پراید ۳۲۰ میلیون تومانی؛ افسانه یا واقعیت؟!

ایمان ربیعی

ارزان‌ترین خودرو در بازار تهران در کمتر از سه ماه بیش از 120 میلیون تومان گران شده است. این مشتی است نمونه خروار از بازار خودروی ایران که به رغم تمامی وعده و وعیدها در حالی که تولید پراید متوقف شده هر دستگاه پراید در کمتر از یک فصل از 205 میلیون تومان به 320 میلیون تومان افزایش یافته است. خبرهایی دیگر از این دست عبارتند از:

-جهش ۱۰ میلیونی قیمت پژو، دنا و سمند در 24 ساعت.

-تداوم افزایش قیمت شاهین، کوییک و ساینا.

- رشد ۱۴۰ میلیونی پژو 207 ظرف ۴۵ روز!   و...

ردگیری بازار خودرو نشان می‌دهد به هم ریختن توازن سبب شده است این بازار با نبود فروشنده و بیش‌بود مشتری روبرو شود. این روزها همه به دنبال خرید خودرو هستند. خودروهایی که قرار نیست به عنوان وسیله نقلیه استفاده شود، بلکه قرار است در قامت کالایی برای پس‌انداز مورد استفاده قرار گیرد.

 بررسی‌ها نشان می‎‌دهد بیش از 90 درصد از خریداران خودرو در شرایط کنونی با هدف پس‌انداز و پیشگیری از کاهش قدرت خرید پولشان نسبت به خرید خودرو اقدام می‌کنند. هر چند وزیر صمت و سایر مقامات این وزارتخانه تلاش دارند بحران بازار خودرو را مرتبط با تقاضای غیرواقعی اعلام کنند اما نکته اینجاست که شرایط مذکور به واسطه موج تورم از راه رسیده شکل گرفته است و وقتی تورم در اقتصاد ایران با رشد مداوم روبروست نه فقط خودرو که سایر کالاها نیز دستخوش افزایش تقاضا می‌شوند.

 پراید چند؟

سال‌ها قبل در دوره ریاست ‌جمهوری احمدی‌نژاد رسیدن قیمت پراید به 20 میلیون تومان به اتفاق مهمی برای اقتصاد ایران تبدیل شده بود. هر دستگاه پراید در آن دوره زمانی با رشد 12 میلیونی قیمت به استان 20 میلیون تومان رسیده و خودرویی لاکچری شده بود. حالا اما هر چند تولید خودروی پراید متوقف شده اما قیمت این خودرو در کمتر از یک فصل از 205 میلیون تومان به 320 میلیون تومان افزایش یافته است.

 در عین حال بهای پراید 131 نیز از 187 میلیون تومان به 310 میلیون تومان رسیده است.

 تیبا دیگر خودروی ارزان بازار نیز از 197 میلیون تومان به 340 میلیون تومان رسیده است. این افزایش قیمت‌ها هر چند در محدوده 100 تا 120 میلیون تومان است اما نشان از آن دارد که طبقه خریدار برای رسیدن به این خودروها باید فاصله‌ای طولانی را طی کند.

 دیگر خودروها که لوکس‌تر از این خودروها محسوب می‌شوند نیز در مدت زمانی بسیار کوتاه، یعنی کمتر از یک فصل با رشد 300 تا 500 میلیون تومانی روبرو هستند. حالا خودروهایی که روزگاری خودروهای طبقه متوسط در جامعه ایران بوده‌اند با قیمت‌های میلیاردی روبرو هستند. لطف‌الله سیاهکلی در تذکری شفاهی در جلسه علنی دیروز مجلس شورای اسلامی بیان کرد: شاهد مشکلاتی در بخش خودرو و در موضوع ارز هستیم. تا کی مردم باید خسارت کارنابلدی و ضعف مدیران را بدهند؟ هم خودرو و هم ارز اثر روانی در جامعه بر جای می‌گذارد.

