکن سرازیر شدن درهم از طرف اماراته که از یکشنبه کلید می‌خوره.»

یکشنبه موعود اما از راه نرسیده است. دلار سال 1402 را با نرخ‌های بالاتر از 50 هزار تومان آغاز کرد و حالا نیز بهای ارز در حال پیشروی است و چشم‌اندازی برای کاهش نرخ ارز وجود ندارد.

 وابستگی اقتصاد ایران به دلار در سال‌های اخیر به واسطه تحریم افزایشی قابل توجه را تجربه کرده است .

 از سال 1397 با خروج ترامپ از برجام، اقتصاد ایران با شوک ارزی مواجه شد. فاصله کوتاه شوک پیشین با شوک ارزی رخ داده ، تبعات افزایش نرخ ارز را برای اقتصاد ایران افزایش داد. در فاصله سال‌های 1397 تا کنون نرخ ارز در دوره‌های متعددی دستخوش افزایش شده است.

 در حالی که دولت سیزدهم وعده کاهش نرخ ارز را مطرح کرده و رییسی، رییس‌جمهوری نیز بر این نکته تاکید داشت که سیاست دولتش بر کاهش نرخ تورم استوار است، قیمت ارز دستخوش افزایشی قابل توجه شده است. در سال گذشته، در فروردین ماه نرخ ارز در محدوده 25 هزار تومان قرار داشت اما در حال حاضر بهای دلار به محدوده 54 هزار تومان و بیشتر رسیده است.  این اتفاق در حالی رخ داد که دولت سال گذشته با هدف افزایش اثرپذیری یارانه نقدی و همچنین مدیریت قیمت ارز نسبت به حذف ارز 4200 تومانی اقدام کرد.

رویه‌های سیاسی و سیاست‌های اقتصادی مسیر ارز را روشن می‌کند

هر چند پیش‌بینی نرخ ارز به صورت دقیق امکان‌پذیر نیست اما رویه‌های سیاسی حاکم از یک سو و سیاست‌های اقتصادی از سوی دیگر چشم‌انداز نرخ ارز و سایر متغیرهای اقتصادی را روشن می‌کند.

 کسری بودجه یکی از مشکلات مهمی است که زمینه را برای افزایش نرخ ترورم مهیا می‌کند. به عبارت دیگر کسری بودجه همواره موتور نرخ تورم را در اقتصاد روشن نگه می‌دارد. از سوی دیگر متغیرهای اقتصادی چون حجم نقدینگی و فرار سرمایه در کنار تبعات ناشی از تحریم که به نفت و گاز نیر تسری یافته و شکل ارتباط بانکی ایران و عدم نقد شدن مطالبات یاران از کشورهای دیگر چون عراق و کره جنوبی و ... همگی سبب شده است افزایش نرخ ارز محتمل باشد.

سهراب اشرفی کارشناس بازار ارز معتقد است نرخ ارز بستگی زیادی به وضعیت برجام و FATF دارد و برای بهتر شدن شرایط و تقویت قدرت ریال، باید این دو مساله را حل کرد. در غیر این صورت شرایط از چیزی که اکنون مشاهده می‌کنیم هم بدتر خواهد شد. او با پیش‌بینی چند سناریو برای نرخ ارز در سال جاری می‌گوید: اگر برجام احیا شود و تیم اقتصادی قوی داشتیم باشیم، احتمال دارد حتی نرخ ارز به ۲۰هزار تومان هم برسد. اگر برجام احیا شود ولی تیم اقتصادی فعلی بر سرکار باشد، نرخ ارز روی ۵۰ الی ۶۰هزار تومان خواهد بود. اگر برجام احیا نشود ولی تیم اقتصادی قوی داشته باشیم، دلار باز هم روی ۵۰ هزار تومان خواهد بود. اما در صورت عدم احیای برجام و نیز با تیم اقتصادی فعلی، نمی‌توان سقفی برای دلار متصور شد.

از سوی دیگر جواد صالحی اصفهانی معتقد است بلاتکلیفی در مساله هسته‌ای تبعات منفی غیرقابل جبرانی را برای اقتصاد ایران در بردارد و اگر حتی منتفی شدن مذاکرات هسته‌ای به صراحت اعلام شود، تبعات منفی کمتری برای اقتصاد ایران در برخواهد داشت.