آگهی عجیب فروش «ایران‌مال» واکنش‌هایی در پی‌داشت؛
بازاری ارزشمندتر از ثروت ترامپ؟
هانیه عسگری
انتشار یک آگهی در فضای مجازی کافی بود تا این موضوع به هشتگ داغی در فضای مجازی تبدیل شود و کاربران نسبت به آن واکنش نشان دهند.
داستان به یکی از بزرگترین بازارهای ایران گره خورده است و یک بانک خصوصی.
به نظر می‌رسد ماجرای فروش ایران مال در منطقه ۲۲ پایتخت در شمال غرب تهران از سوی یک بانک خصوصی تنها به ماجرای فروش یک بازار بزرگ سرپوشیده ختم نخواهد شد و حالا ضرورت دارد نه تنها بانک فروشنده؛ بلکه سایر بانک‌های خصوصی درباره اموال و دارایی‌هایشان توضیح دهند
هم بانک خصوصی برای افکارعمومی ایران حساسیت دارد و هم بازارهای بزرگ سرپوشیده که در جای جای شهر تهران و دیگر شهرهای بزرگ سر به فلک کشیده‌اند.
حالا در شرایطی که کرونا فضای کسب و کار را به شدت تحت‌تاثیر خود قرار داده است، بازاری در ایران یا به عبارت دیگر بزرگترین بازار سرپوشیده ایران، قرار است از طریق مزایده به فروش برسد. داستان فروش این بازار بزرگ یعنی ایران مال، بی‌تردید داستان بسیار پرکششی در اقتصاد ایران خواهد بود و فصل‌های نانوشته آن، بی‌تردید در تاریخ اقتصادی ایران ماندگار می‌شود.
اما ماجرای فروش ایران‌مال چیست؟
بر اساس آگهی منتشر شده بانک آینده می‌خواهد ۱۰۰ درصد سهام شرکت توسعه بین‌الملل ایران‌مال را از طریق مزایده به شکل نقد و اقساط بفروشد. این در حالی است که در نیمه شهریور ماه امسال محمد فطانت، مدیرعامل بانک آینده اعلام کرده بود: اصلاح ساختار مالی و نسبت‌های نظارتی به ویژه نسبت کفایت سرمایه و افزایش سرمایه از محل تجدید ارزیابی و سایر روش‌ها و ثبت شرکت توسعه بین‌الملل ایران مال نزد سازمان بورس، در دستور کار هیئت مدیره بانک آینده بوده که نتیجه آن پس از تایید مراجع نظارتی در زمان تحقق از طریق سامانه کدال اطلاع‌رسانی خواهد شد.
با این حال به نظر می‌رسد بانک آینده تصمیم گرفته است به جای عرضه اولیه سهام ایران مال، 100درصد آن را به شکل مزایده واگذار کند. قیمت پایه تعیین شده برای این بازار بزرگ ۸۵ هزار میلیارد تومان است. شاید همین عامل سبب شده است بسیاری از کاربران در فضای مجازی نسبت به تصمیم اتخاذ شده واکنش نشان دهند. باید توجه داشت که رقم ۸۵ هزار میلیارد تومان، رقم پایه‌ی تعیین شده است و بی‌تردید کسی می‌تواند برنده مزایده باشد که بالاترین قیمت پیشنهادی را به فروشنده ارائه دهد. برخی کاربران با مقایسه قیمت ایران مال با ثروت ترامپ رئیس‌جمهور ثروتمند آمریکا اعلام کردند:« آیا می‌دانید ترامپ با فروش تمامی ثروت خود نمی‌تواند ایران مال را خریداری کند؟» از لابه‌لای شوخی‌های کاربران با موضوع فروش ایران مال اما حقایق بسیار تلخی آشکار می‌شود.
به عنوان مثال برخی تاکید دارند که اگر هر ایرانی یک میلیون تومان آورده نقدی داشته باشد، تمامی جمعیت ایران در کنار یکدیگر می‌توانند ایران مال را خریداری کنند. شاید یکی از متفاوت‌ترین واکنش‌ها نسبت به فروش ایران مال از سوی حسین دهباشی روزنامه‌نگار و مورخ صورت گرفت. وی در رشته توییتی در صفحه شخصی خود تاکید کرد:«قیمت پایه حراج 100درصد ایران مال را گذاشتند ۸۵ هزار میلیارد تومان،یعنی سه و نیم میلیارد دلار، معادل یک بیستم بودجه کل کشور. جایی در وسعت مجموعه مال‌های کشورهای عربی و تازه هنوز مانده تا تمام شود. طرح توجیه مالی آن هم لابد صرفاً زبان بازی متملقین نابلدی که حاجی برو جلو حله.»
