بحران ارز ٢۴ هزار تومانی به کارخانه‌ها رسید
تولید در آستانه توقف
نرگس رسولی
بازار ارز ایران حالا در التهابی سخت و جدی به سر می‌برد. رسیدن قیمت دلار به 24 هزار تومان در بازار آزاد و بیش از 23 هزار تومان در صرافی‌های بانکی زنگهای خطر را برای تولید در ایران به صدا درآورده است. تولید وابسته به واردات ایران در شرایط کنونی روزهای سختی را پشت سر می‌گذارد و فشار بر صادرکنندگان برای بازگرداندن ارز نیز نتوانسته است بحران را برطرف کند. نشانه‌های اولیه بحران آشکار شده بود که بانک مرکزی به صادرکنندگان ابلاغ کرد تا ارز حاصل از صادرات خود را طی مدت ٤ ماه تسویه کنند.
بازار ارزی کشور متلاطم شد بازاری که بدون این ابلاغیه هم شرایط خوبی نداشت و هر آنی ممکن بود با کوچکترین تلنگری صعود آتشین خود را آغاز کند. به هر روی این ابلاغیه هم تیر خلاص دیگری را به این بازار زد و این بار صادرکنندگان بازار را متلاطم کردند آنها که قرار بود واردکننده (تزریق‌کننده) ارز باشند با شرایط به وجود آمده و محدودیت‌های ورود ارز به کشور به خریدارانی مبدل شدند که موجب افزایش تقاضای خرید در بازار شدند و کار به جایی رسید که هم اکنون دلار به ٢٤ هزارتومان رسیده است.
به عبارت دیگر برخی گزارش‌های رسیده نشان می‌دهد پس از الزام صادرکنندگان به ارائه ارزهای صاداراتی، برخی نسبت به خرید ارز از بازارهای داخلی اقدام کردند تا از بروز مشکل پیشگیری کنند البته این دسته از صادرکنندگان ارزهای صادراتی خود را در بازار سلیمانیه به فروش می‌رسانند که در آن دلار قیمتی گران‌تر از بازار داخلی دارد و همین امر سبب شد قیمت‌ها روندی افزایشی را در روزهای اخیر طی کند.
وضعیت رخ داده اما تنها تب خرید دلار را از سوی مردم بالا نبرده بلکه تولید را نیز با خطری جدی مواجه کرده است. دلار 24 هزار تومان در کنار سایر محدودیت‌ها کار را برای سایر صنایعی که نیازمند ارز هستند مشکل کرده است. حتی برخی صنایع اعلام کرده‌اند که به خاطر عدم تامین ارز مجبورند تولید را رها کنند.
تولید متوقف می‌شود؟
صنایعی همچون لوازم خانگی که در ماه‌های اخر سال ٩٨ به خاطر شرایط بد تولید و همچنین تحریم‌ها با تعطیلی گسترده برندهای خارجی مواجه شدند حالا همان‌هایی که کج دار و مریز کار می‌کردند هم اعلام کردند با شرایط ارزی و گران شدن ارز در بازار امکان تولید ندارند.
«ارز حاصل از صادرات نداریم؛ مجبوریم تعطیل کنیم!». این گفته دبیر انجمن صنایع لوازم خانگی ایران است که از صدور بخشنامه‌ای از سوی بانک مرکزی خبر می‌دهد که طبق آن تولیدکنندگان دیگر نمی‌توانند از ارز اشخاص یا ارز حاصل از صادرات غیراستفاده کنند.
عباس هاشمی گفت: بر اساس این بخشنامه تمام ارز حاصل از صادرات باید در سامانه نیما عرضه شود و واحدهای تولیدی در صف انتظار تامین ارز از سامانه نیما قرار بگیرند. این در حالی است که برخی تولیدکنندگان کوتاژهای صادراتی را با مشکل پیدا و ریال موردنیاز را تامین کرده بودند، اما بانک مرکزی به یکباره باعث توقف این روند شده است.
وی با اشاره به محدودیت تامین و تخصیص ارز به اقلام وارداتی مورد نیاز تولید در صنعت لوازم خانگی، وضعیت واحدها را بحرانی توصیف کرد و گفت: در صورت ادامه این شرایط احتمال دارد تولید واحدهای لوازم خانگی تا ۴۵ روز دیگر متوقف شود.
هاشمی با بیان اینکه در سال جاری ۲۵ درصد نیاز گروه کالایی قطعات و مواد اولیه لوازم خانگی که باید ارز نیمایی دریافت کنند، از طریق سامانه نیما و مابقی از ارز اشخاص تامین شده است، تصریح کرد: به نظر می‌رسد هدف بانک مرکزی از این سیاست کنترل نرخ ارز است، اما این روند منجر به بحران جدی برای صنعت کشور خواهد شد.
