غیبت بزرگ خریداران

ایمان ربیعی

 در حالی که کمتر از 3هفته به برگزاری سیزدهمین انتخابات ریاست‌جمهوری باقی مانده است، بررسی وضعیت بازارهای ایران نشان می‌دهد که حجم خرید و فروش‌ها به شدت کاهش یافته و معامله‌گران در فاز انتظار قرار دارند.

 بررسی وضعیت بازارهای نشان می‌دهد از میان بازارهای چهارگانه یعنی بازار سرمایه، ارز و سکه، مسکن و خودرو، سه بازار با غیبت بزرگ خریداران روبروست و تنها بورس شرایط متفاوت اندکی را نسبت به سایرین شاهد است.

شاخص بورس بالاخره سبز شد

پس از مشخص شدن ترکیب نهایی کاندیداهای حاضر در سیزدهمین انتخابات ریاست‎جمهوری، بازار سرمایه ایران پس از مدت‌های طولانی، سبزپوش شد. برخی از کارشناسان معتقدند که افزایش تقاضا در بازار بدان سبب اتفاق افتاده است که معامله‌گران پیش‌بینی رشد تورم در ماه‌های آتی را دارند.  البته بررسی وضعیت اقتصادی و همچنین در نظر گرفتن حجم کسری بودجه دولت در سال جاری از یک سو و نرخ تعادلی دلار و چسبندگی بالای قیمت در کانال 22 تا 23 هزار تومان از سوی دیگر نشان می‌دهد تورم در سال ۱۴۰۰ همچنان بالا خواهد بود. برخی دیگر از کارشناسان نیز در توضیح دلایل مثبت شدن شاخص بورس به این نکته اشاره کرده‌اند که ترکیب کاندیداهای انتخابات ریاست‎جمهوری حکایت از هم سو بودن این افراد با سیاست‌های کلان نظام دارد.

بورس اوراق بهاداردر اولین روز هفته پس از رشد ۳۰هزار و ۷۳۱واحدی شاخص کل در ارتفاع یک میلیون و ۱۳۹هزار واحدی قرارگرفت تا ماندگاری شاخص در کانال حمایتی و مهم یک میلیون وصد هزار واحد تضمین شود. پیش از این بیم آن می‌رفت که با شکسته شدن کف مقاومتی یک میلیون وصد هزار واحد، روند ریزش سرعت گیرد و شاخص بورس حتی به کمتر از یک میلیون واحد نیز برسد.

علی حیدری، کارشناس بازار سرمایه نیز در این خصوص به توسعه ایرانی گفت:«با توجه به مشخص شدن کاندیداها این سیگنال به جامعه داده شده که سیاست شخص بعدی که به خیابان پاستور می‌رود همسو با سیاست‌های حاکمیت است. این یک ذهنیت به بازار داده است مبنی بر این که تنش‌های زاید از بین خواهد رفت. به همین دلیل بازار واکنش مثبت نشان داد.» از سوی دیگر محمد خبری زاده نیز در گفتگو با توسعه ایرانی اعلام کرد:«ترکیب اعلامی کاندیداهای انتخابات ریاست جمهوری در حقیقت نتیجه انتخابات را برای سهامداران قابل پیش‌بینی کرد و در نتیجه حجم تقاضای افزایش یافت.»

 به گفته وی همین مسأله ریسک انتخابات را برای سهامداران بورس کاهش داد.

وی پیشبینی کرد:«با توجه به قیمت‌های جهانی و گزارش شرکت‌ها ، بازار از نظر فاکتورهای بنیادی در وضعیت خوبی است اما بهبود کلی نیازمند بازگشت اعتماد به بورس است.»

بازار ارز به کدام سو می‌رود؟

در اولین روز هفته قیمت ارز با تغییر کانال وارد کانال ۲۳ هزار تومان شد و افزایشی محدود را تجربه کرد. بسیاری از معامله‌گران اما می‌گویند نوسان در کانال ۲۲ تا ۲۳ هزار تومان نتوانست پای خریداران را به بازار ارز باز کند. شاهد درستی این مدعا را باید در حجم عرضه ارز در سامانه نیما جستجو کرد؛ چرا که مقامات بانک مرکزی نیز معتقدند فعلاً تقاضای چندانی برای خرید ارز در سامانه نیما وجود ندارد.

فضای سیاسی ایران در حالی آماده برگزاری انتخابات ریاست جمهوری می شود که مذاکرات مهمی در وین حول محور بازگشت ایران به برجام و لغو تحریم‌ها در جریان است.

