مهرنوش حیدری

 

 دبیر انجمن صنفی کسب و کارهای اینترنتی معتقد است در شرایط فعلی، مهاجرت متخصصان حوزه تکنولوژی اصلا عجیب نیست.

مدتی است اخبار نگران‌کننده‌ای در خصوص افزایش تمایل به مهاجرت از ایران در میان کارشناسان و متخصصان حوزه‌ی آی‌تی به گوش می‌رسد.

دبیر انجمن صنفی کسب و کارهای اینترنتی درباره اخبار نگران‌کننده از خروج متخصصان حوزه آی‌تی و تکنولوژی‌های روز دنیا به «توسعه ایرانی» گفت: با توجه به بازار کار بهتری که برای متخصصان این حوزه در خارج از ایران وجود دارد، طبیعی است که آنها تمایل به همکاری با شرکت‌های خارجی را داشته باشند.

عادل طالبی اظهار کرد: اکنون بسیاری از متخصصان برنامه‌نویسی ایرانی به صورت دورکار، پروژه‌هایی را برای خارج از ایران انجام می‌دهند زیرا دستمزد انجام یک کار بسیار بسیار ساده در حوزه برنامه‌نویسی حداقل برابر با یک تا سه هزار دلار است.

وی تصریح کرد: موج مهاجرت در این بخش قابل مشاهده است و بنده به مسئولان پیشنهاد داده‌ام کسانی که ادعا می‌کنند با خروج متخصصان اتفاق عجیب و غریبی رخ نمی‌دهد، کافی است آمارهای خروج افراد از ایران و تعداد آمارهای ورودی را در 10 سال اخیر محاسبه و منتشر کنند؛ با این کار مشخص می‌شود چه تعداد از افراد کشور رفته‌اند و بازنگشته‌اند و این آمارها نشان می‌دهد عمق فاجعه چقدر است و سالانه چند هزار نفر از ایران مهاجرت کرده‌اند.

وی عنوان کرد: نکته مهم این است کسانی که از ایران می‌روند یا پول دارند و یا متخصص هستند؛ زیرا بدون پول و یا سواد و تخصص نمی‌توان مهاجرت کرد بنابراین صدها هزار نفری که در این چند سال اخیر از ایران رفته‌اند، دارای یکی از این دو ویژگی بوده‌اند.

طالبی تصریح کرد: عملا پس از اتفاقات رخ داده در آبان سال 1398؛ تمایل به مهاجرت به اصرار به مهاجرت تبدیل شده و با طرح صیانتی که از سال گذشته مطرح شد این مساله سرعت گرفته است و اکنون این روند در حال لطمه زدن به کسب و کارهای اینترنتی است به طوری‌که در منابع انسانی در حوزه آی‌تی به شدت با مشکل مواجه هستیم. متخصصانی که در این کشور پرورش یافته بودند؛ به سرعت از بازار کار خداحافظی کرده‌اند و یا به صورت دورکار از داخل کشور برای شرکت‌های خارجی کار می‌کنند.

 

دولت سیزدهم بی‌تفاوت است

وی در پاسخ به این پرسش که آیا دولت سیزدهم نسبت به هشدارها درباره سیر تصاعدی خروج متخصصان از کشور واکنش نشان داده یا خیر؛ توضیح داد: خیر؛ دولت سیزدهم نسبت به این مساله کاملا بی‌تفاوت است و حتی اقداماتی انجام داده‌اند که به سرعت خروج متخصصان را تسریع کرده است. برای نمونه مطرح شدن طرح صیانت یا مشکلاتی که برای اینترنت ایجاد شده نشان می‌دهد که موضوع ماجرت‌ها اصلا برای دولتمردان مهم نیست. متاسفانه شاهد افزایش جو ناامیدی در کشور هستیم و این مساله باعث تشدید مهاجرت می‌شود و به نظر می‌رسد مسئولان نه تنها به این مساله فکر نکرده‌اند بلکه با اقدامات خود به این موضوع حتی دامن می‌زنند.

دبیر انجمن صنفی کسب و کارهای اینترنتی درباره احتمال بروز مشکل برای آموزش دادن نسل جدید نوجوان و جوان کشور در سایه خروج متخصصان حوزه آی‌تی اظهار کرد: ماجرا در این زمینه کمی متفاوت است زیرا با وجود اینترنت و همچنین پس از شیوع کرونا؛ نحوه آموزش بسیار تغییر کرده و نسل جوان و نوجوان خود را با آموزش‌های مجازی همسو ساخته است و نسل جدید به سرعت خود را با روش‌های جدید یادگیری وفق می‌دهد. البته نمی‌توان مدعی شد که در زمینه یادگیری افراد دچار مشکل نخواهند شد اما به هر حال وجود متخصصان بسیار مهم است اما امکانات دنیای مجازی به جوانان و نوجوانان در یادگیری بهتر آموزش‌ها، کمک و این خلا را جبران می‌کند.

وی تصریح کرد: البته باید گفت میل به مهاجرت در میان دهه هشتادی‌ها هم در سطح بالایی قرار دارد، زمانی که در دهه 80 شمسی کار می‌کردیم مواردی مانند؛ می‌مانیم، می‌سازیم، عرق به وطن و ملیت به شکل جدی مهم بود اما متاسفانه اکنون این‌گونه مسائل و اولویت‌ها در بین متولدین دهه 80 در حد زیادی کمرنگ شده که بسیار خطرناک است.

