بازار موبایل تکان خورد

ایمان ربیعی

سال تحصیلی تازه بدعت‌های تازه دارد. هر چند امروز زنگ مدارس سراسر کشور به صدا درآمد، اما هنوز بازار فروش لوازم‌التحریر در کشور داغ نیست.

اگر این روزها توانستید بر ترس ناشی از شیوع کرونا غلبه کنید و راهی خیابان‌های شهر شوید، فروشگاه‌های لوازم‌التحریر را خلوت‌تر از همیشه خواهید یافت. نه خبری از نمایشگاه عرضه مستقیم لوازم‌التحریر است و نه خبری از فروش‌های فوق‌العاده. مغازه‌ها خلوت‌تر از همیشه، چشم به فردا می‌دوزند و می‌دانند امسال نیاز به دفترو خودکار و مداد کمتر از هر سال است. دانش‌آموزان نه برای هر درس، دفتر می‌خواهند ونه ممکن است خودکاری را گم کنند و مدادی را قرض دهند. کرونا، حالا شکل آموزش را تحت‌الشعاع خود قرار داده است و این بدان معناست که روزگار در حال پوست‌اندازی است. خلوتی این فروشگاه‌ها یا بهتر بگوییم ملزومات سنتی آموزش اما با شلوغی سوی دیگری از شهر معنا می‌یابد و فروشندگان موبایل و تبلت و لب‌تاپ می‌گویند وضعیت، تغییری جدی را تجربه کرده است.

 یکی از فروشندگان گوشی تلفن همراه در منطقه جمهوری گفت: بازار داغ فروش تلفن‌همراه به اسفندماه برمی‌گشت و البته همواره در موعد نزدیک به محرم نیز با افزایش قابل توجه خرید گوشی روبرو بودیم،  اما در شرایط کنونی احتمالا شهریور ماه شلوغ‌ترین فصل کاری ما خواهد بود و این شلوغی را کرونا به ارمغان آورده است .

 وی در پاسخ به این پرسش که آیا افزایش قیمتی تحت‌تاثیر رشد تقاضا در بازار اتفاق افتاده است یا خیر؟ گفت: بازار با کاهش نزدیک به 35 درصدی قیمت گوشی‌های معمولی در یک ماه گذشته روبرو بود، اما در شرایط کنونی قیمت‌ها رشدی نزدیک به 10 درصد را دوباره تجربه کرده‌اند و این افزایش قیمت بیشتر در بازار گوشی‌های تلفن هر ماه که قیمتی بین 3 تا 5 میلیون تومان را دارند اتفاق افتاده است.

اگر تا دیروز در آستانه شروع سال تحصیلی،‌ تامین کاغذ موردنیاز برای دفاتر دانش‌آموزی و تهیه مواد اولیه تولید لوازم‌التحریر از ضروریات بود، امروز تهیه وسیله ارتباطی نظیر گوشی و تبلت و ... می‌تواند گره از کار کسانی باز کند که حالا با وضعیتی تازه روبرو هستند

 وی گفت: گوشی غالبا وسیله‌ای شخصی است. افراد وقتی قصد خرید گوشی داشتند از ما می‌پرسیدند که آیا دوربین خوبی دارد؟ قادر به ضبط مناسب صدا هست یا خیر و سئوالاتی از این دست اما در شرایط کنونی غالبا می‌پرسند آیا قابلیت اتصال به اینترنت را دارد؟ بلدنگوی ضبط صدا برای ارسال فایل صوتی آن مناسب هست یا خیر. حافظه این گوشی‌ها چقدر است و همین سوالات نشان می‌دهد این گوشی‌ها برای بچه‌هایی که در حال تحصیل هستند کاربرد بیشتری دارد.

 وی تاکید کرد: البته برخی دوست دارند تبلت بخرند اما ارزان‌ترین تبلت 3 میلیون و 500 هزار تومان است که در قیاس با این قیمت، کارآیی گوشی بیشتر است.

فروشنده دیگری به نام محمد سلمانی در خصوص وضعیت فروش لب‌تاپ گفت: من سفارش‌های متعددی برای خرید لب‌تاپ دست دوم داشته‌ام. کسانی که بیش از یک دانش‌آموز در خانه دارند، ترجیح می‌دهند که لب‌تاپ تهیه کنند، اما رشد شدید قیمت‌ها در یک سال اخیر سبب شد لب‌تاپ دست دوم قیمت پیدا کند و مشتری خوبی هم داشته باشد.

 وی می‌گوید این روزها تعداد مشتریان گوشی تلفن همراه دست دوم نیز افزایش داشته و بسیاری از ما می‌پرسند گوشی دست دوم داریم یا خیر، البته قیمت گوشی دست دوم غالبا توافقی است اما همین رشد تقاضا، بهای گوشی دست دوم را نیز بالا برده است.

