رئیس‌جمهور در شرایط کم‌آبی، وعده تامین داخلی نیازهای ضروری مردم را داد؛
سراب خودکفایی
مریم شکرانی
رئیس‌جمهور دولت سیزدهم در مراسم تحلیف خود از خودکفایی در تامین نیازهای ضروری مردم سخن گفت.
ابراهیم رئیسی در شرایطی این جملات را بر زبان آورد که حالا نه تنها بحران آب خسارات گسترده‌ای به کشاورزی و دامپروری ایران وارد کرده است که برخی نمایندگان مجلس از اتمام ذخایر استراتژیک حرف زده‌اند و تولیدکنندگان کالاهای اساسی از ورشکستگی و اتلاف گسترده سرمایه‌های خود سخن می‌گویند.
این سخنان رئیس جمهور واکنش بسیاری از فعالان اقتصادی را هم برانگیخت. کارشناسانی که سال‌ها منتقد واژه خودکفایی در اقتصاد ایران بودند حالا نگران ادعای رئیس‌جمهور جدید شده‌اند. در این میان پدرام سلطانی، نایب رئیس سابق اتاق بازرگانی ایران هم در توییتی نوشت: «دیروز رئیسی در نطقش از «خودکفایی در تأمین نیازهای ضروری مردم» گفت. نیازهای ضروری مردم غلات، گوشت، برنج، شکر و مانند اینهاست. تولید غذای ۸۵ میلیون نفر در ایران بی‌آب ممکن نیست. واقعاً تیم اقتصادی وی که این هدف را داخل نطق گذاشتند در چه فضای فکری سیر می‌کنند؟»
مصرف برنج و گوشت نصف شد
اوضاع نابسامان تولید کالاهای ضروری، کار را به جایی رسانده که جهش قیمت کالاهای اساسی پیشتاز باشد و نرخ تورم این اقلام ۳ رقمی شود. همین مساله سبد مصرف خانوار را کوچک و کوچک‌تر کرده است. مسیح کشاورز، رئیس انجمن واردکنندگان برنج به همشهری گفته بود که واردات برنج ۸۰ درصد کاهش داشته و اگر نمود آن به صورت کمبود برنج در بازار آشکار نشده به این دلیل است که مصرف برنج حدود ۵۰ درصد کاهش داشته است. علاوه بر او منصور پوریان، رئیس شورای تامین دام ایران هم به ایلنا گفته است که به طور معمول میزان مصرف گوشت قرمز در کشور یک میلیون تن و میزان تولید ۸۸۰ هزار تن است، اما اکنون میزان مصرف به نصف یعنی ۵۰۰ هزار تن کاهش یافته و تولید بیش از ۸۸۰ هزار تن است. او گفته است: رکورد بازار باعث شده ۳۸۰ هزار تن گوشت قرمز تولید شده در ایران بی‌مشتری بماند. این اتفاقات در شرایطی رخ می‌دهد که قاسمعلی حسنی، رئیس اتحادیه بنکداران مواد غذایی هم از جهش قیمت شکر و کاهش تولید آن گفته است. او به تجارت نیوز گفته که حدود ۸۰ درصد شکر مورد نیاز کشور از داخل تامین می شود اما با وضع بحرانی خوزستان به عنوان قطب تولید شکر، از نظر منابع آب کمبود این کالا رخ داده است. از آن سمت نظام مهندسی کشاورزی هم از احتمال کاهش ۵۰ درصدی تولید گندم به دنبال خشکسالی خبر داده است.
مهر در این زمینه نوشته که حداقل به واردات ۶ تا ۸ میلیون تن گندم نیاز است. ذخایر کالاهای استراتریک ته کشید این وضعیت بازار کالاهای اساسی در شرایطی است که جلال محمودزاده، نایب رئیس کمیسیون کشاورزی مجلس از اتمام ذخایر استراتژیک خبر داده و به خانه ملت گفته است که موجودی این ذخایر فقط برای ۲۵ روز تا یک ماه کافی است.
از آن سمت تولیدکنندگان کشاورزی و کالاهای استراتژیک از خسارت سنگین بحران آب به دامداری‌ها و مزارع کشاورزی خبر داده اند و حتی زمان کوچ عشایر به دلیل نبود علوفه در مراتع تغییر کرده است.
مرگ گسترده مرغ‌ها بر اثر گرسنگی!
