۵۰ میلیون نفر کوپن می‌گیرند

ایمان ربیعی

 حالا جزئیات بیشتری از طرح دوفوریتی تخصیص کوپن کالاهای اساسی به مردم مشخص شده است و معلوم است ماهیت کوپن این بار تفاوت‌هایی با کوپن مالوف و مانوس مردم ایران دارد.

 به گزارش «توسعه ایرانی»، هر چند کوپن سابقه‌ای طولانی‌تر از چهار دهه دارد، اما کوپن فراگیر برای کالاهای اساسی و مایحتاج مردم در دهه 60 و 70 کاربرد بسیار بالایی داشت. شروع جنگ تحمیلی عراق علیه ایران بود که زمینه را برای کوپنی کردن یا به عبارت دیگر سهمیه‌بندی کالاهای اساسی فراهم کرد تا مردم بتوانند از حداقل مایحتاج در دوره سختی که پشت سر گذاشته شد برخوردار باشند. پایان جنگ تحمیلی و بهبود وضعیت اقتصادی مردم کم کم سبب شد کوپن ماهیت خود را از دست بدهد و با اقتصاد ایران خداحافظی کند اما نه فقط فشار تحریم که فشار ناشی از کرونا نیز باعث شد بار دیگر کوپن در عرصه اقتصاد ایران خودنمایی کند. حالا اما در شرایطی که گفته می‌شد هنوز مشخصات و جزئیات طرح دو فوریتی ارائه شده به مجلس شورای اسلامی مشخص نیست، طراح این طرح توضیحات مبسوطی را در خصوص آن ارائه کرده است. شاید روشن‌ترین توضیح ارائه شده در این خصوص را بتوان شمول این قانون بر جمعیت ایران دانست.اگر تا پیش از این کوپن‌ها در دهه 60 و 70 ماهیتی فراگیر داشت و همه مردم ایران از فقیر و غنی می‌توانستند از آن بهره گیرند، این بار اما کوپن قرار است به جمعیتی بین 40 تا 50 میلیون نفر تخصیص یابد. این بدان معناست که حداقل سه دهک بالایی جامعه از دریافت کوپن محروم خواهند ماند و قادر نیستند به قیمت‌های حمایتی مایحتاج اساسی خود را تهیه کنند.

مجلس شورای اسلامی در جلسه یکشنبه 29 تیرماه خود با یک فوریت طرح تأمین کالاهای اساسی با 189 رأی موافقت کرد و سپس این طرح برای بررسی جزئیات آن به کمیسیون برنامه و بودجه مجلس ارجاع داده شد.

در بخشی از این طرح آمده بود: به منظور حمایت هدفمند و مؤثر از مصرف‌کنندگان و اقشار محروم، دولت مکلف است با استفاده از ظرفیت‌ها و منابع پیش‌بینی شده در قانون بودجه سال جاری به ویژه منابع جدول تبصره 14 ظرف دو ماه از تاریخ مصوبه این قانون تمهیدات لازم را‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ برای تضمین دسترسی دهک‌های پایین درآمدی به کالاها و اقلام اساسی و دارو را‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ در قالب اعطای کارت الکترونیک به سرپرست خانوارهای مشمول فراهم کند. استفاده از این کارها برای خرید دارو و نیز کالاهای اساسی از مراکز توزیع دارای کد اقتصادی و از طریق دستگاه کارتخوان انجام می‌شود.

حجم واردات کالاهای اساسی چقدر است؟

طبق آخرین برآوردهای صورت گرفته و در راستای کاهش نیازهای ارزی، در حال حاضر کشور به حدود 9 میلیارد دلار برای واردات کالاهای اساسی با نرخ ارز 4200 تومانی نیاز دارد. 6.4 میلیارد دلار مربوط به واردات کالاهای اساسی و 2.5 میلیارد دلار برای واردات دارو است. این در حالی است که سال گذشته رقم تخصیص ارز دولتی 11 میلیارد دلار و سال قبل‌تر از آن 14 میلیارد دلار بود.

