سهام عدالت تبدیل به وثیقه وام شد

نرگس رسولی

بعد از گذشت 3ماه و 10 روز از روزی که مقام معظم رهبری دستور آزادسازی سهام عدالت را در قالب ابلاغیه‌ای اعلام کرده بودند؛ از صبح روز گذشته 19 مرداد ماه این امکان فراهم شد تا کسانی که در فرصت زمانی دهم اردیبهشت تا دهم خردادماه اختیار فروش سهام عدالت خود را اعلام کرده بودند، بتوانند سهام عدالت‌شان را در بورس عرضه کنند و به فروش برسانند.

به این ترتیب وعده رئیس‌جمهور درمورد ۳۰ درصد دوم سهام عدالت در روز عید غدیر نیز محقق شد و مشمولانی که روش مستقیم را انتخاب کرده بودند، از دیروز این امکان را پیدا کردند که نسبت به فروش ۶۰ درصد سهام خود اقدام کنند.

بر این اساس و طبق آمار، از ۴۹ میلیون نفر مشمول سهام عدالت، ۱۳ میلیون و ۶۰۰ هزار نفر روش مستقیم را برای مدیریت سهام خود انتخاب کردند. این افراد از هشتم خردادماه امکان فروش ۳۰ درصد از سهام خود را با مراجعه به بانک‌ها یا کارگزاری‌ها داشتند. چندی پیش حسن روحانی وعده داد که ۳۰ درصد دیگر سهام عدالت برای عید غدیر و ۳۰ درصد دیگر هم برای ۲۲ بهمن آزاد می‌شود.

حال نیمی از وعده دولت محقق شده و سهامداران عدالت ‌وانند 60درصد سهامشان را بفروشند البته افرادی که پیش از این ۳۰ درصد سهام خود را فروخته بودند، می‌توانند نسبت به فروش ۳۰ درصد دیگر سهام خود اقدام کنند. سهامداران باید توجه داشته باشند برای فروش سهام خود محدودیت زمانی ندارند و اگر امسال هم اقدام به فروش سهام خود نکنند، حق فروش از آن‌ها سلب نخواهد شد.

گفته می‌شود که ارزش واقعی سهام عدالت با ارزش اولیه ۴۹۲ هزار تومان امروز کمی بیشتر از ۱۸ میلیون و ۱۵۰ هزار تومان است که ۶۰ درصد آن حدود ۱۰ میلیون تومان می‌شود. این درحالی است که ارزش این سهام در اوایل خردادماه حدود هفت میلیون و ۶۶۰ هزار تومان بود.

 بنا به گفته فهیمی، سخنگوی ستاد آزادسازی سهام عدالت شرکت‌های سرمایه‌گذاری استانی سهام عدالت از امروز (20 مرداد ماه) برای معامله وارد بورس می‌شوند، شرکت سرمایه‌گذاری استان خراسان جنوبی به عنوان اولین شرکت قابل معامله در بازار سرمایه خواهد بود.

 وی افزود: این شرکت که ابتدا با سرمایه ۶ هزار و ۱۰۰ میلیارد تومان وارد بورس شد، دارای ۴۰۰ هزار سهامدار است. سرمایه فعلی این شرکت در مجموع با ارزش‌گذاری روز بالغ بر ۱۰ هزار میلیارد تومان است. به طور معمول از این شرکت سرمایه‌گذاری به تمام دارندگان سهام عدالت که سهام ۵۰۰ هزار تومانی داشتند، ۱۲۴ هزار سهم ۱۰۰ تومانی تعلق یافته است.

 البته این مقام مسئول با توجه به ارزش بالای این سهام‌ در بورس، به دارندگان سهام عدالت با روش غیرمستقیم پیشنهاد کرده که در نگهداری سهام خود تلاش کنند. هم اکنون ۳۲ میلیون نفر دارنده روش غیر مستقیم مدیریت سهام عدالت هستند، از روز 19مرداد ماه تمام دارندگان سهام عدالت می‌توانند ۶۰ درصد سهام خود را معامله کنند. دارندگان روش غیرمستقیم در بورس دارای یک بازارگردان در شرکت‌های استانی هستند که کار معاملات آن‌ها را به صورت حرفه‌ای‌تر مدیریت می‌کند.

سخنگوی ستاد آزادسازی سهام عدالت تاکید کرد: دارندگان سهام عدالت می‌توانند تمام یا درصدی از سهام خود را نزد بانک عامل که ابتدا از بانک ملی آغاز شده است به عنوان وثیقه قرار داده و از سهام عدالت خود برای تامین نقدینگی مورد نیاز خود با دریافت کارت اعتباری استفاده کنند.