وی همچنین افزایش قیمت و مشکلاتی در تامین مواد پتروشیمی و ورق فولادی را از جمله دیگر مشکلات تولید لوازم خانگی عنوان کرد و گفت: در شرایطی که قیمت نهاده‌های تولید بی‌رویه افزایش پیدا می‌کند، سازمان حمایت نیز تولیدکنندگان را ملزم به قیمتگذاری کرده است. برای مثال قیمت یکی از محصولات پتروشیمی از حدود ۲۵ هزار تومان به ۱۳۰ هزار تومان در بازار آزاد رسیده است. از طرف دیگر ناهماهنگی‌های زیادی هم در عرضه کالاهای مورد نیاز صنایع در بورس وجود دارد و قربانی همه این ناهماهنگی‌ها نیز تولیدکنندگان صنایع پایین‌دستی مثل لوازم خانگی هستند.
دبیر انجمن صنایع لوازم خانگی ایران از توقف برخی واحدهای یخچال‌سازی در روزهای اخیر خبر داد و علت آن را مشکلاتی در تامین مواد پتروشیمی مورد نیاز واحدهای لوازم خانگی دانست.
وی افزود: ای‌بی‌اس گرید خاصی است که مصرف‌کنندگان آن مشخص هستند و نیازی به عرضه آن در بورس نیست، اما در بورس عرضه می‌شود و در مواردی به تولیدکنندگان نمی‌رسد. گاهی اوقات هم مواد اولیه مورد نیاز واحد پتروشیمی تامین نمی‌شود و همان مقدار محدود تولید شده با قیمت چهار برابری وارد بازار آزاد می‌شود.
هاشمی در پایان با بیان اینکه ادامه فعالیت واحدهای تولیدی بستگی به میزان ذخیره مواد اولیه آنها دارد، تصریح کرد: با ادامه روند کنونی در زمینه تامین ارز و محصولات پتروشیمی، احتمال توقف فعالیت واحدهای تولید یخچال حداکثر تا ۲۰ روز آینده و واحدهای لوازم خانگی حداکثر تا ۴۵ روز آینده وجود دارد.
طبق گزارش‌هایی که خبرگزاری‌ها اعلام کرده‌اند این شرایط خاص لوازم خانگی نیست و اخیرا تولیدکنندگان محصولات دخانی و تجهیزات صنعتی نیز نسبت به عدم تخصیص ارز از سوی بانک مرکزی و احتمال تعطیلی یا تغییرات خط تولیدها ابراز نگرانی کرده بودند.
به این ترتیب به نظر می‌رسد تیر خلاص ارزی به صنایع تولیدی رسیده و کم‌کم باید منتظر اخبار متفاوت‌تر از تولید از این کارخانه‌ها باشیم.
سیگنال 7 میلیارد دلاری
هرچند تا کنون رقم دقیق ارزهای بلوکه شده ایران در کره جنوبی اعلام نشده است، اما سخنگوی وزارت خارجه ایران از دستیابی به توافق‌هایی برای آزادسازی ارزهای بلوکه شده داده است.
سید عباس موسوی گفته است: جمهوری اسلامی ایران اخطارهای لازم در این زمینه را به کره جنوبی داده است و استناد کره جنوبی مبنی بر اینکه آمریکا مانع بازگرداندن پول بلوکه شده فروش نفت است غیر قانونی است چرا که ایران از سوی شورای امنیت تحریم نشده بلکه تحریم‌ها فقط از جانب کشور قانون شکن و یاغی آمریکا صورت گرفته است و روابط کره جنوبی با آمریکا به خودشان مربوط است و نمی‌تواند تأثیری بر روابط ایران و کره جنوبی داشته باشد.
پس از الزام صادرکنندگان به ارائه ارزهای صادراتی، برخی نسبت به خرید ارز از بازارهای داخلی اقدام کردند تا از بروز مشکل پیشگیری کنند البته این دسته از صادرکنندگان ارزهای صادراتی خود را در بازار سلیمانیه به فروش می‌رسانند که در آن دلار قیمتی گران‌تر از بازار داخلی دارد و همین امر سبب شد قیمت‌ها در روزهای اخیر روندی افزایشی را طی کند
موسوی افزود: مسئله‌ای که برای جمهوری اسلامی ایران اهمیت دارد بازپس‌گیری پول ملت ایران از بابت فروش نفت است که در این راستا اقدامات مقتضی و سفرهای لازم جهت حل این مسئله صورت گرفته است و رئیس‌جمهور نیز دستور صریح برای مطالبه این پول با تمامی راه‌های قانونی و حقوقی را صادر کرده است و امیدواریم رایزنی‌های دیپلماتیک به نتیجه برسد در غیر این صورت راه‌های قانونی را پیگیر خواهیم بود.
به نظر می‌رسد به نتیجه رسیدن رایزنیها در این حوزه بتواند گشایشی را برای بازار ارز و تولید ایران به همراه داشته باشد.
دیدگاه تان را بنویسید