متقاضیان مسکن دولتی در گفت‌وگو با «توسعه ایرانی» گلایه کردند؛
بی‌تناسبی سهم آورده و اقساط با دستمزدها
ایمان ربیعی
گزارش میدانی «توسعه ایرانی» از جمعی از متقاضیان ثبت‌نام در نهضت ملی مسکن نشان می‌دهد شرایط اعلامی درباره میزان آورده و اقساط بسیاری از مشتریان این طرح را ناامید کرده است.
سومین طرح حمایتی مسکن در ایران در حالی آغاز شده است که اخرین بررسی‌ها نشان می‌دهد بیش از دو و نیم میلیون واحد مسکونی خالی در ایران وجود دارد و سرمایه‌های کلانی در قالب مسکن خالی در اقتصاد کشور زمین‌گیر شده‌اند.
پیش از این در دولت نهم، اجرای طرح مسکن مهر کلید خورد و قرار بود در فاصله زمانی کوتاه این واحدهای مسکونی تحویل متقاضیان شود، اما هنوز بخشی از واحدهای مسکونی به جا مانده از پروژه مسکن مهر در حال تکمیل است.
در دولت دوم روحانی نیز ثبت نام برای اجرای طرحی موسوم به مسکن ملی از کسانی که فاقد واحد مسکونی ملکی بودند، آغاز شد تا در قالب این طرح 400 هزار واحد مسکونی تحویل متقاضیان شود با این حال تعداد ثبت نام‌ها از این رقم فراتر رفت. این طرح هنوز در نیمه راه اجراست که دولت سیزدهم با هدف ساخت سالانه یک میلیون واحد مسکونی در ایران، ثبت‌نام از متقاضیان مسکن را در قالب طرحی موسوم به نهضت ملی مسکن آغاز کرده است. طبق آخرین اماری که ارائه شده است تا کنون بیش از طبق تازه‌ترین آمار ارایه شده توسط معاونت مسکن و ساختمان، بیش از ۲میلیون و ۵۳۶ هزار نفر در سامانه نهضت ملی مسکن ثبت‌نام کرده‌اند.
خوشبینانه‌ترین آمارها نشان می‌دهد یک میلیون خانوار در ایران فاقد مسکن هستند. به عبارت دیگر آخرین سرشماری صورت گرفته در ایران که به سال 1395 بازمی گردد، نشان می‌دهد در حالی که تعداد خانوارهای کشور 24 میلیون و 196 هزار خانوار گزارش شده، تعداد واحدهای مسکونی دارای سکنه کشور 22 میلیون و 825 هزار واحد بوده است. یعنی در این مقطع زمانی بعضی از خانوارهای کشور به صورت مشترک در یک واحد مسکونی زندگی می‌کنند و یا به محل زندگی آن ها نمی‌توان مسکن اطلاق کرد.
به استناد آمار مطرح شده برای اینکه هر خانوار یک واحد مسکونی برای سکونت داشته باشد، بازار مسکن کشور با یک میلیون و 371 هزار واحد مسکونی کمبود مواجه است. بی‌تردید با توجه به امار ازدواج این رقم در حال افزایش است.
آنچه در این میان اهمیت دارد، شرایط مالک شدن در قالب طرحی است که دولت سیزدهم آن را نهضت ملی مسکن نام نهاده است . هر چند معاون وزیر راه و شهرسازی پیش از این آورده اول متقاضیان را بین 20 تا 40 میلیون تومان اعلام کرده بود، وزیر راه و شهرسازی در تازه‌ترین اظهاراتش این آورده را برای متقاضیان تهرانی برابر با 150 میلیون تومان اعلام کرده است. به این ترتیب روشن نیست چگونه میزان آورده، فاصله‌ای تا این حد بالا در این میان داراست .
نکته بعدی اما میزان اقساطی است که در این راستا برای متقاضیان در نظر گرفته می‌شود. برخی منابع این اقساط را تا 7 میلیون تومان و حتی در مواردی برای تسهیلات 450 میلیون تومانی تا 10 میلیون تومان در ماه برآورد کرده‌اند اما معاون وزیر راه و شهرسازی، محمود محمودزاده، بدون اعلام رقم دقیق اقساط این نکته را تکذیب کرده و گفته است میزان اقساط از این مبالغ کمتر است .
نهضت ملی مسکن شرایط خانه دار شدن را تسهیل می‌کند؟
در حالی که مقامات دولت سیزدهم تاکید دارند که در قالب طرح ملی مسکن امکان خانه‌دار شدن افراد تسهیل می‌شود، بررسی‌ها نشان می‌دهد فاصله عجیب دستمزد از تورم سبب شده، قیمت‌ها به گونه‌ای باشد که خانه‌دار شدن حتی در قالب این طرح برای دهک‌هایی که با درآمد حداقلی روبرو هستند نیز دشوار باشد.
