مهر تایید بانک مرکزی بر دلار ۴۲ هزار تومانی

باران زرین قلم

بحران ارز تمامی ندارد حالا بانک مرکزی در حالی اعلام کرده است که قصد دارد وارد بازار شود که بیش از 90 درصد از تامین ارز کشور در اختیار دولت است و معلوم نیست چگونه بانک مرکزی با در دست داشتن چنین سهم بزرگی از تامین ارز تاکنون در بازار نبوده است.

 اقتصاد ایران سال‌هاست وابستگی بسیار بالایی به دلار دارد و پروژه دلارزدایی از اقتصاد ایران نه تنها پیروز نشده بلکه با شکستی سهمگین همراه بوده است.

 حتی تغییر رئیس‌ کل بانک مرکزی نیز نتوانسته است بازار ارز را به آرامشی، حتی نسبی برساند و این بی‌ثباتی به وضعیت عجیب ناشی از بی‌تصمیمی در عرصه مدیریت دولت سیزهم نیز برمی‌گردد. هر چند رئیس‌جمهور در جلسه دفاع از بودجه از وضعیت اقتصادی کشور ابراز رضایت کرد اما در شرایط فعلی، درست ساعاتی پس از اعلام رئیس‌کل بانک مرکزی در خصوص ورود به بازار ارز، قیمت دلار در صرافی‌های بانکی افزایشی نزدیک به سه هزار تومان را تجربه کرد و از محدوده 39 هزار و 300 تومان در روز دوشنبه هفته جاری به بیش از 42 هزار و 200 تومان در روز سه‌شنبه چهارم بهمن افزایش یافت. به نظر می‌رسد این افزایش با هدف نزدیک شدن به نرخ بازار آزاد صورت گرفته اما هنوز بر کسی روشن نیست چگونه همان نقاطی که مورد انتقاد مقامات است، با تایید آنها روبرو می‌شود.

به هر روی قیمت دلار در بازار آزاد دیروز 42 هزار و 500 تومان بود و فاصله‌ای بسیار اندک با نرخ توافقی ارز داشت.   در عین حال دلار توافقی از معاملات بازار متشکل ارزی حذف شده و صراف‌ها می‌گویند هنوز بخشنامه‌ای از بانک مرکزی نیامده و‌ نمی‌دانیم ارز را با چه نرخی به مردم بفروشیم!

ما وارد بازار می‌شویم

رئیس‌کل بانک مرکزی ساعاتی پس از حضور در صدا و سیما و توضیح درباره وضعیت ارزی در شبکه اجتماعی فیلتر شده توییتر نوشت: از امروز، بانک مرکزی و صرافی‌ها اقدامات مشترکی در احیای ثبات اقتصادی در کشور انجام می‌دهند. بانک مرکزی زین پس به بازار آزاد ورود خواهد کرد و نرخ‌ساز خواهد بود.

محمدرضا فرزین افزود: درصدد ایجاد ثبات در بازار ارز هستیم و برهمین اساس نیز مذاکرات سازنده‌ای را با شرکای تجاری انجام داده‌ایم، با قطر، عراق، چین و دبی مذاکرات سازنده‌ای را انجام دادیم که نتایج خوبی را هم داشت.

وی گفت: ۲۰ روز پیش (در ابتدای ورود بنده به بانک مرکزی) نرخ ارز ۴ هزار تومان ریزش داشت که نشان داد اگر بانک مرکزی بخواهد می‌تواند دخالت مناسبی انجام دهد.

فرزین تاکید کرده است:‌ ذخایر ارزی کشور بیش از ۲۰ میلیارد دلار افزایش یافته و در خارج از کشور در دسترس ما قرار دارد پس هیچ مشکلی در تامین ارز نداریم. ضمن اینکه مقایسه تخصیص ارز در سامانه نیما با سال گذشته واقعیت ها را نشان می‌دهد.

به گفته رئیس‌کل بانک مرکزی، مشکلی در اسکناس وجود ندارد و از ابتدای سال تاکنون ۲ میلیارد دلار با قیمت‌های حدود ۳۹ هزارتومان عرضه شده است.

وزیر امور اقتصادی و دارایی نیز پیش از این اعلام کرد که قیمت واقعی ارز 30 ‌هزار تومان است این در حالی است که قیمت دلار در سامانه نیما از سوی فرزین برابر با 28 هزار و 500 تومان است و معلوم نیست چرا نرخ محاسباتی فرزین، رئیس کل بانک مرکزی فاصله‌ای 1500 تومانی با نرخ اعلامی وزیر امور اقتصادی و دارایی دارد.

