تکلیف وزارت صمت با خودش مشخص نیست

باران زرین قلم

 دومین ماه پاییز در حالی به پایان می‌رسد که هنوز خبری از خودروهای وارداتی نیست اما در همین بی‌خبری، اخبار مرتبط با خودروهای وارداتی هر روز پرشمارتر از روز قبل از راه می‌رسند.

 سخنگوی وزارت صمت حال اعلام کرده است واردات خودرو از فرانسه مشمول ممنوعیت و تحریم است. بسیاری از اهل فن پیش از این اعلام رسمی پیش‌بینی کرده بودند که سپردن اختیار ورود خودرو به خودروساز می‌تواند زمینه را برای واردات گران‌قیمت و غیررقابتی به بازار ایران مهیا کند و حالا شایعاتی که درخصوص افزایش احتمال واردات خودرو از چین و کره به گوش می‌رسد، می‌رود تا رنگ واقعیت به خود بگیرد.

ابهام بیشتر ماجرا اما به موضع دوگانه ایران در قبال کره جنوبی و فرانسه برمی‌گردد. در حالی که کره جنوبی در اقدامی غیردوستانه، در مذاکرات سه سال اخیر به رغم تمام قول‌ها پول بلوکه شده ایران را آزاد نکرده است، مجاز به فروش خودرو به ایران شده است.

پیش از این سخنگوی وزارت صمت، امید قالیباف اعلام کرده بود: واردات خودرو از میان خودروهایی با برند کره‌ای، ژاپنی و اروپایی انجام می‌پذیرد و خودروهایی مانند هیوندای اکسنت، هیوندای i۱۰، میتسوبیشی میراژ، چانگان CS۳۵، ام جی ۳ و ام جی ۶، سیتروئن C۳ و محصولی از شرکت فولکس واگن (سئات) در لیست مدل خودروهایی است که قرار است به کشور وارد شود که این خودروها در محدوده قیمت حدود ۱۰ هزار یورو قرار دارند.

به این ترتیب روشن است تصمیم اخیر در تضاد با تصمیماتی است که ابتدای همین ماه برای ورود خودروهای کمتر از 10 هزار دلار اتخاذ شده بود.

به این ترتیب به نظر می‌رسد واردات خودروها صرفاً بر خودروهای «ژاپنی، کره‌ای، چینی و اروپایی غیر فرانسوی» متمرکز  است.

چرا واردات خودروهای فرانسوی ممنوع شد؟

موضع رسمی وزارت صمت  درمورد تحریم واردات خودروهای فرانسوی از طریق سخنگوی وزارتخانه اعلام شد: تا پیش از تحریم‌های ظالمانه آمریکایی، فرانسوی‌ها با سایپا از طریق شرکت پارس‌خودرو و با ایران‌خودرو از طریق شرکت «ایکاپ» پروژه‌های مشترک تعریف کرده بودند، اما در میانه راه خودروسازان ایرانی را تنها گذاشتند و از این طریق خسارت‌های زیادی به صنعت خودروی کشورمان وارد کردند.

قالیباف تصریح‌کرد: تا زمانی که خودروسازان فرانسوی این خسارت‌ها را جبران نکنند، هیچ سهمی در بازار بزرگ خودروی کشورمان نخواهند داشت و واردات هرگونه خودرو از این کشور ممنوع خواهد بود. این ممنوعیت شامل کشوری نظیر کره ‌جنوبی یا ژاپن و دیگر کشورها نخواهد شد، چون پروژه‌های مشترکی با صنعتگران ایرانی تعریف نکرده بودند.

 این ضد و نقیض گویی خود عاملی است که سبب شده اقتصاد ایران در وضعیت تازه‌ای قرار گیرد. وضعیتی که در آن بسیاری از واردکنندگان حرفه‌‌‌ای ورود خودرو را غیرممکن می‌دانند.

مهدی دادفر، دبیر انجمن واردکنندگان خودرو در این خصوص گفته است: آقای قالیباف ورود خودروهای فرانسوی حتی با اطلاع از اقدامات این شرکت ها پس از تحریم را بلامانع اعلام کرده بود و پس از آن عنوان شد که ورود خودروهای فرانسوی به همان دلایل ممنوع است. این موضوع نشان می دهد که وزارت صمت هم اطلاعی از روند واردات ندارد و به اصطلاح تکلیفش با خودش مشخص نیست.

