واکاوی دلایل رکود سنگین خودرو در گفت‌وگوی «توسعه ایرانی» با امیرحسن کاکایی
بازار، معطل نتیجه مذاکرات وین است
مهرنوش حیدری
عضو هیات علمی دانشکده مهندسی خودرو دانشگاه علم و صنعت ایران می‌گوید: بازار خودرو و سایر بازارهای مهم ایران معطل نتیجه مذاکرات وین هستند و این اتفاق در حالی رخ می‌دهد که قرار بود اقتصاد معطل مذاکرات نماند.
به گزارش «توسعه ایرانی»، با حضور در میان مردم و مصرف‌کنندگان به راحتی می‌توان دریافت که همه در فاز انتظار هستند و به دلیل ارائه نشدن برنامه منسجم از سوی دولت و به ویژه وزارت صمت و همچنین گلایه‌های فراوان مسئولان و کارشناسان نسبت به قیمت بالا در مقابل کیفیت پایین خودروها و اخبار متناقض و مکرر از واردات و عدم واردات خودرو، حذف شیوه قرعه‌کشی و... سبب شده تا مردم تکلیف خود را در این بازار ندانند و مصرف‌کنندگان واقعی با مشکلات جدی مواجه شوند.
برخلاف وعده‌های وزیر صمت همزمان با اخذ رأی اعتماد نمایندگان مجلس، در این ماه‌ها نه تنها قیمت خودروها داخلی کاهش نیافته بلکه برخی از کسانی که خودروی صفر کیلومتر هم دریافت کرده‌اند از کیفیت پایین قطعات و نقص‌های فنی این خودرو گلایه‌هایی را در رسانه‌ها و فضای مجازی مطرح کرده‌اند که به مذاق خودروسازان خوش نیامده و بسان گذشته سعی کرده‌اند تقصیر را متوجه سایر بخش‌ها کنند.
مردم که چشم انتظار تحقق وعده‌های دولت سیزدهم بودند در ماه‌های اخیر ناامید‌تر از قبل شده‌اند زیرا قیمت‌ها هم در بازار خودرو جهش یافته و هم خودروسازان سعی کرده‌اند از قافله بازار عقب نمانند و بر قیمت‌های خود افزوده‌اند در حالی که خرید خودرو با قیمت سال‌های قبل هم از توان مالی طیف‌های مختلف جامعه خارج است.
در بهمن و اسفند سال‌های قبل بازار خودرو در آستانه نوروز رونق بسیاری داشت اما امسال نیز همانند 2 سال گذشته این بازار همچنان راکد است و بعید به نظر می‌رسد در روزهای پایانی سال رونقی در این بازار ایجاد شود.
نکته جالب توجه در این روزها، افزایش تعداد آگهی‌های فروش خودرو در پلتفرم‌ها و سایت‌های اینترنتی است البته در مقابل افزایش تعداد آگهی‌ها، مالکان قیمت‌های عجیب و غریبی را برای فروش درج کرده‌اند و این مساله کار را برای سرمایه‌گذاران در این بازار سخت کرده است.
چرایی رکود در بازار خودرو
امیرحسن کاکایی، عضو هیات علمی دانشکده مهندسی خودرو دانشگاه علم و صنعت ایران درباره چرایی رکود عمیق بازار خودرو به «توسعه ایرانی» گفت: شرایط حاکم بر بازار خودرو تقریبا از 6 ماه پیش آغاز شده و رکود این بازار در حال عمیق شدن است؛ ما در یک مقطع خاص اقتصادی هستیم به طوری‌که سرمایه‌گذاران در یک دوراهی قرار گرفته‌اند که نمی‌دانند در آینده در کدام مسیر حرکت خواهند کرد. بر اساس ادعاهای دولتمردان از یک‌سو امکان دارد دلار به کمتر از 25 هزار تومان برسد و از سوی دیگر به دلیل واقعیت‌های اقتصادی ممکن است دلار به بیش از 35 هزار تومان افزایش یابد.
وی درباره چرایی به بن بست رسیدن این شرایط توضیح داد: مذاکرات وین در حال برگزاری است و از سوی دیگر قول‌هایی که دولتمردان داده‌اند و در کنار آن البته اقداماتی انجام داده و باعث شده‌اند که در عرض 3-4 ماه گذشته دلار از حدود 30 هزار تومان در کانال‌های 26-27 هزار تومان در نوسان باشد؛ در نتیجه افراد برای سرمایه‌گذاری باید به بررسی این موضوع بپردازند که سرمایه خود را در کدام بازار جابه‌جا کنند. کسی که می‌خواهد خودرو را بفروشد به دنبال سرمایه‌گذاری در بازار بهتری است اکنون تقریبا همه بازارها در همین رکود به سر می‌برند و جای بهتری برای سرمایه‌گذاری وجود ندارد و همین دوراهی‌ها در زمینه مسکن، بورس، طلا و جواهر و ... وجود دارد و باید توجه داشت یکی از بهترین بازارها در شرایط فعلی بازار خودروست. زیرا خودرو نقدشوندگی بالا دارد لذا کسی که به دنبال فروش خودرو است، قیمت بالا اعلام می‌کند مگر اینکه ناچار باشد و پول لازم داشته باشد تا خودرو را زیر قیمت به فروش برساند. بنابراین قیمت‌هایی که در بازار مشاهده می‌شود؛ قیمت کالا در حال حاضر است.
