روابط بانکی ایران با بانک‌های تحریمی!

باران زرین قلم

فرزین به تازگی اعلام کرده است که ایران با بیش از 800 بانک خارجی روابط بانکی برقرار کرده و از نظر مقامات دولت سیزدهم این نشانه‌ای است بر دور زدن تحریم‌ها.

 ایران سال‌هاست با تحریم‌های بانکی روبروست. تحریم‌های بانکی سبب شده است هزینه نقل و انتقال بین‌المللی پول برای ایران بالا باشد و بی‌تردید این هزینه تحمیلی فشار اقتصادی ایران را افزایش می‌دهد. حالا اما قطع ارتباط بانکی، ورود پول حاصل از تجارت ایران را با دشواری‌های فراوان مواجه کرده است؛ اما مقامات جدید بانک مرکزی با استناد به توافق تازه‌ای که حاصل شده است، از برقراری روابط بانکی ایران خبر می‌دهند .

معاون بین‌الملل بانک مرکزی گفته است: ۷۰۰ بانک روسی و ۱۰۶ بانک از ۱۳ کشور دیگر می‌توانند با بانک‌های ایرانی تبادل پیام مالی داشته باشند.

محسن کریمی اظهار داشت: چون شبکه پیامرسان روسیه به شبکه پیام رسان ایران متصل شده است در نتیجه هر کسی که عضو این شبکه است به شبکه ما هم متصل شده اند و بالعکس بانک‌های ایرانی هم می‌توانند با آن بانک‌ها متصل شوند.

وی گفته است: شبکه پیام‌رسان بانکی ایران به نام سپام که متعلق به بانک مرکزی ایران است و همه بانک های ایرانی عضو این شبکه هستند و از این طریق پیام‌های استاندارد بانکی را با یکدیگر مبادله می‌کنند به شبکه مشابه آن در روسیه که متعلق به بانک مرکزی آن کشور است و همه بانک‌های روسیه به آن متصل هستند به هم متصل شده‌اند بر اساس این شبکه، هر بانک ایرانی در صورت لزوم پیامی را با یک بانک روس و یا هر بانکی که عضو این شبکه است می‌تواند تبادل کنند.

 معاون بین‌الملل بانک مرکزی افزود: این پیام‌ها عمدتا مبتنی بر استاندارد پیام‌های سوئیفتی است ضمن آنکه تعداد بانک های روسیه چند صد بانک است و تعداد بیش از ۱۰۰ بانک غیر روسی در ۱۳ کشور دنیا به این شبکه متصل هستند.

انگار بانک‌های شرق را به غرب دوخته‌اید!

دولت سیزدهم تبلیغات گسترده‌ای را در این زمینه انجام داده است. حالا این ارتباط به عنوان سند توفیق دولت سیزدهم در دور زدن تحریم و برقراری روابط بانکی مورد استناد قرار می‌گیرد. این دستاورد البته با واکنش فعالان اقتصادی و سیاسی و کارشناسان هر دو جناح روبرو بوده است.

محمد مهاجری فعال رسانه‌ای اصولگرا در این زمینه در صفحه شخصی خود یادداشتی نوشته و جوانبی از این توافق را آشکار کرده است.

وی در این یادداشت خطاب به فرزین، رییس کل جدید بانک مرکزی نوشته است: گفته‌اید با بیش از 106 بانک خارجی غیرروسی ارتباط مستقیم خواهیم داشت. مبارک است. اما کاش می‌گفتید این 106 بانک فقط متعلق به چهار کشور ارمنستان، قزاقستان، قرقیزستان و بلاروس (اتحادیه اوراسیا) است تا مخاطب به اشتباه نیفتد که انگار بانک‌های شرق تا غرب عالم را به هم دوخته‌اید!

وی در بخش دیگری از این یادداشت به حجم کل مبادلات تجاری ایران با این چهار کشور اشاره کرده است . بررسی‌ها نشان می‌دهد کمی بیش از پانصد میلیون دلار در سال است یعنی به‌طور متوسط با هر بانک 5 میلیون دلار تبادل پولی وجود دارد! و این در مقایسه با نیازهای مبادلات بانکی ایران یعنی تقریبا هیچ.

وی تاکید کرده است: کاش می‌گفتید معاملات با این بانک‌ها به‌معنای آن است که ما به این ترتیب به اقمار روبل روسی تبدیل می‌شویم. مهاجری تاکید کرده است: باز هم کاش می‌گفتید همین چیزی که الان توی بوق کرده‌اید سه سال پیش در دولت قبل راه افتاد و البته که معجزه‌ای هم نکرد.

پروژه دستاوردسازی دولت سیزدهم

نه فقط محمد مهاجری که برخی دیگر از کارشناسان نیز به این نکته استناد دارند که دولت سیزدهم درصدد دستاوردسازی است.

