فروش نفت، آچارکشی اساسی تیم اقتصادی دولت و...

رهبر انقلاب در پیام نوروزی مهمترین مسئله کشور در سال گذشته را موضوع اقتصاد و معیشت مردم دانستند و با تاکید بر اینکه امسال نیز اقتصاد، مسئله اصلی کشور است، شعار سال ۱۴۰۲ را «مهار تورم و رشد تولید» اعلام کردند.

در پی آن ابراهیم رئیسی‌، رئیس‌جمهور، دستور تشکیل «کارگروه رصد و جلوگیری از اقدامات تورم‌زا» را در حالی صادر کرد که در مهرماه 1401 نیز برای تشکیل «کمیته رصد تورم جهت کنترل رشد آن» دستور مشابهی داده بود؛ کمیته‌ای که اگر هم تشکیل شد؛ طرفی نبست و قیمت‌ها روند افزایشی و بلکه انفجاری خود را تا پایان سال طی کرد.

شروع سال نیز چندان نویدبخش نبود؛ در کمتر از دوهفته بازار ارز، دلار، سکه و چند کالای دیگر، روند افزایشی داشت و بیش از ١٥ درصد از ارزش پول ملی کشور کم شد. از سوی دیگر نشریه اکونومیست جدولی از سقوط اقتصاد و ارزش پول ایران از زمان آغاز تحریم‌ها منتشر کرد؛ سقوطی که به گفته کارشناسان، تأثیر آن  فقط گران شدن کالاها یا کوچک شدن سفره زندگی مردم ایران نیست، بلکه محو شدن کشور ما از اقتصاد جهان است و اینکه جهان رفته‌رفته به زیستن بدون ایران عادت کرده است!

‌

واقعیت بازار و اقتصاد حکایت از ناتوانی دولت‌ها در مهار تورم دارد

عضو هیات نمایندگان اتاق بازرگانی تهران در این زمینه گفت: دولت‌ها در سال‌های گذشته سخن از کنترل تورم را به میان آورده‌اند، اما واقعیت بازار و اقتصاد حکایت از ناتوانی آنها در مهار تورم را می‌دهد.

فریال مستوفی در گفت‌وگو با ایلنا، تورم را بزرگترین چالش و تهدید برای اقتصاد کشور معرفی کرد و گفت: در سال‌های اخیر عدم مدیریت صحیح در اقتصاد و اعمال تحریم‌های بین‌المللی، رشد نقدینگی را با خود به همراه آورد؛ نتیجه رشد نقدینگی افزایش تورم در کشور بود این در حالیست که در تمام برنامه‌های توسعه هدف بر تک نرخی شدن تورم بنا گذاشته شد اما متاسفانه این مهم در حد شعار ماند و در عمل به محاق رفت.

وی کارویژه اصلی بانک‌ مرکزی در اقتصاد کشورها را کنترل تورم دانست و افزود: بانک مرکزی در ایران مستقل از دولت نیست از این‌رو نمی‌تواند به وظیفه اصلی خود یعنی کنترل تورم بپردازد؛ به نظر می‌رسد اگر تیم اقتصادی دولت بخواهد سکان اقتصاد کشور را با همان سیاست‌های گذشته جلو ببرد نخواهد توانست تورم را مهار کند چراکه کنترل تورم از سوی دولت نیازمند برنامه‌ریزی دقیق و اجرای درست آن است.

این فعال اقتصادی با تاکید بر این نکته که نمی‌توان انتظار داشت در سال جاری تورم تک رقمی شود، تصریح کرد: دولت‌ها در سال‌های گذشته سخن از کنترل تورم را به میان آورده‌اند اما واقعیت بازار و اقتصاد حکایت از ناتوانی آنها در مهار تورم را می‌دهد.

عضو هیات نمایندگان اتاق بازرگانی ادامه داد: مکانیزم عرضه و تقاضا تعیین‌کننده قیمت‌ها در بازار است؛ زمانی‌که ارز به میزان نیاز در بازار موجود نباشد اما از سوی دیگر تقاضا برای این کالا زیاد باشد طبیعی است که شاهد صعودی شدن قیمت خواهیم بود. زمانی‌که عرضه ارز را افزایش بدهیم قیمت کنترل خواهد ‌شد. همچنین تحریم‌ها نیز روند کاهش عرضه ارز را در کشور تشدید کرده‌اند زمانی درآمد نفتی ما از 100 میلیارد دلار هم عبور می‌کرد اما امروز درآمد ما به 16 میلیارد دلار رسیده است که دسترسی به این پول هم به دلیل تحریم‌ها دشوار شده است. اگر بتوانیم به راحتی نفت را صادر و پول حاصل از فروش آن را به کشور بازگردانیم امید کاهش نرخ ارز و کنترل تورم میسر خواهد شد چراکه کنترل تورم در اقتصاد سالم محقق خواهد شد این در حالیست که اقتصاد ما در شرایط فعلی ناسالم است.