از آن گذشته واردات نهاده‌های دامی هم به مشکل خورده است و تولیدکنندگان گوشت و مرغ می‌گویند که بیشتر از ۴۵ روز است که خوراک دام و طیور به دستشان نرسیده است و با اتلاف گسترده سرمایه مواجه شده‌اند. حالا مرغداران توضیح می‌دهند که توزیع دان مرغ متوقف شده است و نزدیک به ۴۵ روز است که مرغداران بدون نهاده‌های تولید مانده‌اند. این اتفاق به گفته مدیرعامل اتحادیه سراسری مرغداران گوشتی کشور باعث تلفات گسترده یعنی ۱۵ تا ۲۰ درصد جمعیت مرغ کشور بر اثر گرسنگی شده است. مرغداران می‌گویند چنانچه دولت نهاده مورد نیاز مرغداری‌ها را هرچه سریع‌تر تامین نکند، هفته آینده تهران با بحران مرغ روبه‌رو می‌شود. محمدعلی کمالی سروستانی، مدیر عامل اتحادیه مرغداران گوشتی با تائید این اخبار به تجارت‌نیوز گفته است: تلفات مرغ در استان‌های شمالی قابل توجه است و این موضوع به حدی شدت پیدا کرده که دوباره استانداران شهرهای مازندران، گیلان و گلستان به این بازار ورود کرده‌اند. او تاکید کرده است: ۳۷ میلیون جوجه در سالن‌های مرغداری وجود دارد اما به این جوجه‌ها حتی یک گرم سویا هم نرسیده است و در این مدت مرغ‌ها وزن نگرفته‌اند و چنانچه این رویه ادامه پیدا کند در تامین گوشت مرغ با بحران تازه روبه‌رو می‌شویم. سروستانی همچنین گفته است: تاکنون بازار مرغ تهران با ذخایر مرغ منجمد تنظیم شده است و شرکت پشتیبانی امور دام برای ثبات بازار از ذخایر استراتژیک استفاده کرده است و چنانچه هرچه زودتر دان مرغ به دست تولیدکنندگان نرسد، قیمت هر کیلوگرم مرغ فراتر از ۴۵ هزار تومان می‌رود!
ابراهیم رئیسی در شرایطی از خودکفایی در تامین کالاهای اساسی سخن می‌گوید که حالا نه تنها بحران آب خسارات گسترده‌ای به کشاورزی و دامپروری ایران وارد کرده است که برخی نمایندگان مجلس از اتمام ذخایر استراتژیک آن حرف زده‌اند و تولیدکنندگان کالاهای اساسی از ورشکستگی و اتلاف گسترده سرمایه‌های خود سخن می‌گویند
کشتار گسترده دام مولد
دامداران هم در وضعیت مشابهی به سر می‌برند و حالا زمزمه‌هایی از آشفتگی بازار گوشت و شوک قیمت در نیمه دوم سال شنیده می‌شود. دامداران می‌گویند که تامین خوراک دام و علوفه برای دامداران بسیار دشوار شده و بسیاری از سرمایه‌های دامی به این دلیل تلف شده‌اند. دامداران می‌گویند حالا نه تنها خوراک دام وارداتی به صورت قطره‌چکانی به دستشان می‌رسد که به خاطر خشکسالی کاه و یونجه‌ای برای تامین خوراک دام خود ندارند!
این موضوع به تلف شدن یک پنجم دام‌های دامداران منجر شده و حالا برخی دامداران از سر اجبار سیب‌زمینی‌های درجه دو را به عنوان خوراک دام جایگزین کرده‌اند. مجتبی عالی، مدیرعامل اتحادیه سراسری دامداران توضیح داده است که وضعیت تامین علوفه و خوراک دام بسیار وخیم است و همین مساله باعث شده است ۲۰ درصد دام‌های دامداری‌ها به دلیل گرسنگی تلف شوند. تولیدکنندگان گوشت همچنین از ذبح گله های مولد خود به دلیل مصائب تولید می گویند و در این وضعیت مشخص نیست که ابراهیم رئیسی، رئیس‌جمهور دولت سیزدهم برای اقتصاد کشور چه برنامه‌ای در نظر دارد که از خودکفایی در تولید کالاهای ضروری مردم سخن می‌گوید.
آیا منظور از خودکفایی در تامین اقلام اساسی مورد نیاز مردم فشار بر منابع اندک باقیمانده آبی در ایران است؟ منابعی که حالا در شرایطی پایدار نیستند و اتفاقا بخش مهمی از معضلات زیست محیطی ایران نیز به همین مساله بازمیگردد .بسیاری از کارشناسان معتقدند کشورهای جهان این روزها با شناسایی مزیت‌های خود از دوره خودکفایی عبور کرده و بر اساس مزیت اقتصادی، سیاسی و محیطی دست به تولید می‌زنند تا بتواند سود اقتصادی بالاتری را از آن خود کنند. مساله آب در حال تبدیل به مسالهای امنیتی و اجتماعی در ایران است که عوارض اقتصادی ناخوشایندی را در بردارد و پیشبینی می‌شود در این فضا اولویت‌دهی به مساله آب بیش از خودکفایی مبتنی بر مصرف آب بتواند بخشی از مشکلات را برطرف کند.
دیدگاه تان را بنویسید