نقد عضو جامعه حسابداران ایران به سیاست‌های مالیاتی:
مالیات خانه و خودرو لوکس، درآمدزایی از تورم است
مهرنوش حیدری
عضو جامعه حسابداران خبره ایران معتقد است: در ایران اجرای سیاست‌های مالیاتی جدید و افزایش درآمدهای مالیاتی باید با توجه به مساله تورم صورت بگیرد، زیرا در کشورهایی که سهم مالیات از اقتصاد بسیار بالاست، نیز تورم 40 درصدی وجود ندارد.
غلامحسین دوانی با اشاره به اینکه تورم خود مالیات پنهان تلقی می‌شود، در گفت‌وگو با «توسعه ایرانی» تصریح کرد: اقتصاددانان معتقدند تورم یعنی سرقت محترمانه جیب ملت توسط دولت چراکه دولت پول چاپ می‌کند و این مساله مربوط به همه دولت‌های دنیاست و فقط شامل دولت ایران نمی‌شود.
نمی‌توانید از تورم مالیات بگیرید
عضو جامعه حسابداران خبره ایران درباره خبر اختصاص یک کد اختصاصی برای همه اشخاص حقیقی و حقوقی از سوی رئیس کل سازمان امور مالیاتی و همچنین اخذ مالیات از خانه‌های خالی، خودروهای لوکس و ... و تعریف پایه‌های متعدد و اینکه آیا می‌تواند منجر به اجرای کامل قانون شود یا خیر؛ گفت: شما نمی‌توانید از تورم هم مالیات بگیرید و این تزی که اکنون در ایران راه افتاده، صحیح نیست و از سوی هر کسی تئوریزه و پشتیبانی شود در اصل خیانت به مردم است، زیرا فردی خودرویی را 200 میلیون تومان خریده و اکنون شده یک یا 2 میلیارد و می‌خواهند از وی مالیات خودروی لوکس بگیرند؛ حال آنکه در اصل اتفاقی رخ نداده و حتی آن فرد قادر نیست هزینه‌های اساسی و خرج تعمیرات این خودرو را بپردازد یا اگر خانه‌ای 10 میلیارد تومان شده است مالک توانایی پرداخت هزینه لوله‌کشی و تعمیرات را ندارد و چرا قرار است از این فرد مالیات خانه لوکس اخذ شود؟
وی اضافه کرد: نمی‌توانید در کشوری که شیوه اداره امور عشیره‌ای و فامیلی است؛ بهترین سیستم‌های مالیاتی که در دنیا اجرایی می‌شود را پیاده‌سازی کنید، آن‌طرف هم باید دید که بهترین سیستم‌های مالیاتی که در اروپای شمالی اجرایی می‌شود در قبال دریافت مالیات چه خدماتی را به شهروندان ارایه می‌دهند؛ آیا این خدمات در ایران نیز ارایه می‌شود؟
قانونی متعلق به 56 سال پیش
این کارشناس اقتصادی درباره پایه‌ها و سرفصل‌های نظام مالیاتی ایران گفت: نظام مالیاتی ایران مبتنی بر نظام مالیاتی سال 1345 بوده که در این سال‌ها طی 3 اصلاحیه قانون نظام مالیاتی برخی موارد آن حذف شده است. برای مثال پیش از انقلاب در بخش کشاورزی هم مشمول مالیات بوده و متاسفانه پس از انقلاب این بخش حذف شده است؛ یا بخش مالیات بر دارایی در اصلاحیه سال 1366 بود، اما در اصلاحیه سال 1371 حذف شد.
دوانی ادامه داد: پایه‌های مالیاتی ایران شامل مالیات بر درآمد، مالیات بر دارایی که فقط شامل حق تمبر است و مالیات ارث است که در مالیات بر دارایی سنجیده می‌شود؛ اما در لایحه جدید قانون مالیات‌ها که در اردیبهشت 1401 به تصویب مجلس رسید، پایه‌های مالیاتی گسترس یافته و مالیات بر ثروت و دارایی در انواع و اقسام آن تعریف شده و مجموع مالیات بر مجموع درآمد تعریف شده که در ماده 129 قانون سال 1345 بود و در اصلاحیه سال 1380 حذف شده بود دوباره به جای خود بازگشت؛ بنابراین تغییرات اساسی قانون مالیات در سال‌های اخیر شامل این موارد می‌شود.
