انحصار در انتظار لوازم خانگی است؟

طرحی با عنوان «سند راهبردی صنعت لوازم خانگی» در وزارت صمت در حال بررسی است که تمرکز آن بر جایگزینی سریع تولید داخل با خارج و تامین نیاز کشور با تولید انواع محصولات داخلی است.

به گزارش تسنیم، بعد از خودروی ملی، حالا نوبت لوازم خانگی ملی است. طرحی با عنوان «سند راهبردی صنعت لوازم خانگی» در وزارت صمت در حال بررسی است که تمرکز آن بر جایگزینی سریع تولید داخل با خارج و تامین نیاز کشور با تولید انواع محصولات داخلی است. طرحی که در صورت تصویب آن احتمالا واردات لوازم خانگی به ایران ممنوع می‌شود.

بعد از انحصار در بازار خودرو حالا نوبت به بازار لوازم خانگی رسیده است. طرح اولیه پیش‌نویس «سند راهبردی صنعت لوازم خانگی» آماده شده و در جلسات کارشناسی در حال بررسی است و برخی از گروه‌ها در تلاشند تا تایید این طرح را از سیدرضا فاطمی امین، سکاندار جدید وزارت صمت بگیرند.

نایب رئیس اتحادیه فروشندگان لوازم خانگی می‌گوید معنای این سند راهبردی ملی شدن لوازم خانگی و ممنوعیت واردات لوازم خانگی خارجی به کشور است.

اواخر مرداد سال جاری هم معاون امور صنایع وزارت صمت هم درباره این برنامه توضیحاتی داده بود. اما مهم‌ترین عباراتی که وی به آن اشاره کرده بود «مدیریت واردات و صادرات»، «جایگزینی سریع تولید داخل با خارج» و «تامین نیاز کشور با تولید انواع محصولات داخلی» بود.

اما مشکل چیست؟ محمد حسین اسلامیان می‌گوید با وجود اینکه تقاضا برای خرید لوازم خانگی به شدت کاهش یافته است. اما تولید داخل هنوز جوابگوی نیاز مردم نیست و  تولیدکنندگان داخلی هنوز نمی‌توانند سبد کالایی بازار را به موقع تامین کنند و کالاها را با تعویق چهار تا پنج ماه به دست فعالان بازار می‌رسانند. حال چطور قصد دارند واردات را ممنوع و مازاد تولید داخل را هم تامین کنند. یکی دیگر از اهداف این برنامه صادرات لوازم خانگی ایرانی به کشورهای همجور است. اما اسلامیان می‌گوید این ایده در حقیقت شکست خورده است. چون قیمت لوازم خانگی ایران در بازارهای همسایه گرانتر از اجناس خارجی مشابه است. بر این اساس لوازم خانگی ایران با این شرایط شانسی برای صادرات ندارد.

 طرح ملی لوازم خانگی یا انحصار در بازار؟

بررسی‌ها نشان می‌دهد در بخشی از برنامه عملیاتی اجرای طرح ملی لوازم خانگی قرار است تعداد مجوزهای این حوزه تغییر کند. در این برنامه بر «اصلاح ساختار مجوزدهی با رویکرد هدایت سرمایه‌گذاران جدید به سمت تولید قطعات و محصولات دارای کمبود با فناوری بالا و دارای توجیه فنی اقتصادی» تاکید شده است.

همچنین قرار است بنگاه‌های کوچک و متوسط از طریق یک شبکه با هدف ساماندهی تجمیع شوند.

فعالان بازار می‌گویند این طرح از حیث فنی از لحاظ بستر و سازوکار امکان‌پذیر نیست و معتقدند تنها استدلال برای این طرح ایجاد انحصار و بهره‌مندی از امتیازات و تسهیلات دولتی است.

چندی پیش اله‌وردی دهقانی، عضو کمیسیون صنایع و معادن مجلس به خانه ملت گفته بود:«نباید بازار لوازم خانگی در اختیار گروه خاصی قرار گیرد و شرایطی فراهم شود که برخی از این وضعیت سو استفاده کنند.»

انحصار تولید لوازم خانگی در بازار همان تجربه‌ای است که در حوزه خودرو تجربه شده است. انحصار تولید خودرو در بازار داخل تنها در اختیار چند شرکت است. علاوه بر آن، ممنوعیت واردات در سه سال گذشته هم ماجرا را سخت‌تر کرده است. در نبود رقبای خارجی، تولیدکنندگان داخلی انگیزه‌ای برای افزایش کیفیت و کاهش قیمت ندارند. نتیجه این شده که قیمت ارزانترین خودروی داخلی در بازار به 150 میلیون تومان رسیده است.

طرح فروش اقساطی لوازم خانگی وجود دارد؟

نایب رئیس اتحادیه لوازم خانگی همچنین درباره اجرای طرح فروش اقساطی لوازم خانگی بیان کرد: در شرایط فعلی کارخانه‌ها هم اجناس را شرایطی به فعالان بازار نمی‌فروشند از این‌رو فعالان بازار هم نمی‌توانند کالا را با اقساط چند ماهه به مردم تحویل دهند.

اسلامیان با اشاره به وضعیت بازار لوازم خانگی گفت: در حال حاضر مهمترین مساله در بازار لوازم خانگی تحریک تقاضا است. فعلا تقاضایی برای خرید لوازم خانگی وجود ندارد و بازار راکد است.

قیمت لوازم خانگی نوسان دارد؟

بنابر این گزارش، در گذشته با افزایش قیمت دلار لوازم خانگی در بازار لحظه‌ای گران می‌شد. در آن زمان برخی فعالان بازار به دلیل کمبود اجناس، کالا به مردم نمی‌فروختند اما حالا بازار وضعیت معکوسی به خود گرفته است. لوازم خانگی در بازار زیاد اما تقاضایی برای خرید مشاهده نمی‌شود.

سال گذشته اکبر پازوکی، رئیس اتحادیه لوازم خانگی گفته بود: «به دلیل کاهش قدرت خرید مردم برخی از واحدهای صنفی لوازم خانگی را به مردم اقساطی می‌فروشند. برخی‌ از کسبه به دلیل گرانی‌ها ورشکست شدند.»