چرا طرح دو فوریتی یک فوریتی شد؟

جبار کوچکی‌نژاد، طراح این طرح در توضیح علت یک فوریتی شدن طرح تامین کالاها اساسی گفته است: دولت اعلام کرده بود نمی‌تواند به زودی آن را‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ اجرا کند طرح را‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ به یک فوریت تبدیل کردیم تا دولت موظف باشد از محل تبصره 14 که جهت حمایت از اقشار آسیب‌پذیر است و در این محل مبلغی در نظر گرفته شده و از محل ارز ۴۲۰۰ تومانی، کالاهای اساسی مردم را‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ در اختیار آنان قرار دهد تا مردم در تهیه کالاهای اساسی مثل گوشت، مرغ، روغن، برنج، پنیر، شکر و ... دچار زحمت نباشند.

وی تأکید کرد: ما به دولت گفته‌ایم که با سازمان حمایت از مصرف کنندگان لیست کالاهای اساسی را‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ به مجلس ارائه کند تا آنچه که جزو نیازهای اساسی مردم است در طرح دیده شود که البته اکنون این طرح در کمیسیون برنامه و بودجه مجلس مورد بررسی قرار گرفته و امیدواریم در هفته آینده کلیت این طرح را‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ به صحن مجلس بیاوریم و پس از تصمیم نمایندگان، دولت موظف به اجرای این قانون شود.

چند نفر مشمول دریافت  این طرح می‌شوند؟

این نماینده مجلس در پاسخ به این پرسش که چند میلیون نفر از مردم ایران شامل طرح تأمین کالاهای اساسی خواهند شد؟ گفت: با توجه به این که دولت در ایام کرونا وام یک میلیونی و کمک معیشتی به مردم ارائه کرد، یک جمعیت بالای ۴۰ الی ۵۰ میلیونی در کشور به شدت دچار مشکل شده‌اند و دولت قبلا بخشی از این شناسایی‌ها را‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ انجام داده است. بنابراین می‌توان این را‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ تسریع کرد.

اگر تا پیش از این کوپن‌ها در دهه 60 و 70 ماهیتی فراگیر داشت و همه مردم ایران از فقیر و غنی می‌توانستند از آن بهره گیرند، این بار اما کوپن قرار است به جمعیتی بین 40 تا 50 میلیون نفر تخصیص یابد

وی در پاسخ به این پرسش که آیا وقتی گفته می‌شود ۵۰-۴۰  میلیون ایرانی در زندگی شان دچار مشکل شده‌اند یعنی ۵۰-۴۰ میلیون نفر از مردم ایران فقیر شده‌اند؟ گفت: اکنون در همه جای دنیا به دلیل شیوع و گسترش ویروس کرونا مردم دچار مشکل هستند و ما نیز این تجربه را‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ داریم که در اوایل انقلاب و جنگ که دچار مشکل شدیم، کشور به سمت کوپن رفت و البته الان کوپن معنا ندارد اما کارت هوشمند کالا می‌تواند هم مزیت کوپن را‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ داشته باشد و هم عیب آن را‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ رفع کند.

کوچکی‌نژاد گفت: بسیاری از کشورهای دنیا که از لحاظ اقتصادی دچار مشکل شده‌اند برای این که بتوانند اقتصاد خانوار را‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ حفظ کنند و گرفتاری مردم را‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ کمتر کنند، از روش‌های توزیع کالا استفاده کرده‌اند و ما با توجه به این که تجربه این اقدام را‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ در اوایل انقلاب داریم، از این طریق می‌توانیم کالاهای اساسی موردنظر مردم را‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ تأمین کنیم.

وضعیت بهبود می‌یابد؟

 حالا می‌توان به این نکته توجه داشت که تاکنون در راستای اجرایی شدن طرح‌های حمایتی از آسیب‌دیدگان از ویروس کرونا وامی یک میلیون تومانی در اختیار خانوارهای یارانه بگیر قرار گرفته است. کمک بلاعوضی با مبلغ 200 تا 600 هزار تومان نیز به سه میلیون نفر از مردم ایران تخصیص یافته است. از سوی دیگر وامی تحت عنوان وام کرونا به فعالان صنفی آسیب‌دیده از کرونا تخصیص یافت و مستاجران نیز به زودی برای پرداخت ودیعه مسکن خود تسهیلات حمایتی دریافت می‌کنند. کوپنی شدن کالاها را باید فصل جدید در راستای اجرای سیاست‌های حمایتی دانست که البته این بار جمعیتی بزرگ را دربرخواهد گرفت.