فقر فراگیر با یارانه ۴۰۰ هزارتومانی برطرف نمی‌شود

مهرنوش حیدری

 در روزهای اخیر شرایطی که براساس آن افراد مشمول دریافت کمک حمایت معیشتی نمی‌شوند در دنیای مجازی و گروه‌ها و کانال‌های مختلف دست به دست می‌شود.

در اطلاعیه‌ای که سازمان هدفمندسازی یارانه‌ها منتشر کرد شرایط کسانی که مشمول دریافت یارانه نمی‌شوند ذکر شده است.

بر اساس اطلاعیه سامانه طرح کمک حمایت معیشتی، خانوارهایی که حداقل یکی از شرایط زیر را داشته باشند، مشمول کمک حمایت معیشتی نمی‌شوند به طور مثال خانوارهایی که اعضای آنها دارای «واحد مسکونی»، «شغل» و «خودرو» به طور همزمان یا آنهایی که دارای «دو واحد ملکی» هستند. علاوه بر این خانوارهایی که بیش از 3 سفر خارجی غیرزیارتی هوایی (در چهار سال اخیر) داشته‌اند و آن سری افرادی که دارای خودرو سواری به ارزش بیش از300  میلیون تومان یا خودرو عمومی به ارزش بیش از 400 میلیون تومان باشند. همچنین کارفرمایانی که بیش از 3 بیمهپرداز داشته باشند و خانوارهایی که ارزش ملک آنها در تهران و کلانشهرها یک میلیارد و 200 میلیون تومان و در سایر شهرها 900 میلیون تومان است.

علاوه بر این گیرندگان تسهیلات بانکی به مبلغ جمعاً بیش از 300  میلیون تومان که در حال بازپرداخت اقساط باشند شامل این نوع یارانه نمی‌شوند و اما مهمتر از همه اینکه خانوارهایی که مجموع درآمد ماهانه آنها با توجه به تعداد اعضای خانوار بیشتر از مبالغ زیر باشد؛ به طور مثال یک نفره 4 میلیون تومان، 2 نفره، 5 میلیون تومان، 3 نفره، 6 میلیون تومان، 4 نفره، 7 میلیون تومان، 5 نفره و بیشتر 8 میلیون تومان.

مرتضی افقه در گفت‌وگو با «توسعه ایرانی»: مدت‌های طولانی است که بسیاری از افراد طبقه متوسط جامعه به زیر خط فقر سقوط کرده‌اند و با این اتفاقاتی که در حال رخ دادن است، اگر موضوع برجام حل نشود شاهد بروز مشکلات فراوان برای اقشار ضعیف و متوسط جامعه خواهیم بود

دولت پول کافی برای حمایت از تمام اقشار جامعه ندارد

مرتضی افقه، اقتصاددان و عضو هیات علمی دانشگاه چمران اهواز درباره این موضوع به «توسعه ایرانی» گفت: بنده فکر می‌کنم کسانی که این محدودیت‌ها و شرایط را تعیین کرده‌اند یا در فضای کشور حضور ندارند و یا حضور داشته اما از شرایط بی‌اطلاع هستند و یا به دلیل اینکه دولت پول کافی برای تامین وعده‌هایی که داده است در اختیار ندارد؛ دنبال شرایطی می‌گردند که تعداد کمتری از جمعیت کشور مشمول دریافت یارانه شوند.

وی تاکید کرد: با این شرایط که گذاشته‌اند فقط افراد تحت‌‌پوشش کمیته امداد و بهزیستی و شاید 2-3 دهک پایین درآمدی مشمول دریافت کمک‌های حمایتی شوند.

گران شدن اموال و املاک مردم در اثر بی‌تدبیری‌ها و بی‌کفایتی‌ها

وی ادامه داد: ممکن است املاک افراد به دلیل بی‌کفایتی‌ها و بی‌تدبیری‌های دولتمردان و همچنین به سبب تورم‌های شدید، گران‌تر شده باشد این در حالی است که حقوق و درآمد فرد ممکن است کفاف مخارج وی و خانواده‌اش را ندهد و چنین فردی نمی‌تواند خانه خود را بفروشد و صرف هزینه‌های و خواسته‌های روزمره کند. همچنین حقوق و دستمزدی که تعیین شده در حدی نیست که تورم وحشتناک 40-50 درصدی چند سال اخیر را پوشش دهد. به نظر بنده دولت با اعطای یارانه‌ها به دنبال ممانعت از اعتراضات ناشی از افزایش قیمت‌هاست و همچنین حدس می‌زنم دولت به دلیل نداشتن منابع مالی و پول کافی به دنبال محدود کردن یا حذف تعداد فراوانی از افراد جامعه برای دریافت یارانه است.