بسیاری از کارشناسان معتقدند با برداشته شدن تحریم‌ها و بازگشت ایران به بازار جهانی نفت، ریسک سیستماتیک حاکم بر بازار ارز کاهش یافته و حباب قیمت دلار تخلیه خواهد شد. تخلیه حباب قیمت دلار و تقویت ارزش ریال، سبب می‌شود سایر ارزهای بین‌المللی نیز دستخوش کاهش قیمت ‌شوند اما با این حال بحث بر سر اینکه آیا دلار می‌تواند به قیمت کمتر از ۲۰ هزار تومان برسد یا خیر در افکار عمومی و میان کارشناسان و صاحب نظران در جریان است. اما و اگرها در این حوزه سبب شده است که حضور خریداران ارز و به تبع آن سکه و طلا؛ به‌رغم نوسان محدود در قیمت‌های فعلی، بسیار پایین باشد.  عبادالله محمدولی، فعال بازار سکه و طلا به توسعه ایرانی گفت: «خریدار چندانی در بازار نیست و اغلب افراد ترجیح می‌دهند خرید خود را به پس از مشخص شدن نتیجه مذاکرات وین و انتخابات موکول کنند.»

بررسی وضعیت بازارهای نشان می‌دهد از میان بازارهای چهارگانه یعنی بازار سرمایه، ارز و سکه، مسکن و خودرو، س بازار با غیبت بزرگ خریداران روبروست و تنها بورس شرایط متفاوت اندکی را نسبت به سایرین شاهد است

معامله‌گران معتقدند رکود حاکم بر بازار ارز و سکه در شرایط کنونی ناشی از افزایش احتمال ریزش قیمت دلار در روزهای آینده تحت تاثیر مذاکرات وین است.

مسکن و خودرو در رکود بی‌سابقه

گزارش ارائه شده از سوی بانک مرکزی در خصوص وضعیت بازار مسکن نشان می‌دهد که در اردیبهشت ماه، برای دومین ماه متوالی متوسط قیمت مسکن در تهران کاهش یافته است و همین امر حکایت است رکوردی کشدار در بازار خرید و فروش مسکن در پایتخت دارد.

طی اردیبهشت ماه امسال ٣٩٠٠ فقره قرارداد مسکن در شهر تهران ثبت شده که این رقم در مقایسه با فروردین امسال ٨٨.١ درصد و در مقایسه با ماه مشابه سال گذشته ۶۵.٢ درصد کاهش یافته است.

متوسط قیمت هر مترمربع مسکن در ماه مورد اشاره ٢٨ میلیون و ٨٠٠ هزار تومان بود که در مقایسه با فروردین ١۴٠٠ بالغ بر ١.٨ درصد کاهش یافته است. البته حجم قیمت‌ها نسبت به اردیبهشت سال ١٣٩٩ افزایشی برابر با ۶٩.٧ درصد را تجربه کرده است.

فعالان بازار مسکن معتقدند کوچ سرمایه‌گذاران و خریداران از این بازار به ابهام در چشم‌انداز آتی اقتصاد ایران و همچنین مشخص نبودن سیاست دولت آتی رخ داده است و خریداران منتظرند تا سیاست‌های دولت سیزدهم در قبال بخش مسکن، جهت حرکت این بازار را مشخص نماید.

در دیگر سوی اقتصاد ، بازار خودرو اما با رکود عجیب و سنگینی روبه‌روست به‌طوری که نعمت‌الله کاشانی‌نسب نایب رئیس اتحادیه نمایشگاه‌داران خودرو می‌گوید: چنین رکودی در بیست سال گذشته تجربه نشده است و حجم خرید و فروش خودرو تقریباً به صفر رسیده است.

وی به توسعه ایرانی گفته است:«به دلیل نبود مشتری بازار حساسیت خود را نسبت به اخبار مثبت یا منفی و همچنین نوسان نرخ را از دست داده است.»

 وی در توضیح این مطلب افزود:«هرچند برخی تلاش می‌کنند در فضای مجازی با قیمت‌سازی مانع افت بیش از پیش قیمت‌ها در بازار شوند اما خرید و فروشی در بازار وجود ندارد و خریداران واقعی و سرمایه‌گذاران ترجیح داده‌اند فعلاً در فضای انتظار باقی بمانند.»

خمیازه کشدار اقتصاد

 به نظر می‌رسد اقتصاد ایران در سومین ماه سال در رکودی کشدار، رصد میدان سیاست برای روشن شدن نتیجه انتخابات را ترجیح داده است.

جز بازار سرمایه که از پس هفته‎های طولانی قرمزپوشی شاخص، سه روزی است که روندی مثبت را تجربه کرده است، سایر بازارها با رکودی سنگین در جریان غیبت بزرگ خریداران به سر می‎برند.  شمارش معکوس برای اعلام سیاست‌های اقتصادی پیروز میدان سیزدهمین انتخابات ریاست‌جمهوری آغاز شده است. آیا درمان دردهای مزمن اقتصاد ایران در راه است؟ باید منتظر ماند و دید.