مستوفی در پاسخ به این پرسش که توافق‌های صورت گرفته با عربستان و سایر کشورهای همسایه تا چه میزان در کنترل نرخ ارز موثر است؟ گفت: بازار بعد از شنیدن خبر مثبت و منفی از خود واکنش نشان می‌دهد اما این بالا و پایین شدن قیمت‌ها مقطعی است چراکه اصل موضوع به میزان عرضه باز می‌گردد تا عرضه به میزان تقاضا در بازار موجود نباشد شاهد بالا و پایین شدن قیمت‌ها خواهیم بود پس نخست باید میزان عرضه مدیریت شود در این شرایط است که می‌توان انتظار کنترل قیمت‌ها را داشته باشیم.

وی با بیان اینکه بیش از 70 درصد معاملات در دنیا با دلار انجام می‌شود، گفت: آیا ما جزیره جداگانه از دنیا هستیم که می‌خواهیم با ارزی غیر از دلار مراودات تجاری خود را به پیش ببریم؟ چرا باید تجارت ما در جهان محدود به چند کشور خاص شود که بخواهیم سیاست حذف دلار را در پیش بگیریم؟ محدود کردن مراودات تجاری با چند کشور خاص سیاست درستی نیست و نتایج آن  در اقتصاد قابل مشاهده است.

عضو هیات نمایندگان اتاق بازرگانی تهران در پایان بیان کرد: در زمان اعمال تحریم‌ها علیه ایران، اگر بتوانیم با کشورها با ارزهای محلی آنها معاملات تجاری را جلو ببریم یک نوع گشایش در اقتصاد ایجاد خواهیم کرد.

مهار تورم درگرو مهیاشدن زیرساخت‌ها به نفع تولید است

دبیر فدراسیون تشکل‌های صنایع غذایی نیز در گفت‌وگو با ایلنا مهار تورم را درگرو حمایت از تولید دانست و افزود: سال گذشته برای تولیدکنندگان سال دشواری بود و به نظر می‌رسد نخست باید زیرساخت‌ها به نفع تولید در کشور مهیا شود سپس انتظار ایجاد گشایش‌ در اقتصاد را داشته باشیم. اگر منشورهای حمایت از تولید هر ساله در کشور مطرح نمی‌شد مخالفان تولید همین نفس‌های باقی مانده از تولید را از آنها می‌گرفتند.

محسن نقاشی با بیان اینکه ساختارهای تولید باید قانونی شوند، گفت: در وزارتخانه‌های تولیدی باید به افرادی که دغدغه تولید دارند مسئولیت داده شود. سال‌ گذشته در مراجعاتی که تولیدکنندگان به وزارتخانه‌ها داشتند بارها این عبارت را از مسئولان شنیدند که "تولیدکنندگان می‌خواهند از شعار سال به نفع خود استفاده کنند" این در حالیست که نسبت اقتصاد و تولید مانند رابطه ماهی و دریاست که اگر دریا نباشد ماهی هم نمی‌تواند ادامه حیات بدهد. پس اگر توجه واقعی به تولید می‌شد شاید شرایط اقتصادی کشور به این سمت هدایت نمی‌شد.

این فعال اقتصادی با اشاره به برخوردهای غیر میهنی در ادارات با تولیدکنندگان، ادامه داد: گاهی یک تولیدکننده در ادارات دولتی به مثابه یک مزدور قلمداد می‌شود از این‌رو باید مسئولان رده پایین که تولیدکنندگان با آنها سروکار دارند آموزش دیده شوند. هیچ تولیدکننده‌ای تمایل ندارد که قیمت تمام شده محصولاتش را افزایش بدهد اما با افزایش هزینه‌های جانبی تولید از جمله آب، برق، گاز و سایر مواد اولیه نمی‌توان انتظار داشت که قیمت‌ها ثابت بماند.

نقاشی تصریح کرد: اگر دولت می‌خواهد تورم را مهار کند باید از تولید حمایت جدی کند تا هزینه تمام شده پایین بیاید این موضوع  باعث کاهش تورم خواهد شد.

به گفته وی؛ تولیدکنندگان بالاترین رقم مالیات را پرداخت می‌کنند اما دلال‌ها که هیچگونه اشتغالی در کشور ایجاد نمی‌کنند و عاملان اصلی ایجاد تورم محسوب می‌شوند از پرداخت هرگونه مالیات معاف‌اند باید دست‌های این افراد را در اقتصاد کوتاه کرد.