امیرحسن کاکایی در گفت‌وگو با «توسعه ایرانی»: می‌توان از هم اکنون پیش‌بینی کرد که اگر مذاکرات زیادی کش پیدا کند و اتفاق واقعی در اقتصاد رخ ندهد در آستانه نوروز با افزایش قیمت‌ها و حتی بعد از عید با جهش قیمت‌ها مواجه خواهیم شد
وی عنوان کرد: از آنسو باید توجه داشت خریداری در بازار خودرو وجود ندارد زیرا خریداران فکر می‌کنند که ممکن است قیمت‌ها کاهش یابد.
قفل شدن جریان سرمایه‌گذاری در بازارهای مختلف
وی تاکید کرد: سرمایه‌گذاری در بازارهای مختلف به طور کلی در حال قفل شدن است و ربطی به خودرو ندارد و ما شاهد این مساله در بازار مسکن هم هستیم. باید در نظر گرفت چند سال است که توان مالی مصرف کنندگان واقعی نسبت به قیمت کالاها عقب‌گرد داشته است در نتیجه تعداد مصرف‌کنندگان واقعی به شدت کاهش یافته است و برخلاف آنچه سیاستگذاران دائم می‌گویند اتفاق افتاده و برآورده‌های کارشناسان در وضعیت فعلی این است که تعداد مصرف‌کننده واقعی بازار خودرو کمتر از 700 هزار نفر است ولی آنچه در بازار و صف‌های خرید خودروسازان از تعداد میلیونی خریداران مشاهده می‌شود در اصل سرمایه‌گذاران و کسانی هستند که می‌خواهند لاتاری شرکت و از رانت موجود استفاده کنند و این عده مصرف‌کنندگان واقعی نیستند. اینکه فردی بخواهد قیمت واقعی خودرو را در بازار بپردازد وجود ندارد و یا تعداد این افراد بسیار اندک است.
کاکایی بیان کرد: اکنون رکود عمیقی در بازار وجود دارد و به تدریج میزان خرید و فروش خودروهای صفرکیلومتر و کارکرده در حال کاهش یافتن است و افراد در فاز انتظار به سر می‌برند زیرا انتظار دارند با به سرانجام رسیدن مذاکرات وین هم قیمت‌ها کاهش یابد و هم واردات خودرو آزاد شود؛ در نتیجه تنوع خودرو از نظر قیمت و کیفیت در بازار افزایش خواهد یافت و مشتریان حق انتخاب بیشتری خواهند داشت.
عضو هیات علمی دانشکده مهندسی خودرو دانشگاه علم و صنعت ایران می‌گوید: بازار خودرو و سایر بازارهای مهم ایران معطل نتیجه مذاکرات وین هستند و این اتفاق در حالی رخ می‌دهد که قرار بود اقتصاد معطل مذاکرات نماند
احتمال جهش قیمت‌ها در بازار خودرو در ماه‌های آتی
وی تصریح کرد: رکود تا زمانی که مذاکرات وین به شیوه فعلی برگزار می‌شود، ادامه خواهد داشت. اکنون حدود 3 ماه است که این مذاکرات در جریان است و باید دید تا چه زمانی ادامه خواهد یافت و به اتمام خواهد رسید. البته اگر مذاکرات به نتیجه نرسد شاهد سرعت گرفتن جهش قیمت‌ها در این بازار و سایر بازارهای راکد خواهیم بود. زمانی که ارز وارد کشور نشود و از آنسو تولید هم با چالش‌های بسیار زیادی مواجه شود؛ انتظار تورم داریم و تورم یعنی قیمت واقعی کالا بالا می‌رود و می‌توان از هم اکنون پیش‌بینی کرد که اگر مذاکرات زیادی کش پیدا کند و اتفاق واقعی در اقتصاد رخ ندهد در آستانه نوروز با افزایش قیمت‌ها و حتی بعد از عید با جهش قیمت‌ها مواجه خواهیم شد.
این استاد دانشگاه درباره میزان افزایش و جهش نرخ‌ها در این بازار توضیح داد: این مساله به سیاست‌های دولت بستگی دارد زیرا مشکل اصلی اینجاست که ما هیچ‌کاری انجام ندهیم؛ تورم در حال به وجود آمدن است و با چاپ پول هر روز قیمت‌ها در همه بازارها بالا خواهد رفت و درصد افزایش قیمت‌ها بستگی دارد به عمق اختلاف چاپ پول و کار واقعی که انجام می‌دهیم. متاسفانه در این مدت تولید افزایش نیافته و ثبات دستوری نرخ دلار باعث افزایش تولید در کشور نشده است. در نتیجه شکاف بین تولید پول و تولید واقعی اقتصادی روز به روز در حال افزایش است و ما نیز شاهد افزایش تورم هستیم. علیرغم اینکه دولت در زمینه‌های مختلف دستور می‌دهد که قیمت‌ها باید پایین آید اما همان‌گونه که شاهد هستیم قیمت‌ها در حال افزایش است و برای ممانعت از این وضعیت باید دید 1-2 ماه آینده دولت چه در چنته دارد.
دیدگاه تان را بنویسید