 سهام عدالت وثیقه بانکی شد

در همین حال طبق تصمیم دیگر دولت سهامداران عدالت می‌توانند از سهام خود به عنوان وثیقه دریافت تسهیلات بانکی نیز استفاده کرده و از بانک‌ها طلب استفاده از تسهیلات در قبال کارت‌های اعتباری بانکی کنند. طبق گفته عباس معمارنژاد، معاون امور بانکی وزیر اقتصاد و امور دارایی گفت: تمامی بانک‌ها توافق کرده‌اند تا حداقل ۵۰ درصد ارزش روز کل سهام عدالت را بر مبنای کارت اعتباری در اختیار مشتریان خود بگذارند.

وی ضمن تاکید بر اینکه خرید با این کارت‌های اعتباری از تمامی مراکز خرید امکانپذیر است، توضیح داد: باز پرداخت این تسهیلات سه ساله و مطابق با مصوبه شورای عالی پول و اعتبار ۱۸ درصد پیش‌بینی شده و وثیقه این تسهیلات سهام عدالت است و مشتریان نیاز به ارائه هیچ ضمانت دیگر یا سپرده‌گذاری پیش یا پس ازدریافت وام نخواهند داشت.

معمارنژاد ضمن تاکید بر اینکه تلاش بر این است که تمام فرایند اعطای این تسهیلات الکترونیک انجام شود، گفت: اکنون بانک ملی تمامی مراحل اعطای این تسهیلات را برای مشتریان خود به شکل الکترونیک انجام می‌دهد. سامانه بانک ملت هم بزودی آماده خواهد شد. بانک‌های صادرات، تجارت و سپه هم در فرآیند تکمیل الکترونیکی‌سازی تمامی مراحل اعطای این تسهیلات هستند.

 عدالتی که کردیت کارت شد

محمدرضا حسین زاده، مدیرعامل بانک ملی این کارت‌های اعتباری را همانند کردیت کارت‌های بین‌المللی خوانده و گفته است : سیستم ارائه این کارت‌های اعتباری مشابه «کردیت کارت» در سیستم بانک‌های بین‌المللی است، باید توجه داشت که دارندگان این کارت اعتباری در صورتی که مبلغ خریداری شده خود بوسیله این کارت در بازه زمانی یک ماهه، تسویه کنند، آن مبلغ مشمول تسهیلات ۱۸ درصد نخواهد شد و برای این گروه از مشتریان سود صفر درصد در نظر گرفته خواهد شد و آنان می‌توانند مداوم با این شیوه از اعتبار کارت‌های خود به صورت ماهانه بهره ببرند.

 کارت‌های اعتباری نوعی از کارت‌های بانکی هستند که استفاده از آن‌ها گستره جهانی پیدا کرده است. مردم بیش از ۱۰۰ کشور در دنیا از این قبیل کارت‌ها استفاده می‌کنند؛ کارت‌هایی که پشتوانه اخذ آن‌ها اعتبار فرد است و حالا سهامداران عدالت دارای این اعتبار هستند تا از طریق بانک‌های عامل تا سقف 50 تا 60 درصد از ارزش دارایی سهام عدالت خود، کارت اعتباری دریافت کنند.

البته مدیران بانک‌ها اعلام نکرده‌اند که این اعطای وام در قبال کردیت کارت یکبار مصرف است یا این افراد دارای یک امتیاز ویژه برای استفاده همیشگی از این کارت‌ها هستند البته کارت‌های اعتباری در همه دنیا یکبار مصرف نیستند و قابلیت شارژ مجدد دارند، اما هیچ یک از خبرهای منتشره شده تا این لحظه در این مورد اطلاعاتی ارائه نکرده است .

ابهامات یک طرح

موضوعی که وثوقی از کارشناسان بانکی به آن اشاره کرده و گفته است: این طرح خوب دارای ابهاماتی از جمله مشخص نبودن رده سنی متقاضیان، گروه‌های شغلی و چگونگی نحوه دریافت این کارت‌ها است. تجربه ناموفق اعطای کارت‌های اعتباری به بازنشستگان سبب شد تا برخی سوءاستفاده‌ها و کلاهبرداری‌هایی از قبل این موضوع شکل گیرد؛ لذا این بار باید تدابیری اتخاذ شود تا اشتباهات گذشته تکرار نشود.