وی در ادامه اظهار کرد: خودرو را به بورس بردیم و اکنون شاهد هستیم که قیمت پژو به یک میلیارد تومان رسیده است، انتظار می‌رود که استیضاح وزیر به جریان بیافتد تا مردم بدانند مجلس شورای اسلامی حامی آنهاست.

وعده‌هایی روی آب

 وعده‌های مقامات اقتصادی دولت سیزدهم حالا همگی نقش بر آب شده است.

با افزایش قیمت خودرو فاصله مشتری بالفعل با خرید خودرو در ایران افزایش یافته است. به نظر می‌رسد کیفیت زندگی در موج جدید تورم در حال آب رفتن است و طبقه متوسط آماده رویارویی با فقر می‌شود

 نه سالی یک میلیون خانه ساخته شده است و نه یک میلیون شغل در یک سال ایجاد شده است. نرخ تورم همچنان می‌تازد و بنا بر اعلام رئیس اتحادیه مسکن، تغییرات قیمت مسکن ساعتی شده است. وزیر صنعت، معدن و تجارت نیز در سخنرانی‌های اولیه خود وعده‌های فراوانی داد. از کاهش 20 درصدی قیمت خودرو تا رشد تولید و لغو قرعه‌کشی اما در نهایت قیمت خودرو روندی رو به افزایش را تجربه کرده است. آبان ماه سال جاری بود که وزیر صمت از سوی نمایندگان استیضاح شد اما حتی این استیضاح نیز نتوانست تغییری در روند کنونی ایجاد کند.

وزیر صمت در نشست استیضاحش تاکید کرد: حوزه خودرو قصه پر غصه‌ای است و نه من، نه شما، نه رهبری و نه مردم راضی نیستند؛ آیا درست است که من کنار بایستم و فقط انتقاد کنم و یا اینکه کنار خودروسازان بایستم و به اصلاح امور بپردازم؟ قبول دارم که خودروسازان باید کار را اصلاح کنند اما مهم این است که روند راضی کننده است.

وی ادامه داد: شما حرکت را ببینید نه وضعیت را؛ وضعیت امروز قابل دفاع نیست اما از سال گذشته بهتر شده و رو به بهبود هم است.

وزیر صمت در حالی مدعی شد وضعیت به گونه‌ای شده که خودروسازان الان به دنبال قسطی فروختن محصولات خود هستند که هنوز قرعه‌کشی‌ها با مشتریان متعدد روبروست.

بازار به کدام سمت می‌رود؟

چشم‌اندازی برای کاهش قیمت خودرو نیست. حالا موج تورمی بازار خودرو را هم درنوردیده و سرمایه‌گذاران برای حفظ قدرت خرید خود تلاش دارند خودرو یا هر کالای دیگری را بخرند. هر چند کارشناسان معتقدند تا زمانی که تورم مهار نشود، نمی‌توان به بهبود روند بازار دل‌خوش کرد، اما بررسی‌ها نیز نشان می‌دهد حتی وعده‌های مبتنی بر مدیریت بازار نیز نتوانسته است جامه تحقق بر تن کند.

 اقتصاد ایران حالا در گیرودار تاخت و تاز تورم، به جایی برای حفظ ارزش پول بدل شده و در نتیجه چشم‌انداز پیش رو نیز افزایشی است. این وضعیت خریدار واقعی را بیش از پیش از بازار خودرو دور نگه می‌دارد چرا که قدرت خرید در ایران به واسطه کاهش شدید ارزش پول ملی آب رفته است. حالا در شرایطی ارزان‌ترین خودرو در ایران بیش از 300 میلیون تومان است که حداقل دستمزد در محدوده 6 تا هفت میلیون تومان رقم می‌خورد. بخش مهمی از نیروی کار ایران نیز حداقلی‌بگیر محسوب می‌شوند.

 این بدان معناست که فاصله مشتری بالفعل با خرید خودرو در ایران افزایش یافته است. به نظر می‌رسد کیفیت زندگی در موج جدید تورم در حال آب رفتن است و طبقه متوسط آماده رویارویی با فقر می‌شود.