وضعیت همچنان غیرعادی است
تب داغ حواله‌فروشی در بازار خودرو
ایمان ربیعی
در حالی که شرایط ثبت‌نام برای خرید خودرو تغییراتی جدی را تجربه کرده است تا امکان رسیدن خودرو به دست مصرف‌کننده فراهم شود؛ اما در عمل دلالان در این بازار نیز فضایی مناسب را برای خود ایجاد کرده‌اند.
بر اساس تصمیمات اتخاذ شده مقرر است تنها کسانی امکان ثبت‌نام برای خرید خودرو از کارخانه‌ها را داشته باشند که هیچ فردی در خانواده آنها دارای پلاک فعال نباشد. این نکته هر چند بسیاری از متقاضیان خودرو را معترض کرده است؛ اما در عمل باز هم سبب نشده است که مصرف‌کننده واقعی به خودروی صفر کیلومتر دسترسی داشته باشد. مشکل اصلی در این میان بی‌پولی است.
مهدیه یکی از کسانی که در قرعه‌کشی خرید خودرو برنده شده است قیمت پیشنهادی برای فروش حواله‌اش را ۳۰ میلیون تومان تعیین کرده است. وی می‌گوید اگر کسی متقاضی باشد باید به من ۶۸ میلیون تومان بدهد چون من پیش پرداخت اول را نیز واریز کرده‌ام، اما حالا دیگر پول ندارم که پیش‌پرداخت دوم را بپردازم و ترجیح می‌دهم با گرفتن ۳۰ میلیون تومان کنار بروم. وی در پاسخ به این سئوال که آیا چنین کاری غیرقانونی نیست؟ گفت: من در محضر وکالت بلاعزل می‌دهم برای خرید و فروش این خودرو و دیگر مشکلی وجود ندارد.
یک فعال بازار: روند طبیعی است چرا که وقتی دلار از 15 هزار تومان به 23 هزار تومان رسیده، نمی‌توان توقع داشت پراید همان 60 میلیون بماند، در عین حال خروج ارزان‌ترین خودروهای بازار از چرخه تولید در این وضعیت به رشد قیمت‌ها دامن زده است
او تنها کسی نیست که فروشنده حواله یا به عبارت دیگر شانس خود است. گشتی در فضای مجازی نشان می‌دهد حواله‌های رانا، ساینا، ۲۰۶ ،پژو پارس و ... همگی در معرض فروش قرار دارند. خودروهایی که تحویل دیرتر دارند ارزان‌تر و خودروهایی که تحویل زودتر دارند، گران‌تر فروخته می‌شوند.
دلیل فروش حواله چیست؟
هرچند قوانین سختگیرانه برای فروش خودرو با هدف رسیدن خودرو به مصرف‌کننده واقعی طراحی شده است و آمارها نشان می‌دهد نیمی از خانوارهای ایرانی فاقد خودرو هستند، اما بسیاری از کسانی که خودرو ندارند پول کافی نیز برای خرید خودرو ندارند و حالا فاصله قابل‌توجه قیمت‌ها سبب شده است که بسیاری از افرادی که در این ماراتن برنده می‌شوند ترجیح دهند با گرفتن ۱۰ تا ۴۰ میلیون تومان از بازار خارج شوند.
قیمت پژو پارس تحویل کارخانه در حال حاضر ۱۰۲ میلیون تومان و نرخ این خودرو در بازار نزدیک به ۱۷۰ میلیون تومان است. همین فاصله ۶۸ میلیونی خرید این حواله حتی به قیمت 30 میلیون را اقتصادی می‌کند چراکه سودی ۴۰ میلیون تومانی هنوز در این معامله نهفته است. فاصله قیمتی تیبا اما بین کارخانه و بازار به حدود ۳۲ میلیون تومان می‌رسد و همین امر سبب شده است حواله این خودرو بین ۱۰ تا ۱۴ میلیون تومان قیمت بخورد.
این وضعیت در مورد سایر خودروها نیز وجود دارد. فاصله عجیب قیمتی میان خودروهای تحویل کارخانه با خودروهای بازار، بسیاری از سرمایه‌گذاران را راهی این بازار کرده است چراکه با وجود انتظار برای افزایش قیمت خودرو از یک سو، بین ۳۰ تا ۸۰ میلیون تومان سود در چنین معامله‌ای نهفته است.