وی تاکید کرد: پشتوانه اعطای این کارت، اعتبار فرد است، در اکثر کشورهای جهان که کارت اعتباری اعطا می‌کنند، اعتبار فرد از جمله درآمد و محل اقامت او به عنوان پشتوانه فرد برای دریافت این نوع کارت است و در کشور ما هم قرار است در آینده سهام عدالت به عنوان یکی از پشتوانه‌های دریافت کارت اعتباری قرار گیرد. باید در نظر داشت که افراد پس از دریافت آن اقدام به سوءاستفاده و نقد کردن کارت در برخی فروشگاه‌ها نشوند یعنی فرد کارت را به فروشنده ارائه دهد و او با کسر مبلغی از اصل موجودی کارت، پولی را به دارنده کارت بدهد.

وثوقی به موضوع شرایط دریافت وام بانکی اشاره کرد و گفت: سقف دریافت این کارت حدود، ۵۰ میلیون تومان است درحالی‌که برای دریافت همین میزان در قالب وام، باید وام‌گیرنده ۳ ضامن داشته باشد تا مجموع حقوق آن‌ها بتواند پراخت اقساط را پوشش دهد. در برخی از کشورهای جهان گاهی افرادی که خود دارنده این کارت‌ها هستند قرارداد جدید فرد دیگری که می خواهد کارت اعتباری دریافت کند را امضا می‌کنند و این زنجیره همچنان ادامه دارد و بدین گونه مردم را راغب به دریافت این نوع کارت می‌کنند. صورتحساب فرد یک ماه بعد از اولین تراکنش او صادر می شود و فرد تا 6 ماه پس از دریافت کارت می‌تواند هیچ گونه تراکنشی نداشته باشد اما درخصوص وام‌های دیگر درست یک ماه پس از دریافت وام پیامک کسر اقساط به شماره افراد ارسال می‌شود.

این کارشناس اقتصادی ادامه داد: یکی از مزایای مثبت این کارت‌ها نسبت به وام‌های بانکی، گردشی بودن اقساط آن است یعنی پس از کسر سود توسط بانک عامل، کارت مجددا شارژ می‌شود و فرد کمتر به مشکل مالی بر می‌خورد و شما از محل حقوق خود، قسط می‌دهید و دیگر نگران نیستید با پرداخت قسط، مشکلی بابت مدیریت حقوق خود پیدا می‌کنید.

سقف ۵۰ میلیون تومانی

احمد ستاک دیگر کارشناس اقتصادی است که ضمن اشاره به وجه تمایز کارت‌های اعتباری موجودی به کارت‌های بانکی گفته است: کارت‌های نقدی به حساب خاصی متصل هستند و دارندگان تنها به اندازه موجودی کارت مورد نظر می‌توانند از آن استفاده کنند درحالی‌که در کارت‌های اعتباری موجودی وجود ندارد و دارنده می‌تواند آن را مجددا شارژ کنند. کارت‌های اعتباری در کشور ما تا سقف ۵۰ میلیون تومان اعتبار دارند، این میزان در کشورهای دیگر ۱۴۰ هزار دلار و برخی از کارت‌های آن‌ها از همان ابتدا سقف و یا محدودیتی ندارند و بیش از ۹۰ درصد کشورهای جهان از این نوع کارت‌ها استفاده می‌کنند.

 وی اظهار کرد: در برخی از کشورها برای افرادی که استفاده بیشتری ازاین کارت‌ها دارند مزایایی در نظر می‌گیرند بدین ترتیب که فرد هنگام خرید از برخی فروشگاه‌ها از تخفیف‌های ویژه ای برخوردار می‌شود اما در برخی دیگر از کشورها کارمزد برداشت پول از دستگاه‌های ای تی ام برای دارندگان کارت‌های اعتباری، بیشتر است.

عباس معمارنژاد، معاون امور بانکی وزیر اقتصاد و امور دارایی: تمامی بانک‌ها توافق کرده‌اند تا حداقل ۵۰ درصد ارزش روز کل سهام عدالت را بر مبنای کارت اعتباری در اختیار مشتریان خود قرار دهند

کمک حال قشر فقیر

علی آقا محمدی، رئیس گروه اقتصادی دفتر مقام معظم رهبری نیز در گفت وگویی، با حمایت از طرح پیشنهادی اعطای کارت اعتباری به برخی از دارندگان سهام عدالت گفته است: سرانه اعتبار برای خانوار‌های ایرانی ۷ میلیون تومان است به همین منظور اعطای چنین تسهیلاتی به برخی خانوار‌های دارنده سهام عدالت می‌تواند کمک حال قشری از جامعه باشد.

وی با اشاره به یکی از مزایای کارت‌های اعتباری برای خرید کالا ادامه داد: به عنوان مثال زمانی که فرد می‌خواهد کالایی مانند یخچال را خریداری کند ۵ درصد به فروشنده ۹۵ درصد را به حساب کارخانه واریز می‌کنیم و این امر سبب می‌شود دیگر کارخانه‌ای نیازی به اخذ وام پیدا نکند.