آنچه بازارهای ایران در سال ۹۹ به جا گذاشت؛
طعم گس زیان در کام سرمایه‌گذاران
ایمان ربیعی
پرونده سال ۱۳۹۹ در صف‌های طویلی که برای تامین کالاهای اساسی مقابل فروشگاه‌های زنجیرهای و میادین میوه و تره‌بار تشکیل شده بود، بسته شد. اقتصاد ایران در سال ۱۳۹۹ روزهای بسیار سختی را پشت سر گذاشت روزهایی مملو از خبرهای نه چندان خوب برای شهروندان.
آخرین آمارهای ارائه شده از سوی مرکز آمار ایران نشان می‌دهد نرخ تورم در ۱۱ ماه ابتدایی امسال به بیش از ۳۴ درصد رسید هرچند بررسی‌ها موید این نکته است که نرخ تورم کالاهای مصرفی و اساسی شامل خوراکی‌ها و آشامیدنی‌ها بسیار الاتر از نرخ عمومی تورم در کشور است.
در سالی که گذشت،سرمایهگذاری یکی از مهمترین دغدغه‌های افکار عمومی بود. سرمایهگذاری در بازارهای مختلف برای پیشگیری از کاهش ارزش پول اما با این حال در روزهای پایانی سال همه کسانی که به بازارها ورود کرده‌اند خود را متضرر می‌دانند. بررسی بازارهای مختلف اما نشان می‌دهد بازارهای سنتی چهارگانه یعنی بازار دلار، سکه، مسکن و بورس همگی در سالی که گذشت بازدهی بالایی داشتند؛ اما سرمایه‌گذاران به واسطه رشد تورم و افزایش بیمه‌های قیمتها همگی احساس زیان می‌کنند به این ترتیب کسانی که بیش از ۵۰ درصد سود از حضور در بازارهای مختلف کسب کردند، در پایان سال خود را زیاندیده تصور می‌کنند که این امر به کاهش قابل‌توجه ارزش پول ملی در ایران بازمی‌گردد.
دلار
برابری ارز برای پول‌های مختلفی که در کشورهای متعدد جهان جریان دارند مولفه بسیار مهمی محسوب می‌شود. هرچند ایران سال‌هاست روابط سیاسی و اقتصادی مستقیمی با ایالات متحده آمریکا ندارد اما به شدت اقتصادی تحت تاثیر دلار را داراست.
بررسی‌ها نشان می‌دهد قیمت دلار در یک سالی که گذشت افزایشی بیش از ۶۵ درصد را شاهد بوده است نرخ دلار در روزهای پایانی سال گذشته در محدوده ۱۵ هزار تومان قرار داشت اما در تلاطم عجیب و غریب بازار ارز در سال ۱۳۹۹ حتی تا مرز ۳۲۰۰۰ تومان نیز پیشروی کرده و اتفاقاً تب خرید دلار در این محدوده قیمتی بسیار بالا بود. بسیاری از کسانی که در این دوره زمانی، یعنی پس از فراتر رفتن قیمت دلار از ٢۵ هزار تومان اقدام به خرید کردند، متضرر شدند و کسانی که حتی با قیمتی پایین تر از این رقم نیز دلار خریدند به واسطه نفروختن دلار در مرز قیمتی ٣٢ هزار تومان احساس زیان می‌کنند.
سکه
قیمت سکه در سالی که گذشت برابر با ۷۵ درصد بود؛ هرچند این بازدهی، بازدهی بسیار بالایی برای یک کالا محسوب می‌شود اما سرمایه‌گذاران در بازار سکه نیز احساس زیان می‌کنند.
قیمت هر قطعه سکه تمام بهار آزادی در آخرین روزهای اسفند ماه سال گذشته در محدوده ۶ میلیون تومان بود اما در حال حاضر قیمت هر قطعه سکه در محدوده ۱۰ تا ۱۱ میلیون تومان قرار دارد اما با این حال خریداران سکه نیز احساس می‌کنند. سرمایهگذاری در این بازار با زیان همراه بوده در حالی که قیمتها در همین محدوده زمانی رشد ۷۵ درصدی را تجربه کرده است.