بازار خودرو در ایران مدت‌هاست دچار وضعیتی پیچیده و بغرنج است و هیچ کدام از طرح‌هایی که برای ساماندهی بازار اجرایی شده‌اند نتوانسته‌اند روند افزایش قیمت را متوقف و وضعیت این بازار را عادی کنند.
بازار در چه وضعیتی است؟
اگر از بازار داغ خرید و فروش حواله بگذریم، به بازار سوت و کور خرید و فروش خودرو می‌رسیم، بازاری به اصطلاح بازارشان به قیمت‌های کاغذی. برخی فعالان این بازار در پاسخ به این سئوال که آیا در بازار خودرو خرید و فروشی صورت می‌گیرد با خیر می‌گویند بازار راکد است و بسیاری از فعالان بازار و نمایشگاه‌داران مدت‌هاست کار نمی‌کنند، اما قیمت‌ها میلی به کاهش ندارد چراکه قیمت همه چیز در حال افزایش است. در هفته گذشته پس از آنکه قمیت دلار کاهشی اندک را تجربه کرد، قیمت خودرو نیز بین 2 تا 3 میلیون تومان کاهش یافت این در حالی است که حداقل افزایش قیمت در 5 ماه اخیر بین 20 تا 30 میلیون تومان بوده است.
فعالان بازار می‌گویند قیمت خودرو حالا در ارتباطی خطی و مستقیم با قیمت دلار قرار دارد و اگر قیمت دلار در محدوده 20 هزار تومان متوقف شود خودرو نیز احتمالا در ارزان‌ترین مدل‌ها با کاهشی نزدیک به 5 میلیون و در مدل‌های گران‌تر با بیش از این رقم مواجه می‌شود؛ اما آنچه مهم است ثبات قیمت‌ها در بازار است چرا که قیمت‌ها از ابتدای امسال روندی افزایشی را تجربه کرده‌اند و در شرایطی که قیمت‌ها در حال افزایش است نمی‌توان انتظار کاهش قیمت در بازار خودرو را داشت. قیمت مسکن، طلا، سکه و حتی شاخص بورس در سال جاری روندی افزایشی را طی کرده‌اند و حتی بازار مسکن و طلا و سکه و ارز با رشد قیمت‌ها داغ‌تر از قبل شده است؛ اما قیمت خودرو همچنان می‌تازد و عنصر کمیاب بازار نیز همچنان مشتری است.
یک فعال بازار در پاسخ به این پرسش که این روزها چه کسانی خودرو می‌خرند، گفت: دو دسته از افراد این روزها مشتری خودرو هستند، یکی کسانی که می‌خواهند خودرو را تبدیل به احسن کنند که این افراد غالبا همزمان هم فروشنده هستند و هم خریدار یعنی یک خودرو را می‌فروشند و خودرویی دیگر می‌خرند و دیگری کسانی که سرمایه بالایی دارند و تقاضای خریدشان را کمی جلو می‌اندازند. این دسته افراد اغلب ماشین دوم یا سوم خود را می‌خرند در غیر این صورت خودرو از سبد خرید خانوار خارج شده است.
وی تاکید کرد: من معتقدم کرونا نیز مزید بر علت رکود در بازار خودرو شده است، در سال جاری سفرها به شدت کاهش یافته و معلوم نیست این ویروس تا چه زمانی باقی بماند از این رو مسافرت و تفریح مردم کمتر شده و غالبا در خانه می‌مانند و همین امر سبب شده است فصل داغ بازار خودرو به سردی بگراید؛ اما درباره افزایش قیمت باید بگویم این روند طبیعی است زیرا دلار از 15 هزار تومان به 23 هزار تومان رسیده، نمی‌توان توقع داشت پراید همان 60 میلیون بماند، در عین حال خروج ارزان‌ترین خودروهای بازار از چرخه تولید در این وضعیت به رشد قیمت‌ها دامن زد و این امر سبب شد پراید به محدوده 93 میلیون تومان برسد.
وی گفت بهتر است به جای تمرکز بر کاهش قیمت‌ها در بازار، سیاستگذاران بر افزایش تدریجی قدرت خرید متمرکز شوند.
دیدگاه تان را بنویسید