تکرار وعده به‌ستوه‌آورنده کاهش قیمت

محمد میرزایی

حالا گرانی گوشت وارد فاز تازه‌ای شده است. افزایش قیمت گوشت در حدی است که حتی روزنامه همسو با دولت قیمت گوشت گوسفندی را 500 هزار تومان اعلام می‌کند در حالی که قیمت‌ها پس از افزایش قابل‌توجه به محدوده 300 هزار تومان در هر کیلو برای گوشت گوسفندی و 250 هزار تومان برای هر کیلو گوشت گوساله رسیده است. برخی از فعالان بازار اما می‌گویند این شگردی است که این روزها اصولگرایان در پیش گرفته‌اند. اعلام قیمت بالاتر برای کالایی تا مردم قیمت پایین‌تر را در بازار ببینند و این گونه به اخبار اطلاعات منتشره بی‌اعتماد شوند اما واقعیت چیست؟ واقعیت این است که قیمت‌ها روندی افزیشی داشته و این رشد قیمت چنان مصرف‌کننده را تحت‌فشار قرار داده است که حالا دیگر گوشت به کالایی کمیاب در سفره ایرانی بدل شده است.

 ارز ترجیحی رفت

 ارز ترجیحی که به گفته مقامات دولت سیزدهم به هدف اصابت نمی‌کرد از عرصه اقتصاد ایران پر کشید تا گوشت و سایر کالاهای پروتئینی به تبع آن با سفره مردم خداحافظی کنند. نه تنها گوشت که مرغ و تن‌ماهی و ماهی تازه نیز با کاهش شدید مصرف مواجه شده‌اند و طبیعی است که قدرت خرید مردم این روزها بیش از پیش آب رفته است.  افزایش بهای خوراک دام سبب شده است که قیمت تمام شده گوشت نیز بالا برود. حالا روشن می‌شود که ارز ترجیحی چندان هم بی‌اثر نبود.

سرانه مصرف چقدر است؟

مسعود رسولی، دبیر انجمن صنعت بسته‌بندی گوشت و مواد پروتئینی کشور از کاهش مصرف سرانه گوشت ایرانیان نسبت به سال گذشته خبر داد و گفت: مرکز آمار ایران سرانه مصرف گوشت قرمز در سال را ۴ کیلوگرم در سال به ازای هر نفر اعلام کرده است. اما آنچه واقعیت دارد چیزی حدود ۳ کیلوگرم است که باید گفت این آمار برای هر جامعه‌ای نگران‌کننده است.

آمارهای مرکز آمار ایران نیز نشان می‌دهد که مصرف سرانه گوشت از 13 کیلوگرم در سال 1390 به 6 کیلوگرم در سال 1400 کاهش یافته و حالا نیز یک مقام صنفی از نصف شدن مصرف سرانه در یک سال سخن گفته است. کاهش عجیبی که البته تحت تاثیر تورم شدید و عجیب سال 1401 که بنا بر توضیح کارشناسان طوفان تورمی است، رخ داده. برای درک این آمار باید به وضعیت مصرف در کشورهایی دیگر نیز اشاره شود. به گزارش سازمان خواروبار و کشاوزی سازمان ملل متحد (فائو) سرانه مصرف گوشت قرمز سالانه هر فرد در غنا ۹، گینه ۵.۶، نیجریه ۵.۸، هندوستان ۵.۳، عراق ۸.۷، تانزانیا ۱۰ کیلوگرم، یمن با ۶.۱۴ و کره شمالی با ۸.۱۰ کیلوگرم است که نشان می‌دهد آمار مصرف گوشت قرمز در کره شمالی، تانزانیا و عراق و غنا از ایران بالاتر بوده و ایران در رده کشورهایی مانند یمن، نیجریه و گینه و هندوستان در زمینه مصرف گوشت قرمز قرار دارد. مصرف گوشت در حالی کاهشی بیش از صد در صد را در طول یک دهه تجربه کرده است که قیمت گوشت در همین دوره زمانی 12 برابر گران‌تر شده است. از این رو بسیاری از کارشناسان می‌گویند تداوم این روند می‌تواند به کاهش بیشتر مصرف گوشت قرمز منجر شود.

ارز ترجیحی که به گفته مقامات دولت سیزدهم به هدف اصابت نمی‌کرد از عرصه اقتصاد ایران پر کشید تا گوشت و سایر کالاهای پروتئینی به تبع آن با سفره مردم خداحافظی کنند

واردات در راه است

صدر دادرس، مدیرعامل اتحادیه دام سبک نیز موضوع کاهش مصرف را تایید کرده است. وی به خبرآنلاین گفته است: اگر گوشت گرم وارد بازار شود، به طور مسلم روی بازار اثر می‌گذارد؛ به‌خصوص این‌که اگر این توزیع در یک شبکه گسترده انجام شود و فقط در سازمان میادین این اتفاق نیفتد.