احسان خاندوزی در این زمینه گفته است: چیزی که در واقعیت اقتصاد ایران پشتیبانی می‌شود نرخی است که در دو بازار نیما و متشکل حدود ۳۰ هزار تومان معامله می‌شود. یک انتظارات روانی وجود دارد که رسانه‌ها باید کمک کنند جامعه اعتماد کند که کالا بر اساس کدام نرخ وارد شده است.

دیروز ساعاتی پس از اعلام رئیس‌کل بانک مرکزی در خصوص ورود به بازار ارز، قیمت دلار در صرافی‌های بانکی افزایشی نزدیک به سه هزار تومان را تجربه کرد و به بیش از 42 هزار و 200 تومان افزایش یافت

وی ادامه داد: اقتصاددانان واقعیتی که در اقتصاد ایران می‌گذرد و پشتیبانی می‌کند را می دانند نرخی که شاید سهم آن بالای ۸۵درصد باشد چه نرخی است و آن نرخی که در بازار القا می‌شود و بعضی از کالاهای قاچاق با آن نرخ وارد می‌شود و نرخی نیست که بگوییم واقعیت ندارد، زیرا خروج سرمایه از کشور با آن صورت می‌گیرد.

رفت و برگشت نرخ یورو

ماجرای قیمت دلار البته همه داستان نبود. بازار متشکل ارزی در روزهای گذشته همواره محلی برای اعلام نرخ توافقی بود اما با این حال دیروز با چالشی عجیب روبرو شد. اول اینکه سامانه برخط این بازار مدتی است که به متقاضیان ارز نوبت نمی‌دهد و در پاسخ به درخواست‌ها اعلام می‌کند در تاریخ اعلامی صرافی با ظرفیت فعال وجود ندارد.

از سوی دیگر قیمت توافقی یورو نیز از میانه روز حذف شد و همین امر سبب شد حساسیت فعالان بازار و خریداران و فروشندگان به این موضوع بالا برود و این گزینه مطرح شود که چرا در روزی که اعلام شد متقاضیان می‌توانند تا پنج هزار یورو بگیرند، قیمت توافقی یورو از سوی بازار متشکل ارزی اعلام نشده است.

در روز یکشنبه نیز برخلاف برخی انتظارات، سپاه پاسداران در لیست تحریم‌های اتحادیه اروپا قرار نگرفت همین موضوع نیز از نگاه برخی فعالان می‌تواند زمینه‌ساز ادامه افت قیمت دلار شود. عده‌ای از معامله‌گران دلار می‌گفتند ظاهرا طرح اعلام سپاه در لیست سازمان‌های تروریستی فعلا منتفی شده است.

سامانه برخط بازار متشکل ارزی مدتی است که به متقاضیان ارز نوبت نمی‌دهد و در پاسخ به درخواست‌ها اعلام می‌کند در تاریخ اعلامی صرافی با ظرفیت فعال وجود ندارد

البته اتفاق دیگری رخ داد. اینکه روز دوشنبه اتحادیه اروپا  ۱۸ فرد و ۱۹ نهاد ایرانی را در فهرست تحریم‌های خود قرار داد. برخی از معامله‌گران با اشاره به موج جدید تحریم‌های آمریکا باور دارند که این احتمال وجود دارد که دست بازیگران افزایشی در بازار امروز بالا برود و نرخ دلار  در روزهای آتی به یک تعادل قیمتی خواهد رسید.

تکرار سیاست‌های تکراری

میثم رادپور، کارشناس اقتصادی با اشاره به سیاست‌های تکراری دولت در بحران‌های ارزی به تجارت‌نیوز نوشت: «هر بار قیمت ارز بالا می‌رود، در مرحله اول، دولت موضع مخالفت می‌گیرد و با این ادعا که روند را کاهشی می‌کنیم به بازار واکنش نشان می‌دهد.در مرحله بعد موضع تلاش برای کاهش قیمت می‌گیرد، بعد وارد عمل می‌شوند و اولین کاری که می‌کنند فروش طلا است.»

او با تاکید بر اینکه این چهارمین‌بار است که بانک مرکزی در مواجهه با بحران‌های ارزی طلا می‌فروشد خاطرنشان کرد: «وقتی اینقدر در عملکردها شباهت وجود دارد، در نتایج هم به همین میزان شباهت وجود دارد بنابراین فقط کافی است بدانیم در دوره‌های قبلی چه اتفاقی افتاده است. ما از روند‌های گذشته به این نتیجه می‌رسیم که روند فعلی چگونه می‌شود.»

به نظر می‌رسد ماجرای ارز به سادگی جمع نمی‌شود و آنچه رخ می‌دهد تثبیت دلار در محدوده بالاتر از 40 هزار تومان است. رقمی که فقر بیشتر برای مردم و رانت بیشتر برای دریافت‌کنندگان ارز 28.500 تومانی را دربرخواهد داشت.