بررسی آثار حذف ارز ترجیحی بر قیمت خودرو
بساط رانتها جمع میشود، اگر...
با توجه به اینکه در بودجه سال آینده پرداخت ارز ۴۲۰۰ تومانی حذف شده است، کارشناسان و فعالان صنعت خودرو معتقدند که این اقدام گرچه بسیار ضروری و در راستای حذف رانتها خواهد بود اما تبعات آن به مدیریت کلان اقتصادی و حذف رانت از سایر حوزههای مرتبط وابسته است.
به گزارش ایسنا، بازار خودرو و قیمت انواع خودروها در آن (اعم از داخلی، مونتاژی و وارداتی باتوجه به طرح آزادسازی واردت خودرو از سال آتی) نیز از آن دست موضوعاتی است که همگام و همسو با بازار ارز حرکت میکند؛ لذا با توجه به بحثهای اخیر پیرامون حذف ارز ترجیحی این سوال بسیار مطرح است که آیا قیمت خودرو پس از این اقدام روند افزایشی را تجربه خواهد کرد یا به سبب حذف رانتها، متعادلتر خواهد شد؟
هرچند که خودرو و بازار آن طی سالهای گذشته چندان سروکاری با ارز دولتی (۴۲۰۰ تومانی) نداشته است، اما به یاد داشته باشیم که قیمت تمام شده خودرو باتوجه به تامین برخی مواد اولیه با این نوع ارز ممکن است مشمول افزایش قیمت شده و قیمتهای رسمی کمی دستخوش تغییر شود. این درحالیست که تاکنون به خودروهای مونتاژی داخلی ارز ترجیحی تعلق نمیگرفت و واردات هم از چهار سال پیش ممنوع شده است.
در این گزارش، موضوع از دید کارشناسان و فعالان صنعت و بازار خودرو مورد بررسی قرار گرفته است.
صنعت خودرو هیچگاه از ارز ۴۲۰۰ تومانی استفاده نکرده است
امیرحسن کاکایی- عضو هیات علمی دانشکده خودرو دانشگاه علم و صنعت تهران- در این رابطه، با بیان اینکه صنعت خودرو از همان ابتدا از ارز ۴۲۰۰ تومانی استفاده نکرده است، گفت: در مقطعی و در همان اوایل سال ۱۳۹۷ ارز ترجیحی به صنعت خودرو داده شد و سپس با عدد حدود ۸۰۰۰ تومان از آن بازپس گرفته و تسویه شد؛ بنابراین از این منظر حذف این ارز اهمیت چندانی نخواهد داشت؛ اما موضوع محاسبه تعرفههای گمرکی بهویژه در رابطه با قطعات و مواد اولیه وارداتی مطرح است که تاکنون برمبنای ارز ترجیحی بوده است.
وی افزود: بنابراین با حذف ارزترجیحی لازم است که این تعرفه نیز تصحیح شود و براین اساس قطعا از این منظر تاثیراتی بر قیمت تمام شده خودرو خواهد داشت. اما نکته اینجاست که چنانچه نرخ ارز در بازار در محدوده قیمتهای فعلی حفظ شود، قیمت خودرو هم در بازار نمیتواند افزایش یابد؛ چراکه قیمت خودرو در بازار ارتباطی با قیمت خودرو در کارخانه ندارد؛ کما اینکه پس از افزایش قیمتهای اخیر هم دیده شد که قیمت همان خودروها در بازار تغییری نکرد.
این کارشناس صنعت خودرو تصریح کرد: تا زمانی که ارزش ریال در همین محدوده حفظ شود، قیمت خودرو نمیتواند افزایش یابد اما نکته دیگر اینجاست که به هرحال زمانی که ارز دولتی حذف شود، بایستی محاسبه شود که این اقدام در کلیت اقتصاد چه تاثیری خواهد داشت. قطعا کالاهایی مشمول افزایش قیمت خواهند شد و بدین ترتیب خودبهخود هزینه دستمزد هم بالا خواهد رفت. اگر این اقدام سبب شود که از ارزش ریال کاسته شود، قطعا قیمت خودرو بالا خواهد رفت اما برعکس چنانچه حذف ارز ترجیحی به گونهای انجام شود که رانتها حذف شود و منابع ارزی در مسیر درست قرار گیرد و منجر به افزایش تولید در کشور شود، تورم پایین خواهد آمد. در حقیقت ارزش ریال بالا خواهد رفت یا حداقل ارزش آن حفظ خواهد شد.
کاکایی ضمن تاکید براینکه نتیجه این اقدام (حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی) و تاثیر آن بر قیمت کالاها از جمله خودرو به این بستگی دارد که دولت با حذف رانت فعلی قصد دارد چه کاری انجام دهد، خاطر نشان کرد: اگر این اقدام بتواند مسیر درست تولید و افزایش آن را در پیش گیرد، بسیار به نفع مجموعه کلان اقتصادی کشور خواهد بود. البته فراموش نکنیم که موضوع تنها حذف این رانت نیست. در حال حاضر رانتهای بسیاری وجود دارد؛ بطور مثال هزینه آب، برق، گاز و نظایر آن همگی به نوعی رانتی و سوبسیدی است؛ هرچند که ظاهرا این رانت به همه اختصاص مییابد اما در رابطه با خودرو فردی که صاحب خودرو است در مقایسه با فردی که خودرو ندارد، متفاوت از هم از این رانت استفاده میکنند.
وی تصریح کرد: مشکل اصلی این است که یارانه و سوبسید به گونهای توزیع میشود که باعث رانت در نقطه خاصی از جامعه شده و بهنفع همه مردم نیست؛ بنابراین علاوه بر اینکه ضروری است این نرخ از ارز و توزیع رانت حذف شود، لازم است که از سوی دیگر توزیع یارانه ها هم تصحیح شده و بساط رانت در سایر حوزهها نیز جمع شود. اگر دولت بتواند با برنامهریزی درست، تولید را افزایش دهد، قطعا اوضاع اقتصادی همه بسیار بهتر خواهد شد؛ حتی اگر قیمتها بالا رود. لازم است مسئولان کار را به درستی پیش ببرند و مجموعه طرح را مدنظر قرار دهند. تنها حذف ارز، مطرح نیست و مهم این است که بعد از آن قرار است چه اتفاقی بیفتد. این دست موضوعات اگر با بهانههای مختلف به تعویق بیفتد، به لحاظ روانی بر جامعه تاثیر خواهد داشت.
این کارشناس صنعت خودرو در رابطه با تاثیر حذف ارز ترجیحی بر بازار خودروهای وارداتی نیز اظهار کرد: در بحث خودروهای وارداتی که در حال حاضر به صورت ckd وارد بازار میشوند که به تدریج هم تعدادشان در حال افزایش است، همانند خودروهای داخلی، زمانیکه نرخ ارز آزاد از ثبات برخوردار باشد، حذف ارز ترجیحی تاثیری بر قیمتها نخواهد داشت و با همین ارز فعلی واردات قطعات و مواداولیه صورت میگیرد.
دیدگاه تان را بنویسید