وی می‌افزاید: این گوشت اگر در فروشگاه‌های زنجیره‌ای و شبکه تعاونی‌های توزیعی و در یک سطح گسترده‌ای چه در تهران و چه در سایر استان‌ها و شهرستان‌ها عرضه شود، حتما ما می‌توانیم انتظار داشته باشیم روی کاهش قیمت‌ها اثر بگذارد. مدیرعامل اتحادیه مرکزی دام سبک در پاسخ به این پرسش که قیمت‌ها تا چه سطحی پایین می‌آید؟ عنوان می‌کند: اصلا نمی‌توانم در این باره اظهارنظر کنم؛ به لحاظ این‌که هم‌اکنون رفتار بازار غیرطبیعی است و بستگی دارد به این‌که دولت چه می‌خواهد کند.

صدردادرس متذکر می‌شود: هنوز هم یک عملیات اجرایی آن‌چنانی در بازار شروع نکردند و فعلا در حد وعده مسوولان است. انشاله این وعده‌ها تحقق پیدا کند و عملیات اجرایی‌اش شروع شود که در کاهش قیمت‌ها کمک کند.

وی در توضیح رفتار غیرطبیعی تصریح می‌کند: جهشی که در طول دو ماه و نیم گذشته در بازار گوشت شاهد هستیم، به این‌گونه بوده که قیمت گوشت از کیلویی ۱۸۰ هزار تومان به قیمت امروز رسیده است.

مدیرعامل اتحادیه مرکزی دام سبک ادامه می‌دهد: دولت همان زمانی که این قیمت‌ها بالا رفت و رفتار بازار غیرطبیعی شد، بلافاصله باید اقدامات عملی و کنترلی را اجرایی می‌کردند. این اتفاق تاکنون نیفتاده، اما الان گفته‌اند که داریم گوشت گرم می‌آوریم و امیدواریم زودتر عملیات اجرایی آن انجام شود تا یک نظمی به بازار بدهد.

صدردادرس می‌گوید: در حال حاضر قیمت گوشت در مناطق مختلف متفاوت است، اما به طور متوسط بیش از ۳۰۰ هزار تومان در بازار قیمت دارد.

گوشت ارزان می‌شود!

 حالا رئیس سازمان دامپزشکی وعده کاهش قیمت گوشت را داده است.

محمد آقامیری گفته است: با واردات گوشت طی هفته آینده قیمت گوشت به شدت کاهش پیدا خواهد کرد. رئیس سازمان دامپزشکی کشور بیان کرد: لذا به صورت دوستانه به دامدارانی که دام خود را به منظور افزایش قیمت و فروختن با سود بالاتر نگه داشته‌اند، توصیه می‌کنیم هر چه سریعتر دام خود را به بازار عرضه کنند زیرا در هفته آینده حدود ۱۰۰ تا ۱۵۰ هزار تومان کاهش قیمت گوشت را تجربه خواهیم کرد و وزارت جهاد کشاورزی پاسخگوی ضرر و زیان آن‌ها نخواهد بود. از سوی دیگر معاون بازرگانی داخلی شرکت پشتیبانی امور دام از توزیع گوشت منجمد به صورت کامیونی در سطح شهر تهران خبر داد.

معاون بازرگانی داخلی شرکت پشتیبانی امور دام از استقرار 20 دستگاه کامیون در سطح شهر تهران خبر داد که در حال افزایش است. وی درباره این توزیع در شهرستان‌ها گفت: سازمان پشتیبانی امور دام تابع تصمیمات ستاد تنظیم بازار است و در استان‌ها نیز تابع نظرات کارگروه استانی تنظیم بازار است. جعفری خاطرنشان کرد که این سازمان نمی‌تواند راسا به توزیع گوشت اقدام کند مگر این که مصوبه استانی به این شرکت تکلیف کند.

به نظر می‌رسد تلاش برای مهار قیمت گوشت قرمز نیز مانند مهار قیمت سایر کالاها ، حتی ارز، نتواند توفیق چندانی را به دست بیاورد. اقتصاد ایران سال‌های طولانی است درگیر تورم است اما دولت به جای اتخاذ سیاست مهار تورم، سیاست مهار قیمت کالا به کالا را در دستور کار قرار داده است.