چرا درآمدهای مالیاتی بالا رفت؟
وی در پاسخ به این پرسش که آیا در دوران رکود و بحران اقتصادی افزایش درآمدهای مالیاتی روند مثبتی را طی می‌کند یا خیر؛ توضیح داد: افزایش درآمدهای مالیاتی در ایران ناشی از دو مورد است؛ اگر ناشی از این باشد که مودیان بیشتری در تور مالیاتی قرار گرفته و تعداد آنها زیادتر شده باشد، افزایش درآمدهای مالیاتی می‌تواند منطقی باشد اما اگر قرار باشد از همان کسانی که تاکنون مالیات گرفته می‌شده، اکنون مالیات اخذ شود با توجه به رکود مالیاتی مساله افزایش درآمدهای مالیاتی منطق خاصی ندارد. واقعیت این است که در هر دو مورد ما نمی‌توانیم نظر قطعی بدهیم زیرا در کشور هیچ‌کس نمی‌داند ظرفیت و حجم فرار مالیاتی کشور چقدر است، هرکس یک عدد را ذکر می‌کند و اعدادی مانند 20 یا 40 و حتی 60 درصد تولید ناخالص ملی و یا عدد 100 هزار میلیارد است و به دلیل اینکه آمار متقن و قابل اتکایی وجود ندارد و کسی نیز به آمارهای دولتی اعتماد نمی‌کند، واقعا نمی‌دانیم حجم فرار مالیاتی چقدر بوده و چه میزان از آن اخذ شده است.
غلامحسین دوانی در گفت‌وگو با «توسعه ایرانی»: دولت نباید از تورم هم مالیات بگیرد. این تز که اکنون در ایران راه افتاده، از سوی هر کسی تئوریزه و پشتیبانی شود خیانت به مردم است، زیرا می‌خواهند از فردی که خودرویی را 200 میلیون تومان خریده و اکنون شده یک یا 2 میلیارد، مالیات خودروی لوکس بگیرند؛ حال آنکه آن فرد قادر نیست هزینه‌های اساسی این خودرو را بپردازد
وی اضافه کرد: دستگاه مالیاتی معتقد است که تور مالیاتی‌اش گسترده‌تر شده و مودیانی به طرح مالیاتی اضافه شده‌اند که قبلا نبوده‌اند. برای نمونه امسال ادعا شد که حدود 1.5 تا 2 میلیون مودی مشاغل ثبت‌نام کرده‌اند که در سال‌های قبل ثبت‌نام نکرده بودند که به نظر می‌رسد بخشی از این ادعا درست باشد و البته باید توجه داشت که 80درصد مالیات را 20 درصد مودیان پرداخت می‌کنند و 90درصد این 20درصد را شرکت‌های بورسی تشکیل می‌دهند؛ مشکل اصلی این است که برخی نهادهای انقلاب اسلامی از پرداخت مالیات معاف هستند و باید تکلیف این نهادها روشن شود.
وی درباره گلایه کارمندان، کارگران و کسانی که به اصطلاح حداقل‌بگیر یا با درآمدهای پایین و متوسط هستند در حالی که بسیاری از دانه‌درشت‌های دهک‌های بالای جامعه فرارمالیاتی دارند؛ اظهار کرد: تا حقوق 5 میلیون و 800 هزار تومان از پرداخت مالیات معاف هستند اما این عدد در برابر هزینه‌های امروز زندگی یعنی هیچ؛ این حقوق با دلار 30هزار تومانی حدود 200 دلار می‌شود که بسیار ناچیز است
دوانی عنوان کرد: مالیات رابطه دولت و ملت در تعریف واژگان جدید دولت است. در دنیای مدرن به نام رابطه دولت و مردم بر مالیات است و یعنی حکمرانی مالیاتی بخشی از حکمرانی خوب است و به اصطلاح رابطه «بده- بستان» است و ما پول می‌دهیم و دولت می‌گیرد و دولت در قبال پولی که می‌گیرد باید کاری انجام دهد؛ اما آیا دولت در ایران این کار را انجام داده است؟ بنده معتقدم خیر نه‌تنها این کار را انجام نداده است بلکه وضع مردم را نیز بدتر کرده است. دلیل وضع بد مردم فقط تحریم‌ها نبوده است بلکه سیاست‌های نادرست اقتصادی، اکنون بخش‌هایی که غارت‌گریز بودند را درگیر کرده و گزارش‌های اخیر نشان می‌دهد که منافع مردم بازیچه دست یک عده است و باید این عده را پیدا کرد.
دیدگاه تان را بنویسید