این فعال اقتصادی با بیان اینکه گره اقتصاد شناسایی شده اما کمتر به آن می‌پردازند، گفت: امارات از تولیدکنندگان ایرانی که به آن کشور مهاجرت کردند حمایت و تسهیلات با سود پایین در اختیار آنها قرار می‌دهد این در حالیست که بسیاری از واحدهای تولیدی در شهرک‌های صنعتی به حالت تعطیل و نیمه تعطیل در آمده‌اند.

دبیر فدراسیون تشکل‌های صنایع غذایی با انتقاد از برخی آمارسازی‌ها در اشتغال آفرینی، تاکید کرد: تعداد اشتغال کارگران در سال گذشته افزایش پیدا نکرد و کارگرانی که واحدهای تولیدی آنها تعطیل شد در واحد تازه تاسیس شده استخدام شدند و این فرض گرفته شد که برای افراد جدید اشتغال‌آفرینی ایجاد کردند؛ این در حالیست که همان کارگران واحد تعطیل شده به کار جدید رفتند.

وی بین تشکل‌های تولیدی و تشکل‌های بازرگانی تفاوت قائل شد و افزود: دولت زمانی‌که می‌خواهد بندی در قانون فضای کسب و کار اصلاح کند از اتاق بازرگانی استعلام می‌گیرد اما آنها بازرگان هستند. کدام تولیدکننده بدون داشتن کارت بازرگانی می‌تواند وارد اتاق شود؟ باید کارت بازرگانی داشته باشد و تولیدکننده‌ایی که کارت بازرگانی نداشته باشد در آن نهاد به رسمیت شناخته نمی‌شود.

نقاشی در پایان تصریح کرد: در شرایط فعلی کارگر و کارفرما از کاری که می‌کند لذت نمی‌برد؛ کارفرما با چنگ و دندان کار را پیش می‌برد یک برند مواد غذایی نمی‌تواند ساعتی قیمت‌ها را بالا ببرد این در حالیست که قیمت مواد اولیه ساعتی بالا می‌رود و این موضوع به تولید ضربه وارد می‌کند.

ملاک ارزیابی عملکرد تیم اقتصادی دولت در مهار تورم، وضعیت بازار است

همچنین عضو کمیسیون اجتماعی مجلس گفت: تیم اقتصادی دولت نیاز به آچارکشی اساسی دارد و نیاز است اقدامات تیم اقتصادی دولت به خوبی رصد و ارزیابی شود.

اردشیر مطهری در گفتگو با مهر، با اشاره به اینکه همه مشکلات ما مربوط به تحریم نیست و بخشی از مشکلات ما به سوءمدیریت‌ها بازمی‌گردد، ادامه داد: ملاک ارزیابی ما در عملکرد تیم اقتصادی دولت، وضعیت بازار است و نگاهی به شرایط بازار و قیمت‌ها حاکی از گرانی و تورم بسیار شدید است که باید کنترل شود.

مطهری بیان کرد: تقاضای ما از رئیس‌جمهور آن است که در تیم اقتصادی دولت تجدیدنظر کند و اگر دولت این کار را نکند، مجلس باید وارد شود و نباید کوتاهی کند.

نماینده مردم گرمسار در مجلس شورای اسلامی با تاکید بر اینکه مجلس و دولت باید کمک کنند تا وضعیت معیشتی مردم بهبود پیدا کند، تصریح کرد: گرانی شرایط سختی را برای مردم ایجاد کرده است و مردم ما بسیار نجیب هستند. ما باید مشکلات مردم را حل کنیم. در سال جدید باید وضعیت معیشتی مردم بهبود یابد.

**عضو کمیسیون اجتماعی مجلس: ملاک ارزیابی ما در عملکرد تیم اقتصادی دولت، وضعیت بازار است و نگاهی به شرایط بازار و قیمت‌ها حاکی از گرانی و تورم بسیار شدید است که باید کنترل شود و در این راستا تیم اقتصادی دولت نیاز به آچارکشی اساسی دارد

** دبیر فدراسیون تشکل‌های صنایع غذایی: اگر توجه واقعی به تولید می‌شد شاید شرایط اقتصادی کشور به این سمت هدایت نمی‌شد. اگر دولت می‌خواهد تورم را مهار کند باید از تولید حمایت جدی کند تا هزینه تمام شده پایین بیاید

** عضو هیات نمایندگان اتاق بازرگانی تهران: دولت‌ها در سال‌های گذشته سخن از کنترل تورم را به میان آورده‌اند، اما واقعیت بازار و اقتصاد حکایت از ناتوانی آنها در مهار تورم را می‌دهد