طالبی اضافه کرد: عملکردها به گونه‌ای بوده که جوانان امیدی به این کشور ندارند.

 

نمی‌شود توصیه‌ای کرد

وی در پاسخ به این پرسش که آیا در آینده و در حوزه آی‌تی ناچار به دعوت و استفاده از متخصصان خارجی خواهیم شد؛ بیان کرد: نمی‌توانیم متخصص خارجی داشته باشیم زیرا هزینه‌ها آنچنان افزایش می‌یابد که قادر به تامین آن نخواهیم بود و این شرایط موجب عقب‌ماندن ما می‌شود. در حوزه آی‌تی با مرگ و زندگی مواجه نیستیم بلکه قرار است حوزه استارتا‌پ‌ها و اپلیکیشن‌ها توسعه یابد و کسب و کارها را رشد دهد و ... اما متاسفانه قادر به پرداخت هزینه‌ها در سطح بین‌الملل نیستیم و هم ‌اکنون نیز نمی‌توانیم با خارج از ایران کار کرده و پول انتقال دهیم؛ در حوزه آی‌تی لازم نیست متخصص وارد کنیم بلکه به صورت دورکاری نیز می‌توان این کار را انجام داد و نیاز را برطرف کرد البته اگر قادر به پرداخت هزینه‌ها باشیم.

وی خطاب به دولت گفت: کسی که خواب است را می‌توان بیدار کرد اما کسی که خود را به خواب زده نمی‌توان بیدار کرد؛ بنابراین نمی‌توان به دولت در این شرایط توصیه‌ای کرد. در این دولت شاهد آمارهای متناقض و نادرست هستیم و این موارد در گزارش‌ها و سخنان وزیر ارتباطات قابل مشاهده است؛ نباید فراموش کرد که همه ما با قطعی‌ها و اختلالات گسترده مواجه هستیم اما وزیر مدعی بهتر شدن اوضاع اینترنت است.

طالبی درمورد مشکلات کسب و کارهای اینترنتی با وجود مشکلات فراوان اینترنت در ایران و آینده این مشاغل توضیح داد: اختلال موجب عدم اطمینان و اعتماد می‌شود و کسب و کارها نیز با احتیاط بیشتری به این سمت حرکت می‌کنند؛‌ اکنون از ترکیه در این زمینه حداقل 2 برابر عقب‌تر هستیم و آخرین آمار از میزان خرده‌فروشی در ترکیه حدود 9 درصد است و برای ما نزدیک 3.8 درصد. این آمار در کشورهای حاشیه خلیج فارس به 12 درصد هم می‌رسد. وی خاطرنشان کرد: با چنین اتفاقاتی، عملا میل به سرمایه‌گذاری در حوزه آی‌تی کاهش می‌یابد و در بلند مدت این عقب‌ماندگی ادامه پیدا می‌کند در حالی که در این حوزه باید به سرعت رشد کرده و حداقل حجم تجارت الکترونیک در کشور را  2 تا 3 برابر میزان فعلی کنیم تا به مقیاس‌های جهانی برسیم اما با این شرایط دستیابی به چنین هدفی ممکن نیست و انگیزه‌ای برای سرمایه‌گذار باقی نمی‌ماند زیرا مشکلات فراوان اینترنتی شرایط را برای انجام این نوع کسب و کارها بسیار سخت کرده است و در نهایت منجر به ناامیدی افراد و بازگشت به شیوه‌های سنتی تجارت می‌شود.

دبیر انجمن صنفی کسب و کارهای اینترنتی در پاسخ به این پرسش که اگر تمام شرایط مطلوب فراهم شود، چقدر زمان نیاز داریم تا به استانداردهای بین‌المللی سایر کشورها دست یابیم، گفت: 2 بار این تجربه درست و خوب را داشتیم یک‌بار در دولت هفتم و هشتم بود که دولت در حوزه فناوری اطلاعات سرمایه‌‌گذاری کرد و ما در منطقه به رتبه نخست دست یافتیم و به شدت از مرزهای منطقه نیز عبور کردیم؛ ‌بار دوم هم در دولت روحانی و زمان وزارت جهرمی بود که ظرف مدت زمان 4 سال شاهد افزایش‌های واقعی و ملموس بودیم بنابراین اگر قصد واقعی وجود داشته باشد، در مدت زمان 3-4 سال می‌توان این کار را انجام داد اما اکنون شاهد قصد محدود کردن اینترنت و فعالیت‌های مجازی هستیم و برای کاهش سرعت اینترنت برنامه‌ریزی می‌کنند در حالی‌که چنین دیدگاه‌هایی باید حذف شود.

 

 

سوتیتر

عادل طالبی در گفت‌وگو با «توسعه ایرانی»: اکنون روند مهاجرت متخصصان آ‌ی‌تی در حال لطمه زدن به کسب و کارهای اینترنتی است به طوری‌که در منابع انسانی در این حوزه به شدت با مشکل مواجه هستیم. متخصصانی که در این کشور پرورش یافته بودند؛ به سرعت از بازار کار خداحافظی کرده‌اند و یا به صورت دورکار از داخل کشور برای شرکت‌های خارجی کار می‌کنند