وی در گفت و گو با اقتصادآنلاین مشکل عمده واردات خودرو را آئین نامه اجرایی عنوان کرد و گفت: زمانی که شما بانک مرکزی که حتی در تامین ارز برخی کالاهای اساسی با مشکل روبرو است را به عنوان منبع تامین ارز برای واردات خودرو معرفی می کنید چگونه انتظار تامین منابع مورد نیاز را دارید؟

دادفر در ادامه گفت: در بند دیگر آئین‌نامه واردات خودرو اعلام شده که باید انتقال تکنولوژی صورت بگیرد. حتی در بهترین شرایط یعنی رفع همه تحریم‌ها، هیچ شرکتی برای ۱۰ تا ۲۰ هزار دستگاه خودرو قرارداد انتقال تکنولوژی امضا نمی‌کند. موضوع انتقال تکنولوژی در کنار محدودیت تامین منابع ارزی و اصرار وزارت صمت بر آن بیشتر شبیه به جوک است.

این اولین اعلام رسمی ایران درخصوص ممنوعیت واردات خودروهای فرانسوی به ایران است .

 پیش از این حتی در زمان اجرای برجام، با وجود سابقه بدعهدی، ایران بار دیگر همکاری با خودروسازان فرانسوی را در دستور کار قرار داد اما به نظر می‌رسد این بار قصد دارد ماجرا را از زاویه‌ای دیگر پیش ببرد.

دبیر انجمن واردکنندگان خودرو: آقای قالیباف ورود خودروهای فرانسوی حتی با اطلاع از اقدامات این شرکت‌ها پس از تحریم را بلامانع اعلام کرده بود و پس از آن عنوان شد که ورود خودروهای فرانسوی به همان دلایل ممنوع است. این موضوع نشان می دهد که وزارت صمت هم اطلاعی از روند واردات ندارد و به اصطلاح تکلیفش با خودش مشخص نیست

فرانسوی‌ها آمدنی نیستند؟

محمدرضا نجفی‌منش، عضو هیات مدیره اتاق مشترک ایران و فرانسه در گفت‌وگو با خبرآنلاین درباره ابعاد این تحریم از سوی ایران گفت: این اظهارنظری که آقای قالیباف داشتند، فقط مربوط به واردات است.

وی توضیح داد: طبق صحبتی که من داشته‌ام، متوجه شدم که این تصمیم فقط مربوط به خودروهای وارداتی فرانسوی است و در صورتی که خودروسازان فرانسوی تمایل به تولید خودرو در ایران داشته باشند، مشکلی وجود ندارد.

وی با بیان این‌که این سیاستی است که دولت و وزارت صنعت داشته است، تصریح می‌کند: این تصمیم از طریق وزارت صنعت اعلام شده است.

مهدی میرعمادی، رییس اتاق بازرگانی ایران و فرانسه نیز در گفت‌وگو با خبرآنلاین گفت: قبلا پژو، سیتروئن و رنو در ایران سرمایه‌گذاری داشتند و اگر برجام امضا شود، دوباره می‌توانند به کار خود ادامه دهند.

 ابهام عجیب در رفتار با کره جنوبی و فرانسه

 آنچه ناظران را بیش از پیش متعجب می‌کند موضع ایران در قبال فرانسه در خصوص اعلام منع ورود خودروی فرانسوی به ایران از یک سو و مجاز بودن واردات خودروهای کره‌ای به ایران از سوی دیگر است .

 ایران حداقل سه سال است که در حال مذاکره با کره جنوبی برای آزادسازی هفت میلیارد دلار ارز بلوکه شده‌اش در این کشور است. آنچه وضعیت کنونی را مبهم می‌کند این است که پیش از این ایران واردات لوازم خانگی از کره جنوبی را در حالی ممنوع اعلام کرد که واردات این اقلام به کشور به طور کلی ممنوع بود اما حالا در شرایطی که واردات خودرو به کشور قرار است اجرایی شود، خودروهای کره‌ای امکان ورود به ایران را دارند.

به نظر می‌رسد وزارت صمت تمام تلاش خود را برای اجرایی کردن برنامه ورود خودرو به کار خواهد بست اما نکته اینجاست که اما و اگرها همچنان ادامه دارد و بنا بر اعلام دبیر انجمن واردکنندگان، ورود خودرو حداقل با آیین‌نامه فعلی امکان‌پذیر نیست و اگر این اتفاق بیافتد نیز واردات در حقیقت فراتر از قانون رخ داده است.