سردرگمی توأمان مجلس و دولت در حل مشکلات اقتصادی

افقه بیان کرد: دولت و مجلس به صورت توأمان سردرگم هستند و نمی‌دانند چه کاری قرار است انجام دهند، از یک سو مساله برجام و رفع تحریم‌ها را نتوانسته‌اند حل کنند؛ در حالی که وعده‌های بسیاری داده‌اند و عملا چون نمی‌توانند و پولی در اختیار ندارند تا مشکلات را حل کنند، دچار سردرگمی‌های شدید هستند به طوری که هر روز نمایندگان صحبت‌های گوناگون مطرح می‌کنند و در کنار آن سخنگوی دولت یک مساله را بیان می‌کند و همچنین تک تک وزرای کابینه سخنان دیگری را مطرح می‌کنند که نشان‌دهنده علنی شدن سردرگمی‌هاست و مردم را بیشتر دچار مشکل کرده‌اند زیرا نمی‌دانند برنامه دولت برای کاهش مشکلات چیست.

در حالی‌که وزارت کار حداقل دستمزد را 5 میلیون و 600 هزار تومان قرار داده است؛ حداقل درآمد را برای یارانه 4 و یا 5 میلیون تومان تعیین کرده‌اند که موضوع را بسیار خنده‌دار کرده و نشان‌دهنده آن است که برای اجرای این طرح دقت کافی در تعیین شرایط نداشته‌اند و همه جوانب را بررسی‌ها نکرده‌اند

این اقتصاددان خاطرنشان کرد: در زمان دادن وعده‌ها بسیار بسیار با اطمینان زیاد موضوعات را مطرح کرده‌اند و بنده حدس می‌زنم آن زمان تصورشان بر این بود که برجام به نتیجه خواهد رسید زیرا در اواخر دولت آقای روحانی مسائل و مشکلات برجام در حال حل شدن بود اما اکنون با بی‌تدبیری‌ها نتوانستند این کار را انجام دهند.

وی اظهار کرد: به دلیل نداشتن پول با تعیین شرایط غیرممکن، تعداد دریافت‌کنندگان یارانه‌ها را به حداقل ممکن کاهش خواهند داد.

یک ‌بام و دوهوای کابینه سیزدهم در تعیین شرایط دریافت یارانه

افقه در پاسخ به این پرسش که تعیین حداقل درآمد 4 میلیونی برای خانوار یک نفره و درآمد ماهانه 5 میلیونی برای خانوار 2 نفره و تناقض آن با تعیین حداقل دستمزد بیش از 5 میلیون تومان برای کارگران در سال 1401 و حذف خانوار کارگری با وجود فاصله فراوان با خط فقر از دریافت حمایت‌های یارانه‌ای توضیح داد: این قسمت را باید طنز دانست و به اصطلاح خنده‌دار است در حالی‌که وزارت کار حداقل دستمزد را 5 میلیون و 600 هزار تومان قرار داده است، آنگاه حداقل درآمد را برای یارانه 4 و یا 5 میلیون تومان تعیین کرده‌اند که موضوع را بسیار خنده‌دار کرده است و نشان‌دهنده آن است که برای اجرای این طرح بسیار عجله کرده و دقت کافی در تعیین شرایط نداشته‌اند و همه جوانب را بررسی‌ها نکرده‌اند.

وی ادامه داد: مدت‌های طولانی است که بسیاری از افراد طبقه متوسط جامعه به زیر خط فقر سقوط کرده‌اند و با این اتفاقاتی که در حال رخ دادن است و اگر موضوع برجام حل نشود شاهد بروز مشکلات فراوان برای اقشار ضعیف و متوسط جامعه خواهیم بود؛ دولتمردان و مسئولان بارها مدعی شده‌اند که برجام را به سفره‌های مردم گره نمی‌زنند در حالی‌که بارها گفته‌ام برجام سال‌هاست به سفره‌های مردم وصل است و به دلیل وابستگی اقتصاد کشور به فروش نفت و تجارت خارجی نمی‌توان با جمله‌بندی آن را قطع کرد. در واقع دولت باید اعلام کند چگونه می‌تواند رفع مشکل کند؟

وی هشدار داد: عملا با سیاست‌هایی که اکنون در پیش‌گرفته‌اند بر تعداد فقرا افزوده خواهد شد و فقیرهای فعلی هم فقیرتر می‌شوند.