مسکن
قیمت مسکن نیز در یک سال گذشته افزایشی نزدیک به ۸۵ درصد را شاهد بوده است. متوسط قیمت هر متر مربع واحد مسکونی در تهران به محدوده 28 میلیون تومان رسیده است که قیمتی بسیار بالا در قیاس با قدرت خرید تلقی می‌شود. هرچند اخبار منتشر شده بر کاهش قیمت ملک در ماه‌های اخیر دلالت دارد اما بسیاری از دست‌اندرکاران می‌گویند این وضعیت به معنای کاهش قیمت نیست بلکه رکود حاکم بر بازار شود شده است برخی از فروشندگان واقعی قیمت‌های پیشنهادی خود را کاهش دهند. بر اساس آمار منتشر شده از سوی وزارت راه و شهرسازی در فروردین ماه امسال متوسط قیمت هر مترمربع واحد مسکونی در مناطق 22 گانه تهران با کاهش 72 صدم درصدی در مقایسه با آخرین ماه سال 98 به 15 میلیون و 545 هزار تومان رسید. در اسفندماه سال گذشته متوسط قیمت هر مترمربع واحد مسکونی در تهران 15 میلیون و 658 هزار تومان بود. همچنین در اولین ماه امسال 1096 فقره قرارداد در سامانه املاک و مستغلات ثبت شد که در مقایسه با 9077 فقره اسفندماه سال گذشته حاکی از کاهش 87 درصدی دارد. بیشترین متوسط قیمت مناطق 22 گانه تهران مربوط به منطقه یک با 31 میلیون و 920 هزار تومان بوده که نسبت به اسفند 98 بالغ بر 3.9 درصد کاهش یافته است. بانک مرکزی نیز متوسط قیمت خرید و فروش یک مترمربع زیربنای واحد مسکونی معامله شده از طریق بنگاههای معاملات ملکی شهر تهران، را در فروردین 15 میلیون و 300 هزار تومان اعلام کرد.
آنچه اهمیت دارد این است که تورم بالا و ادامه‌دار و ریزش ارزش پول ملی تمامی افراد را در معرض احساس زیان قرار می‌دهد. بسیاری از کارشناسان معتقدند احساس زیان در اقتصاد ایران به مراتب بالاتر از زیان واقعی است و سیاستگذار لازم است نسبت به مهار تورم و بهبود وضعیت اقتصادی و ایجاد ثبات اقدام کند
بانک مرکزی متوسط قیمت مسکن در بهمن ماه را 28 میلیون و 300 هزار تومان اعلام کرد. بر این اساس تعداد معاملات آپارتمان‌های مسکونی شهر تهران در یازده ماهه سال 1399 به حدود 78 هزار واحد مسکونی رسید که در مقایسه با مدت مشابه سال قبل، 6.4 درصد افزایش نشان می‌دهد. لازم به ذکر است بررسی تحولات متوسط قیمت مسکن به تفکیک مناطق شهر تهران موید آن است که در بهمن سال جاری تعداد 8 منطقه از مجموع 22 منطقه، کاهش قیمت مسکن نسبت به ماه قبل از آن را ثبت کرده‌اند.
بورس
بازار سرمایه یکی از پرخبرترین بازارها در سال گذشته محسوب می‌شود. این بازار با تلاطم بسیار غیرمنتظره و عجیبی روبرو بود. هرچند در ۵ ماهه ابتدایی سال رشد فزاینده شاخص بورس سبب شد بسیاری از شهروندان غیرحرفه‌ای حضور در این بازار را برای کسب سود ترجیح دهند اما با ریزش شاخص کل بورس از مرداد ماه به بعد بسیاری از سرمایه‌گذاران در این بازار زیان هنگفتی را متحمل شدند.عقبگرد بازار سرمایه از دو میلیون واحد به محدوده یک میلیون و دویست هزار واحد کاهش یافته است.
بازار سرمایه اما با تمام تلاطم هایی که تجربه کرد پربازده‌ترین بازار در سال ۱۳۹۹ بود این بازار رشدی ۱۴۵ درصدی را تجربه کرد و به سرمایه گذاران خود این میزان سود را ارائه داد.
با این حال سرمایه‌گذاران بورس ناراضی‌ترین سرمایه گذاران در اقتصاد محسوب می‌‌شوند. بورس در روزهای اخیر رشد اندکی را تجربه کرده است و بسیاری از کارشناسان بر این عقده‌اند که رشد شاخص بورس تا اردیبهشت ادامه خواهد داشت. آنچه اهمیت دارد این است که تورم بالا و ادامه‌دار و ریزش ارزش پول ملی تمامی افراد را در معرض احساس زیان قرار می‌دهد. بسیاری از کارشناسان بر این عقیدهاند که احساس زیان در اقتصاد ایران به مراتب بالاتر از زیان واقعی است و سیاستگذار لازم است نسبت به مهار تورم و بهبود وضعیت اقتصادی و ایجاد ثبات اقدام کند.
دیدگاه تان را بنویسید