فرهاد علی‌پور نیز فروشنده دیگری است که درباره وضعیت مشتریان کنونی بازار می‌گوید: خیلی از دارندگان گوشی آیفون این روزها برای خرید گوشی با سیستم عامل اندروید مراجعه می‌کنند و تقاضای خرید گوشی تلفن همراه در محدوده قیمتی 3تا 5 میلیون تومان را دارند چراکه گویا امکان ثبت سامانه شاد بر این گوشی‌ها وجود نداد و از این رو والدینی که از آیفون استفاده می‌کنند با مشکل روبرو هستند. به گفته وی در این شرایط حتی گوشی آیفون هم گران شده است و گرانی این گوشی البته ربطی به آغاز سال تحصیلی ندارد و به افزایش نرخ دلار در بازار بازمی‌گردد.

 وی تاکید کرد: غالبا والدین ارزان‌ترین گوشی را طلب می‌کنند و می‌گویند کاش تدبیری می‌شد تا امکان خرید گوشی قسطی از طریق کد دانش‌آموزی و مدارس برای والدین فراهم می‌شد چراکه قیمت‌ها در بازار بالاست و واقعا گاهی بیش از حقوق یک ماه باید برای خرید این گوشی‌ها هزینه شود.

یک فروشنده گوشی: غالبا والدین ارزان‌ترین گوشی را طلب می‌کنند و می‌گویند کاش تدبیری می‌شد تا امکان خرید گوشی قسطی از طریق کد دانش‌آموزی و مدارس برای والدین فراهم می‌شد

چرا گوشی گران می‌شود؟

بازار گوشی تلفن همراه ماجراهای فراوانی را امسال پشت سر گذاشته است. از اعلام ممنوعیت واردات گوشی تلفن همراه با قیمت بالاتر از 300 یورو تا اعلام مبارزه با قاچاق ضرورت رجیستری گوشی که خود عاملی برای بالا رفتن قیمت‌ها در بازار است. از سوی دیگر افزایش قیمت دلار نیز در این پروسه موثر است و  کوچکترین نوسانی در بازار، گوشی تلفن همراه را گران می‌کند. در این میان افزایش قیمت گوشی تلفن همراه در بازار بیشتر گوشی‌های ارزان قیمت را تحت‌تاثیر قرار می‌دهد.

مساله گرانی گوشی علاوه بر مسائل کلان کشور، دو سر دارد که شامل فروشنده و واردکننده است. فروشندگان اعتقاد دارند واردکنندگان که با ارز نیمایی یا دولتی گوشی را وارد می‌کنند، حق پاسپورت نمی‌دهند و هزینه رجیستری‌ اندکی می‌پردازند گوشی را با قیمت دلار آزاد و احتساب حق امتیاز پاسپورت به فروشندگان می‌فروشند و به همین دلیل است که قیمت گوشی بالا می‌رود. آن‌ها باید تعادل بازار را برقرار کنند، اما از هر فرصتی برای گرانی گوشی استفاده می‌کنند.

واردکنندگان گوشی تلفن همراه نیز می‌گویند، کسبه بزرگ و قدیمی بازار قیمت گوشی را افزایش می‌دهند. آن‌ها ادعا می‌کنند در بازار تلفن همراه ۵۰ نفر هستند که قیمت را بالا می‌برند و سود این کار به صورت کلان به جیب‌شان می‌رود.

 بارها مصاحبه و کنکاش در جزئیات این روایت‌ها هنوز مشخص نکرده است که نبض بازار تلفن همراه را چه کسی بالا و پایین می‌کند.

در این شرایط باید در نظر داشت تهیه ابزار مورد نیاز برای آموزش یکی از مسئولیت‌هایی است که توجه دولت‌ها در هر شرایطی است. اگر تا دیروز تامین کاغذ مورد نیاز برای دفاتر دانش‌آموزی و تهیه مواد اولیه تولید لوازم‌التحریر از ضروریات بود، امروز تهیه وسیله ارتباطی نظیر گوشی و تبلت و ... می‌تواند گره از کار کسانی باز کند که حالا با وضعیتی تازه روبرو هستند. هفت ماه گذشته فرصت مناسبی برای تهیه الگویی جهت تحویل تبلت‌های دانش‌آموزی یا حتی گوشی‌های دانش‌آموزی با شماره‌های ثبت شده به نام دانش‌آموزان در سامانه شاد بود که از دست رفت؛ اما به نظر می‌رسد ضرورت دارد اقتصاد آموزش در ایران با بازنگری دقیقی روبرو شود چون فردای بی‌کرونا نیز آموزش مجازی که حالا برنامه‌ریزی‌های فراوانی بر آن صورت گرفته ادامه خواهد داشت.