این دستاوردسازی در سایر اقدامات دولت نیز آشکار است. استناد به کاهش 19 درصدی نرخ تورم در حالی که آمارهای ارائه شده از سوی مرکز آمار ایران چنین نکته‌ی را نشان نمی‌دهد از دیگر این اقدامات است. اعلام ایجاد یک میلیون فرصت شغلی در کشور نیز نکته دیگری است که با تشکیک کارشناسان، البته با استناد به امارهای رسمی روبرو شده است.

مهاجری در این زمینه نوشته است: نگرانم شما هم در چنبره دستاوردسازهایی قرار گیرید که با اطلاعات ناقص (که به مراتب بدتر از دروغ است) قرار گیرید و زیر پایتان پوست خربزه بیندازند.

از سوی دیگر علی شریعتی، عضو اتاق بازرگانی نیز در این زمینه می‌گوید: واقعیت این است که ما در تمام این سال‌ها نه تنها در عرصه جهانی که حتی در عرصه منطقه‌ای و تبادلات تجاری و اقتصادی دو و چند جانبه با همسایه‌ها و کشورهای منطقه نیز خوب عمل نکرده‌ایم و بسیاری از ظرفیت‌های مربوط به این توافقات مشترک در اقتصاد ایران مغفول مانده است. این در حالی است که کشورهای توسعه یافته و موفق اقتصادی، بخش مهمی از تمرکز خود را برای این توافقات دو و چند جانبه سوار کرده‌اند.

وی با بیان اینکه اساسا توسعه روابط با کشورهای مختلف می‌تواند به نفع اقتصاد کشور تمام شود، توضیح داد: چه توافقی که چندی قبل با پاکستان نهایی شد و چه چیزی که تحت عنوان گشایش بانکی در رابطه با روسیه اعلام شده قطعا اثرات مثبتی خواهد داشت و می‌تواند کار را برای تاجرانی که در این کشورها فعالیت می‌کنند آسان کند.

فرزین به تازگی اعلام کرده که ایران با بیش از 800 بانک خارجی روابط بانکی برقرار کرده است. حالا این ارتباط به عنوان سند توفیق دولت سیزدهم در دور زدن تحریم و برقراری روابط بانکی مورد استناد قرار می‌گیرد. دستاوردی که البته با نگاه انتقادی فعالان اقتصادی و سیاسی و کارشناسان هر دو جناح روبرو بوده است

شریعنی افزود: باید بپرسیم که اساسا سقف تاثیرگذاری چنین توافقاتی چه قدر است؟ آیا برای ما در دور زدن تحریم‌ها یا کنار گذاشتن محدودیت‌های FATF یا جابجایی دلار و یورو و سایر ارزهایی که با دیگر کشورها معامله می‌کنیم تاثیری دارد؟ این فعال اقتصادی ادامه داد: آمارهای تجاری ما به خوبی سهم روسیه از کل تجارت کشور را نشان می‌دهد. ما تا چه حد می‌توانیم که این حجم را گسترش دهیم و مثلا گندم وارد کنیم و چوب بفروشیم؟ قطعا در این حوزه سقفی وجود خواهد داشت.

مهدی پازوکی ، دیگر کارشناسی است که موضوع ارتباط ایران و بانک‌های روسی را از منظری متفاوت مورد بررسی قرار داده  تاکید کرده است: این بانک‌های روسی، خودشان در تحریم قرار دارند. ما چه دل‌مان بخواهد و چه دلمان نخواهد، بالای ۷۰ درصد تجارت جهانی با دلار است؛ در نتیجه دلار، ارز معتبر بین‌المللی است و پشتوانه آن هم تولید ناخالص ملی آمریکا است که هنوز رتبه اول را در جهان دارد.

پازوکی با بیان این‌که به تنهایی حدود ۲۵ درصد تولید ناخالص داخلی جهان را آمریکا تولید می‌کند، به خبرانلاین اضافه کرده است: در کنار این، یورو قرار دارد. یعنی یورو به اضافه دلار، ۹۰ درصد تجارت جهانی را تشکیل می‌دهند. در نتیجه در مقابل بانک‌هایی که با این دو ارز معتبر کار می‌کنند، تحریم هستیم. وی عنوان می‌کند: در حال حاضر یک بازرگان ایرانی برای گشایش اعتبار ۱۰۰ دلاری، باید ۲۰ دلار هزینه دهد. یعنی ۲۰ درصد هزینه گشایش اعتبار است.

وی گفت: من هم اعتقاد دارم که باید با چین و روسیه ارتباط داشته باشیم، منتها ارتباطات در چارچوب منافع ملی باید باشد. یعنی ارتباط با چین و روسیه به معنای قطع ارتباط با جهان غرب نباید باشد. ما باید توازن را برقرار کنیم؛ چون به نفع منافع ملی ایران است. منتها اگر ما در زمین روس‌ها بازی کنیم که متاسفانه بازی کردیم؛ این به نفع ما نیست. هر چه هست مشکلات اقتصادی ایران تنها در عرصه عمل قابل حل است و شعار و دستاوردسازی نمی‌تواند گرهی از انبوه مشکلات ایران باز کند.