خانم مجردی که 36 سال دارد و به عنوان متقاضی در این طرح ثبت‌نام کرده است به خبرنگار توسعه ایرانی گفت: من مردد مانده‌ام که ایا می‌توانم در قالب این طرح خانه‌دار شوم یا خیر؟ برخی می‌گویند اقساط این طرح حدود 6 تا هشت میلیون تومان است اما نکته اینجاست که درآمد من ماهانه پنج و نیم میلیون تومان است و در نتیجه اصلا قادر به پرداخت اقساطی بیش از نیمی از حقوقم نیستم.
وی گفت: هدف من از ثبت‌نام این است که اگر نتوانستم شرایط را برای دریافت مسکن مهیا کنم با فروش امتیاز مسکن ملی خودم، حداقل درآمدی را به دست بیاورم .
در حالی که مقامات دولت سیزدهم تاکید دارند که در قالب طرح ملی مسکن امکان خانه‌دار شدن افراد تسهیل می‌شود، بررسی‌ها نشان می‌دهد فاصله عجیب دستمزد از تورم به گونه‌ای است که خانه‌دار شدن حتی در قالب این طرح برای دهک‌هایی که با درآمد حداقلی روبرو هستند، دشوار باشد
محمد پورکاشیان، متقاضی مجرد دیگری که در طرح نهضت ملی مسکن ثبت‌نام کرده است نیز به خبرنگار ما گفت: من در این طرح ثبت‌نام کردم اما ابهامات موضوع بالاست. می‌گویند زمان تحویل اگر مجرد باشم ، باید بهای زمین را بپردازم اما نمی‌دانم بهای زمین با چه قیمتی مجاسبه می‌شود و اگر قرار باشد به قیمت روز بهای زمین را بپردازم، بدون تردید امکان دریافت مسکن را نخواهم داشت.
خانمی متاهل با دو فرزند، که در منطقه 18 تهران مستاجر است، در پاسخ به سئوال خبرنگار ما که آیا در این طرح متقاضی دریافت مسکن شدید یا خیر؟ گفت: ما ثبت‌نام کردیم اما یک روز می‌گویند باید 20 میلیون تومان پول بدهیم، یک روز می‌گویند 40 میلیون تومان و یک روز از 150 میلیون تومان حرف می‌زنند .
وی با اشاره به اینکه شوهرش کارگر روزمزد است، گفت: اصلا امکان تامین 150 میلیون تومان برای پیش پرداخت را ندارم چرا که در این صرت هیچ پولی برای اجاره مسکن برای ما باقی نمی‌ماند.
درعین حال یک معلم با 10 سال سابقه کار نیز به خبرنگار ما توضیح داد که ماهانه هفت میلیون تومان دریافتی دارد و در نتیجه نمی‌تواند بیش از نیمی از درآمدش را صرف پرداخت اقساط کند.
به گفته وی مبالغ تعیین شده برای پیش پرداخت و همچنین برای اقساط تطابق چندانی با حقوق و دستمزد متعارف در جامعه ایران ندارد.
وی گفت: چگونه است در جامعه‌ای که بخش مهمی از افراد درآمدی در محدوده 5 تا 7 میلیون تومان دارند، صحبت از اقساط پنج تا هفت میلیون تومانی می‌کنند . آیا می‌شود به اندازه درآمد قسط داد؟
بحران مسکن حل می‌شود؟
تورم در ایران سبب شده است بسیاری از سرمایه‌های خرد و کلان راهی بازارهای مسکن و خودرو و ارز و طلا و سکه شود. مسکن در قامت یک کالای سرمایه‌ای به محلی برای پس‌انداز تبدیل شده است. نکته اساسی اینجاست که بخش مهمی از واحدهای مسکونی خالی به گفته مقامات رسمی متعلق به بانک‌هاست و همین امر نشان می‌دهد ورود به بازار مسکن به قصد سرمایه‌گذاری حتی از سوی این نهادهای مالی پیگیری می‌شود. در این شرایط مسکن از کالایی مصرفی خارج و به کالایی سرمایه‌ای بدل شده است . هر چند دولت سیزدهم قصد دارد با ساخت انبوه مسکن و تقویت طرف عرضه محاسبات را در این حوزه تغییر دهد اما خالی ماندن بیش از دو و نیم میلیون واحد مسکونی نشان از آن دارد که ریشه‌های بحران در بخش تقاضا قرار دارند. در این فضا به نظر می‌رسد حتی شرایط مبهم تعیین شده نیز نمی‌تواند مشکلات را برای افراد فاقد مسکن در اقتصاد تورمی ایران تخفیف دهد.
دیدگاه تان را بنویسید