کاربر دیگری اما تاکید کرده است که اگر همین پول درست و عادلانه در کشور هزینه می‌شد می‌توانستیم با آن چندین کارخانه تولیدی احداث کنیم.
حسین دهباشی: قیمت پایه حراج صددرصد ایران مال را گذاشتند ۸۵ هزار میلیارد تومان، یعنی سه و نیم میلیارد دلار، معادل یک بیستم بودجه کل کشور
خریدار کیست؟
داستان اما تنها به واکنش نسبت به قیمت‌گذاری‌ها ختم نشد. بسیاری تاکید کردند که بانک‌های خصوصی باید توضیح دهند که اموال خود را از کجا آورده‌اند و اگر روشن شود اموال بانک‌های خصوصی چگونه حاصل شده است؛ مشکل نظام بانکی در ایران حل خواهد شد . در عین حال برخی نیز توجه خود را معطوف به خریداران کردند یکی از کاربران در این رابطه گفته است: هیچ نهادی توان خرید یک جای ایران‌مال را ندارد و اگر هم داشته باشد در چنین شرایطی جرئت آن را ندارد که به تنهایی وارد پروسه خرید شود.
برخی دیگر نیز تاکید دارند اتفاقاً باید پرسید خریدار چنین ثروت هنگفتی را از کجا آورده است و آیا کسی در ایران پیدا می‌شود که بتواند از رقم پایه ۸۵ هزار میلیارد تومان یا ۳ میلیارد و ۴۰۰ میلیون دلار پیشنهاد بالاتری را ارائه دهد. آیا خرید ایران مال در چنین شرایط اقتصادی توجیه خاصی دارد و آیا بانک‌های دیگر از این نوع دارایی‌ها دارند که هزینه‌هایش را به واسطه تورم از جیب مردم بیرون آورده‌اند؟
به نظر می‌رسد ماجرای فروش ایران مال در منطقه ۲۲ پایتخت در شمال غرب تهران از سوی یک بانک خصوصی تنها به ماجرای فروش یک بازار بزرگ سرپوشیده ختم نخواهد شد و حالا ضرورت دارد نه تنها بانک فروشنده؛ بلکه سایر بانک‌های خصوصی درباره اموال و دارایی‌هایشان توضیح دهند.
مانعی برای توسعه
برخی کاربران نیز قیمت تمام شده ساخت ایران‌مال را حالا با هزینه‌های مورد نیاز برای تکمیل طرح‌های بزرگ عمرانی قیاس کرده‌اند. یکی از کاربران در این خصوص گفته است برای احداث ایران مال در کشور ۲۲ هزار میلیارد تومان هزینه شده است اما اعتبار لازم برای تکمیل راه‌آهن چابهار طبق کتاب قانون بودجه سال ۹۷، 7500 میلیارد بوده حالا برآورد کنید که کدام یک برای مملکت مفید و موثرتر بوده است. از سوی دیگر برخی به این نکته اشاره کرده‌اند که باید مشخص شود این ثروت از کجا خلق شده است چراکه این پروژه معادل یک سال یارانه نقدی و کمک معیشتی کل ایرانیان قیمت‌گذاری شده است. در عین حال یکی از کاربران نیز تاکید کرده است که با پول حاصل از فروش ایران مال می‌توان خوزستان را آباد و شبکه حمل و نقل تهران را مدرن و کامل کرد. برخی نیز به ساخت و سازهای اشرافی و شیک و احداث پاساژها و برج‌ها و خانه‌های شیک به مثابه ابزاری برای از میان بردن فرصت توسعه در ایران اشاره کرده‌اند.
بی تردید واکنش‌ها نسبت به فروش ایران مال در فضای مجازی باقی نخواهد ماند و در روزهای آینده فضای حقیقی اقتصاد نیز درگیر واکنش به این اتفاق مهم و بزرگ خواهد شد و شاید این سوال در اذهان عموم پررنگ‌تر از همیشه شود این ثروت‌ها از کجا آمده است؟
دیدگاه تان را بنویسید